Каля 100 работ Лазара Хідэкеля — творцы, якога можна лічыць “Шагалам у архітэктуры”, экспануюцца ў Нацыянальным мастацкім музеі Беларусі. Выстава, прымеркаваная да 100-годдзя з дня заснавання аб’яднання УНОВИС, адкрываецца сёння. Тым часам як Марк Шагал засяляў неба жыхарамі Зямлі на сваіх карцінах, Лазар Хідэкель усур’ёз задумаўся, як гэта здзейсніць на практыцы.

“К” працягвае адсочваць ход развіцця культурнай сферы Аршанскага раёна. Гэтым разам гаворка пойдзе пра бібліятэчны клопат. Хроніка падзей апошніх месяцаў падрыхтавана пры ўдзеле дырэктара Аршанскай цэнтралізаванай бібліятэчнай сістэмы Аксаны Кулагінай.

Нядаўна ў “К” (№ 3 за 18 студзеня) быў надрукаваны артыкул “Дзе ты, Дзед Барадзед, або Як скласці паліграфічны пазл?”, дзе ўздымаліся праблемныя пытанні дзіцячага чытання. На матэрыял адгукнулася наша сталая чытачка і аўтар Марына Петрашкевіч. Прапануем увазе чытачоў “К” яе развагі і запрашаем усіх да далейшага абмеркавання ўзнятых пытанняў.

На Камернай сцэне купалаўцаў з’явіўся новы спектакль — “Першы”. І хаця ён пра тыя адчуванні, што напаткалі ці маглі напаткаць кожнага ў дзяцінстве, назва ўсё роўна асацыюецца яшчэ і з самім тэатрам. Бо Нацыянальны акадэмічны імя Янкі Купалы, які калісьці называўся БДТ-1, апрыёры застаецца першым — у гістарычным і, хочацца верыць, мастацкім плане.

Ускраіна, памежжа — такой агульнай тэмай можна аб’яднаць апошнія стужкі такіх розных рэжысёраў як Віктар Аслюк і Дар’я Юркевіч, прэзентаваныя напрыканцы студзеня ў рамках адмысловага паказу на Нацыянальнай кінастудыі “Беларусьфільм”. Дзіўным чынам “Абход”

“Глыбінкай жыве Беларусь”. Так назвалі свой допіс супрацоўнікі сектара пазастацыянарнага абслугоўвання насельніцтва Дзятлаўскага раённага цэнтра культуры і народнай творчасці. Назва цудоўная, бо актуальнасць дадзенай высновы з часам не зніжаецца, а маштабы пашырае. Я зразумеў канкрэтную сітуацыю так: аўтаклуб ажыццяўляе аднайменны праект і абяцае распавесці з гэтай нагоды пра старастаў вёсак, якія з’яўляюцца своеасаблівымі захавальнікамі звычаяў і традыцый сваёй малой радзімы. Ухвальна весці гаворку не пра нейкія абстрактныя паняцці, а пра канкрэтных асоб, на якіх наша вёска і трымаецца! Мая воля, я словы “глыбінкай жыве Беларусь” залатымі літарамі напісаў бы на ўсіх айчынных штандартах дзяржаўных устаноў, каб не забываліся там, што беларускай глыбінцы ўвага ды павага патрэбны. Нашу вёску яшчэ можна выратаваць.

Чым вядомая былая вёска Радкоўшчына, аб якой цяпер нагадвае толькі невялічкая памятная дошка, прымацаваная да валуна? Найперш тым, што падчас Другой сусветнай вайны ў гэтай мясцовасці адбыўся люты бой савецкіх войскаў з немцамі, якія патрапілі ў “кацёл”. Уласна, таму і няма цяпер вёскі — яна згарэла ўшчэнт. Для краязнаўцаў і гісторыкаў мінуўшчына паселішча куды больш глыбокая — і не толькі трагічная. Як па мне, Радкоўшчына са сваёй гісторыяй займае сярод “манюшкаўскіх” мясцін адно з самых важных месцаў — калі не цэнтральнае. Таму ўвага гісторыкаў, грамадскасці і турыстаў да яе цалкам можна прагназаваць. Але заўсёды будзе ўзнікаць пытанне: што паглядзець? Воляй выпадку, нядаўна нам удалося адшукаць там сапраўдную адметнасць. Цяпер пытанне хіба ў тым, як яе захаваць.

