Не згубіць бы, не забыцца…
Век жыві, век вучыся. Корпаўся ў інтэрнеце і выпадкова натрапіў на прымаўку “Мая хата з краю…” І надзвычай здзівіўся, што ёсць у яе даўно забыты працяг. У поўнай форме гучыць народны выраз такім чынам: “Мая хата з краю, таму першым ворага сустракаю”. У скарочаным варыянце мае прымаўка адно значэнне, у поўным — цалкам супрацьлеглае. Перапісванне ісціны ў філалагічным, так бы мовіць фармаце. Не буду цяпер высвятляць сутнасць моўных (а мо і не толькі моўных) працэсаў, у выніку якіх патрыёт у прымаўцы ператварыўся ў абыякавага хутараніна. Мовазнаўцы кажуць, што аналагічныя скарачэнні для славянскіх прымавак ды прыказак — вельмі ўласцівыя. Таму тут вось якую выснову варта зрабіць: фальклорныя (дый не толькі) вышукі неабходна да канца даводзіць. Каб складнікі той карпатлівай працы не губляліся, утвараючы двухсэнсоўнасць успрымання няпоўнага выніку. Гэта ў любой справе важна, асабліва — у сутнасным развіцці нацыянальнага мастацтва. У адваротным выпадку развучымся разумець песні ды прыпеўкі, будзем бабульчыны ручнікі няправільна расшыфроўваць. А як тады данесці спадкаемцам, што беларуская хата — заўжды ворага першай сустракае, а не хаваецца ў бульбу…
Далей