Конкурс кінапраектаў “Аб’ектыў_на: Правы дзіцяці”, пітчынгі, адукацыйная праграма #Art_inclusion і падвядзенне яе вынікаў — гэта ўсё ініцыятывы апошніх месяцаў такой невялічкай арганізацыі, як Майстэрня сацыяльнага кіно. Тым не менш, незалежна ад сваіх памераў, кампанія актыўна шчыруе ў вобласці вытворчасці і прамоцыі ды нават пракаце сацыяльнага кіно, далучаючы да гэтай справы прафесіяналаў і аматараў. Як спалучаць у сваёй дзейнасці сацыяльную скіраванасць і ўласна кінавытворчасць? Якія тэмы “баляць” ці, наадварот, не заўважаюцца нашым грамадствам? І ў якім напрамку, увогуле, “дрэйфуе” наша кінаіндустрыя? Гэтыя ды іншыя пытанні мы закранулі ў вялікай размове з намеснікам дырэктара Майстэрні сацыяльнага кіно, прадзюсарам Канстанцінам ВАРАБ’ЁМ.

Аўтамабіль не раскоша, а сродак перамяшчэння? Толькі не ў тым выпадку, калі збіраешся ў тэатр. Магчымасць хуценька даехаць, каб забегчы ў глядзельную залу ўсё ж да таго, як уздымецца заслона, часта разбіваецца праз жорсткую рэальнасць: паркоўкі ля большасці тэатраў адсутнічаюць. Ад слова “зусім”.

З мэтай развіцця нацыянальнай культуры, прапаганды яе здабыткаў, збору і распаўсюджвання фальклорна-этнаграфічнай спадчыны штогод сярод публічных бібліятэк краіны праводзіцца рэспубліканскі конкурс “Бібліятэка — асяродак нацыянальнай культуры” — выдатная магчымасць выявіць лепшыя ў сваёй справе бібліятэкі, стымуляваць астатніх яго ўдзельнікаў імкнуцца да вяршынь бібліятэчнага майстэрства. Агалосім вынікі гэтага года.

Васіль СЯНЬКОЎ — імя ў сферы нашай эстрады добра знаёмае, хаця ягоны ўладальнік і не любіць пачуваць сябе ў ролі “публічнай асобы” (пра гэта Васіль Георгіевіч гаворыць так: “Грудзі не выстаўляю, ордэны склаў у тумбачку, для мяне галоўнае — справа”). Ён выкладае вакал, займаецца з дзецьмі і больш старэйшымі вучнямі. Зусім нядаўна, 30 чэрвеня, адзначыў 40 гадоў педагагічнай дзейнасці. Пра паспяховасць ягоных методык сведчаць постаці выхаванцаў: заслужаная артыстка Беларусі Ірына Дарафеева, уладальнік медаля Францыска Скарыны, лаўрэат шматлікіх міжнародных конкурсаў Пётр Ялфімаў, Наталля Падольская, у якой добра склалася кар’ера ў Расіі, удзельніца дзіцячага “Еўрабачання — 2014” Надзея Місякова. Нарэшце, нядаўні пераможца расійскага тэлешоу “Бітва талентаў” Мікіта Бялько , запрошаны ў праграму Ірыны Дарафеевай “Акрыляй” на “Славянскім базары ў Віцебску”, і многія-многія іншыя.

Часам спектакль збіраецца, бы бранзалет: замовяць бусіны з музыкі, п’есы, сцэнаграфіі, рэжысуры ды размесцяць побач. Ланцужок на першы погляд прывабны, толькі замест сінтэтычнага палатна атрымліваюцца эфектныя паасобку, аднак не з’яднаныя агульнай ідэяй лапікі. А да чаго падобны прэм’ерны “Сірожа” ў Рэспубліканскім тэатры беларускай драматургіі? Аднайменную п’есу Юліі Чарняўскай паставіў мастацкі кіраўнік РТБД Аляксандр Гарцуеў.

