Штотыднёвая грамадска-асветнiцкая газета
Выдаецца з кастрычнiка 1991 года
Аскепкі міфаў, водгулле гісторыі...
У Нацыянальным гісторыка-культурным музеі-запаведніку “Нясвіж” адбываецца выстава твораў двух сталічных мастакоў —- Мікалая Байрачнага і Юрыя Гудзіновіча. Называецца выстава “(Не)сучаснае мастацтва”. Экспануецца на ёй так званая кабінетная скульптура ў спалучэнні з узорамі халоднай зброі даўніх часоў. Адсюль і назва выставы. “Не сучаснае” — бо гэта зварот да побыту і ладу жыцця старасветчыны. “Сучаснае” — бо ва ўсе часы людзям уласціва атачаць сябе прыгожымі рэчамі, ад якіх ніякай практычнай карысці, але яны лашчаць вока, іх прыемна трымаць у руках. А яшчэ ёсць адвечная нязводная мужчынская цяга да зброі, роднасная сіле, якая нясе матылька на агонь.
Першая чвэрць
Часам вельмі шкадую, што наша газета мае толькі 16 палос і выходзіць раз на тыдзень. Праз дэфіцыт плошчы шэраг культурніцкіх падзей, якія добра кампанаваліся б разам, даводзіцца разносіць па розных нумарах. Прыкладам, інфармацыя пра сумесную выставу мастакоў-керамістаў Валерыя і Максіма Калтыгіных, што нядаўна працавала ў Мінску, вельмі пасавала б пазамінуламу нумару “К”, дзе распавядалася пра пленэр “Арт-Жыжаль”. Бо спадар Валерый — стваральнік і нязменны кіраўнік “Арт-Жыжалю”. А частку клопату, які раней быў выключнай справай старэйшага Калтыгіна, апошнім часам бярэ на сябе Максім.
Кінафестываль “Лістапад” перажывае рэбрэндынг
Генеральны дырэктар Нацыянальнай кінастудыі “Беларусьфільм” Уладзімір Карачэўскі на брыфінгу, што прайшоў на кінастудыі, расказаў пра ход падрыхтоўкі да правядзення XXVII Мінскага міжнароднага кінафестывалю “Лістапад”. Як нядаўна стала вядома, сёлета адказнасць за арганізацыю і правядзенне фестывалю ўскладзеная менавіта на “Беларусьфільм”. І гэта не адзіныя змены, якія чакаюць “Лістапад”.
“Белая Вежа” вяртаецца
10 — 18 верасня ў Брэсце адбудзецца юбілейны ХХV Міжнародны тэатральны фестываль “Белая Вежа”. Яго праграма складаецца з 23-х спектакляў, што пройдуць на чатырох сцэнічных пляцоўках.
Капліца ў Радкоўшчыне
Аднымі з самых важных на зямлі для нас з’яўляюцца месцы, дзе знайшлі апошні спачын нашы продкі. Здараецца, што тых могілак ужо няма, або самі месцы пахавання ўжо не знайсці, але недзе ў падсвядомасці жыве пачуццё — “там, у тым гайку, яны…”. Такім месцам для славутага беларускага кампазітара Станіслава Манюшкі, якога яшчэ называюць “бацькам беларускай оперы”, быў невялічкі пагорачак блізу вёсцы Радкоўшчына. Там, дзе сярод соснаў, у маляўнічым кутку Смалявіцкай зямлі, стаяла каплічка-пахавальня ягоных бацькоў. Сёння на гэтым месцы яміна, зарослая крапівой…
“Пёс Белага вострава” на сучаснай сцэне…
Апошняй з прэм’ер 90-га юбілейнага сезона ў коласаўскім тэатры стала камедыя вядомага беларускага драматурга Аляксея Дударава “Пёс Белага вострава”. Твор у многім спрэчны, вакол яго перад пастаноўкай ішлі спрэчкі, у тым ліку і ў самім тэатры. Здаецца, што і сам глядач падзяліўся на дзве паловы: адны яўна не прынялі спектакль (перш за ўсё яго першую палову), другія нават былі ў захапленні. Аўтар тут, як быццам упершыню, звяртаецца да тэмы сцэнічнага і найперш закуліснага жыцця, якое і сам добра ведае, бо ў юнацтве працаваў акцёрам. І погляд яго, калі судзіць па п’есе, досыць крытычны.