На мінулым тыдні Беларусь святкавала Дзень Незалежнасці, з нагоды чаго многія ўстановы культуры зладзілі маштабныя святочныя мерапрыемствы — прычым, як у сваіх сценах, так і ў фармаце open-air. Зразумела, менавіта пра гэта згадваюць у сваіх лістах нашы карэспандэнты з розных куткоў краіны. А таксама, натуральна, і пра некаторыя іншыя адметныя мерапрыемствы, што адбыліся днямі ў Беларусі.

Не так даўно сумеснымі намаганнямі Дзяржаўнага музея гісторыі беларускай літаратуры і Смаргонскага райвыканкама на падворку музея-сядзібы Францішка Багушэвіча быў зладжаны ўжо другі “Кушлянскі фэст”. За ўзровень яго арганізацыі можна смела ставіць “выдатна”. Таму хацелася б пажадаць арганізатарам не спыняцца на дасягнутым, а фестывалю — доўгіх і яркіх гадоў жыцця. Хоць я і не з’яўляюся “багушэвічазнаўцам”, але дзіўным збегам абставінаў давялося і мне патрапіць у спіс запрошаных асобаў. Спрычынілася да гэтага адна знаходка, якую мне пашанцавала зрабіць сёлета. І не дзе-небудзь, а ў горадзе, які змяніў свет. Гаворка пра Вітэнберг, праслаўлены Марцінам Лютэрам. Верагодна, там бываў і наш Францыск Скарына.

Зараз у Віцебску праходзіць яшчэ і фестываль вулічнага мастацтва “На сямі вятрах”, які распачаўся 11 ліпеня і працягнецца да 16-га. За мінулыя пяць гадоў ён стаў неад’емнай часткай фестывальнага віру, у якім жыве горад у ліпені. Вятроў там сем, бо менавіта столькі кірункаў прадстаўлена ў праграме фэсту: тэатр, паэзія, жывапіс, перформанс, фаер-шоу, харэаграфія, музыка. Якія, адкуль і навошта яны дзьмуць, распавяла “К” заснавальніца і мастацкі кіраўнік фэсту Улада ЦВІКІ.

10 ліпеня распачаўся другі этап выставы “Зоі” ў галерэі пад аткрытым небам “Мастак і горад”. Плошчу Якуба Коласа з 16 мая ўпрыгожвалі працы Зоі Літвінавай, а зараз мінчане змогуць атрымаць асалоду ад творчасці Зоі Луцэвіч. Пераэкспазіцыя мае не толькі фармальнае значэнне: змена карцін Зоі “вялікай” на карціны Зоі “маленькай”, як жартаўліва называюць мастачак, адлюстроўвае пераемнасць пакаленняў беларускай жывапіснай школы. Выстава будзе працаваць у Мінску да канца лета, а з 6 верасня распачнецца ўжо ў Брэсце.

На падставе артыкула 249 Кодэкса Рэспублікі Беларусь аб культуры Міністэрства культуры Рэспублікі Беларусь пастанавіла:

Пайшоў з жыцця Віктар Грамыка — народны мастак Беларусі, адзін са стваральнікаў феномена пад назвай “беларуская школа жывапісу”. Ёсць вонкавыя адзнакі школы. Гэта, напрыклад, перавага той ці іншай колеравай гамы, подборка тэм і сюжэтаў, асаблівасці пластыкі. Але сутнаснае ў іншым. Школа ёсць, калі стылёва разнастайныя творы непадобных адзін да аднаго мастакоў складаюць пераканаўчую карціну нацыянальнай ментальнасці ў пэўны гістарычны час. Да гэтай справы Віктар Грамыка прыклаў і руку, і талент, і розум.

10 ліпеня ў Нацыянальным гістарычным музеі адкрылася выстава твораў выдатнага савецкага мастака-авангардыста Вадзіма Сідура (1924 — 1986). Гэты ўнікальны праект пад назвай “Вайна і мір Вадзіма Сідура” ўжо паспелі ўбачыць жыхары Масквы, Пецярбурга, Страсбурга, Берліна, Люксембурга. Прыйшла чарга і нашай сталіцы. Адзначым, што ў Беларусі гэты бліскучы “падвальны нонканфарміст” вядомы мала. Тым больш цікавымі будуць чытачу жывыя ўспаміны вядомага мастацтвазнаўцы Барыса Крэпака пра сваю сустрэчу з мастаком у апошні год яго жыцця.