Віктар Шылко: Партрэт і нацюрморт у сонечнай гаме
Віктар Шылко з усмешкай кажа: “Я заўсёды раблю тое, што не ўмею. Так я магу навучыцца гэтаму”.
З роднай крыніцы
У Магілёўскім абласным мастацкім музеі імя П.Масленікава адбылася выстава “Родны край — крыніца натхнення”, дзе былі прадстаўлены амаль 40 прац розных гадоў усіх 26-ці прафесійных творцаў рэгіёна.
Аладкі з кабачка
Навошта патрэбны пісьменнікі, калі ўжо былі Аляксандр Пушкін і Максім Багдановіч, Васіль Быкаў ды Іосіф Бродскі? Патрэбны! Няспынны і натуральны працэс творчага самавыяўлення. І кожны век дае цудоўныя прыклады пераходу колькасці ў якасць. Мастацтва пачынаецца там, дзе заканчваюцца засмучэнне і абыякавасць. Не, смутак можа прысутнічаць, але паводле класіка ён павінен быць светлым. І тады вершы вырастаюць са “смецця”, героі прозы перастаюць слухацца аўтара, а фарбы ды ноты кладуцца так, што музыка набывае адлюстраванне, а жывапіснае палатно — незямное гучанне. Галоўны вораг мастацтва — шэрая банальнасць кшталту рыфмаў графамана: “розы — марозы”, “слёзы — бярозы”. Сапраўдны творца мае здольнасць бачыць і чуць. Я не паспеў узяць вялікае інтэрв’ю ў свайго суседа і непераўзыдзенага аўтара жывапіснай графікі Валерыя Шкарубы. Але добра памятаю ягоны ўспамін пра першае дзіцячае здзіўленне, што выклікаў нейкі заезджы мастак. Яго не хвалявалі прыгожыя вясковыя пейзажы, а зацікавіў звычайны касцёр дроў ля падворка. Мастак пабачыў нешта адмысловае, нешта знакавае для сябе, што і нараджае са “смецця” твор. Я перакананы, што без гэтага дару няма і работніка культуры. Шырспажыў бачаць усе, парасткі мастацтва — толькі абраныя.
Тут вызначаўся лёс Еўропы
Вызваленне Мінска ад нацысцкай акупацыі 3 ліпеня 1944 года, да даты якога прымеркаваны Дзень Незалежнасці Рэспублікі Беларусь, было, безумоўна, адным з найбольш важных вынікаў наступальнай аперацыі “Баграціён”. Але, як вядома, поўнае вызваленне ўсёй тэрыторыі краіны было яшчэ наперадзе, і баі на яе заходніх рубяжах працягваліся ажно да жніўня 1944 года. Адметнасць гэтых баявых дзеянняў палягала яшчэ і ў тым, што, у выніку выхаду Чырвонай Арміі на рубяжы СССР, напярэдадні вызвалення Еўропы ад нацызму, тэрыторыі на захад ад старой мяжы, усталяванай Рыжскай дамовай 1921 года, зноў вярталіся ў склад Беларускай Савецкай Сацыялістычнай Рэспублікі. Якія страты зведала гісторыка-архітэктурная спадчына заходнебеларускіх гарадоў і мястэчак падчас нацысцкай акупацыі, і як адбывалася вызваленне гэтых абшараў ад гітлераўцаў?
“Этот фильм взят в качестве трофея...”
Цікава, што ўсе, з кім мне даводзілася размаўляць на гэтую тэму, добра памяталі назвы тых кінатэатраў і клубаў, дзе яны, затаіўшы дыханне, глядзелі трафейныя фільмы — каб ужо потым у розных кампаніях (дома, на працы ці ў навучальных установах) падзяліцца ўражаннямі пра іх.
Ідэя, якая хвалюе, нараджае творчасць…
Народны артыст Беларусі, мастацкі кіраўнік Тэатра-студыі кінаакцёра Нацыянальнай кінастудыі “Беларусьфільм”, рэжысёр і сцэнарыст Аляксандр ЯФРЭМАЎ нядаўна справіў 70-годдзе. Ушанаванне майстра было прымеркавана да закрыцця тэатральнага сезона і прэм’еры “Дзядзькі Вані” (гл. “К” № 32), таму і наша размова з юбілярам пачалася з разваг пра гэты спектакль.
Яна стварыла танцавальны свет
Калі дзяўчынцы было пяць гадоў, мама прывяла яе ў танцавальны калектыў. Маці сама марыла стаць харэографам, але не атрымалася. Надзейка з радасцю і велізарным жаданнем вучылася танцаваць. Так маміна мара ўвасобілася ў жыцці дачкі. Затым дзяўчынка вучылася ў школе №8, дзе настаўніцай харэаграфіі была Алена Аземша. Надзея Сяргееўна і цяпер удзячная сваёй настаўніцы, якая, можна сказаць, уклала душу ў творчасць і шмат зрабіла для сваёй вучаніцы. Падтрымка сям’і, сяброў, харэографа падштурхнула дзяўчыну на рэалізацыю жыццёвай мары. Надзея паступіла ў Бабруйскі каледж мастацтваў на аддзяленне харэаграфіі па спецыяльнасці балетмайстар. Вучыцца было нялёгка, асабліва на першым курсе з-за вялікай фізічнай нагрузкі. Дзяўчына з аднолькавай цікавасцю вывучала ўсе стылі танца: класіка, народны, эстрадны, бальны танец, але самым любімым стылем стаў хіп-хоп.
У “Беларускай хатцы” гасцям рады
“Мы і не ведалі, што ў Мінску ёсць такі музей!” — здараецца, чуюць цяпер супрацоўнікі “Беларускай хаткі”. А гэтым летам “Беларуская хатка” — філіял Дзяржаўнага музея гісторыі беларускай літаратуры — адзначыла ўжо сваё 30-годдзе. Так, адкрылася яна ў 91-м годзе, і свой першы дзясятак гадоў правяла актыўна і насычана — і як музей, і як месца для розных творчых імпрэз і фестываляў. Але ў 2007 годзе пачалася працяглая і даволі складаная гісторыя з капітальным рамонтам і аднаўленнем будынку, якая скончылася толькі летась. А летась пачалася пандэмія. Такім чынам, зараз унікальны музейчык па вуліцы Рабкораўскай у Мінску вяртаецца да паўнавартаснай працы і шчыра запрашае да сябе наведвальнікаў — у планах і новыя выставы, і адраджэнне клуба творчай інтэлігенцыі.
“Мястэчка” ў Міры
Этнафестываль “Мястэчка” праходзіць у Карэліцкім раёне ў чацвёрты раз. І пастаянна збірае мора людзей. Яно і зразумела: наш шматэтнічны народ, мірны, спагадлівы, хоча жыць у міры, радавацца, смяяцца, сябраваць.
Дамбавецкі запрашае на баль!
У сядзібе Аляксандра Дамбавецкага (аграгарадок Бердаўка Лідскага раёна) адбыўся шляхецкі баль. Для вытанчаных дам і галантных кавалераў ладзіліся танцы, гульні ў шарады і фанты, дэкламаваліся лірычныя вершы. Прыняць удзел у забавах мог любы ахвотны.
“Настальгічныя пейзажы” Анатоля Сураўца
Калі прыгледзіцца да работ самадзейнага смаргонскага мастака Анатоля Сураўца, можна без падказкі заўважыць: восень — яго любімая пара года. І праз колькі хвілін падчас адкрыцця выставы “Мой родны кут” Анатоль Юльянавіч пацвярджае мае назіранні: “Багатая палітра фарбаў у восені. Розныя адценні… Я іх усе ведаю”.
Песні і фарбы змагання
У адным са сваіх “давераснёўскіх” вершаў будучы народны паэт Беларусі Максім Танк зазначаў, што “скрыпачоў і паэтаў” у ягонай краіне больш, чым каласоў. Заходняя Беларусь, нягледзячы на ўвесь уціск, які чынілі тагачасныя польскія ўлады супраць беларусаў і іх культуры, была месцам сапраўднага росквіту нацыянальнага мастацтва, дзе жылі і тварылі, насуперак усім неспрыяльным абставінам, дзясяткі выдатных літаратараў, мастакоў, кампазітараў і музыкаў. Якімі былі іх лёсы, і як сёння ўшаноўваецца памяць творцаў у мясцінах, звязаных з іх жыццёвымі шляхамі?
Сайт переехал на новый адрес – kultura-info.by

Новы нумар

Рэдакцыйна-выдавецкая ўстанова
"Культура і мастацтва"

© 2007 - 2024 «Культура». Зроблена ў «Вэбпрофі»