Абаяльныя, усмешлівыя, добразычлівыя — закаханыя! — сапраўдныя сонейкі на нашай сцэне: Вольга Рыжыкава і Тэа. Акрамя абаяння, якое моцна дапамагае ім у кар’еры тэлевядучых, вядучых музычных фестываляў і канцэртаў, артысты маюць і несумненны музычны талент — не толькі спяваюць, але і пішуць песні — для сябе і многіх іншых артыстаў. І песні гэтыя падабаюцца слухачам, гучаць па радыё і тэлебачанні. Тэа — Юрый Вашчук — як сольны выканаўца 6 гадоў таму ўдзельнічаў у конкурсе “Еўрабачанне”: сольную кар’еру ён працягвае, але цяпер ёсць ужо і папулярны дуэт — Тэа і Вольга Рыжыкава, а ў дуэта свой багаты рэпертуар — з прыгожымі, лірычнымі песнямі пра шчаслівае каханне. Прыкладна год таму артысты сталі бацькамі, і гэта яшчэ больш натхняе іх на творчасць. Яны — госці нашых “Суботніх сустрэч”.

Як “К” паведамляла ў мінулым нумары, 7 лютага ў канферэнц-зале Нацыянальнай бібліятэкі Беларусі прайшло пасяджэнне выніковай калегіі Міністэрства культуры. Тэмай пасяджэння было не толькі падвядзенне вынікаў мінулага года, але і пастаноўка задач на 2020 год. У мерапрыемстве прынялі ўдзел прадстаўнікі вышэйшых органаў улады, у зале можна было пабачыць вядомых дзеячаў мастацтваў, кіраўнікоў навучальных устаноў, прадстаўнікоў устаноў культуры з усіх рэгіёнаў краіны. Прысутныя змаглі азнаёміцца з шэрагам надзённых і змястоўных дакладаў, прысвечаных розным аспектам дзейнасці ў галіне культуры, прыгадаць найбольш паспяховыя праекты, рэалізаваныя ў мінулым годзе, і даведацца аб плануемых будучых здзяйсненнях, якія чакаюць свайго выканання сёлета. Прысутныя ў зале калегіі сталі сведкамі ўрачыстасцей фінальнай часткі пасяджэння — цырымоніі ўзнагароджання лепшых работнікаў культуры, і шчыра віталі заслужаных прадстаўнікоў сваёй сферы. Як можна было пераканацца, культуры ў нашай дзяржаве надаецца вялікая ўвага і забяспечваецца яе пастаяннае развіццё.

У прысталічным пасёлку Лясны — цэнтры прасторы пад назвай “Бараўляны”, я жыву з 1984 года. За тыя больш як трыццаць гадоў, што прайшлі з таго моманту, калі я з Мінска пераехаў у прыгарад, Лясны, а разам з ім і Бараўляны ўвогуле, сталі ва ўсіх адносінах мясцінай рэспектабельнай. Калісьці мае бацькі дзівіліся майму рашэнню выпісацца з Мінска, а сёння мае дзеці ў бок сталіцы нават і не глядзяць, настроены будаваць сваё жыццё там, дзе нарадзіліся. Лясны — гэта па сутнасці медыцынская сталіца Беларусі, адзін з найважнейшых навуковых цэнтраў краіны. Быў час, калі аблічча пасёлка з яго стандартызаванай забудовай і неразвітай інфраструктурай не надта адпавядала гэтаму статусу, але за апошнія гады тут адбыліся станоўчыя змены. Нешта падобнае я назіраў і ў іншых паселішчах Беларусі, што раней былі, так бы мовіць, незаўважнымі ў ценю вялікіх гарадоў, а сёння ў стане актыўнага пошуку самасці. Прыклад жа Лясного-Бараўлян падаецца мне характэрным для ілюстрацыі згаданай тэндэнцыі. Да таго гэта тэма надзвычай актуальная ў кантэксце Года малой радзімы. Распавесці пра тое, якімі Бараўляны былі і якімі сталі, мы папрасілі аднаго са старэйшых супрацоўнікаў Рэспубліканскага навукова-практычнага цэнтра анкалогіі і медыцынскай радыялогіі імя М. М. Аляксандрава — доктара медыцынскіх навук, прафесара Аляксандра Машэўскага (на здымку). У названым цэнтры ён узначальвае Цэнтральную экспертную камісію.

Напярэдадні святкавання сотай гадавіны з дня ўтварэння аб’яднання УНОВИС Віцебскім цэнтрам сучаснага мастацтва, кампаніяй А1 і Цэнтрам беларуска-яўрэйскай культурнай спадчыны быў наладжаны прэс-тур па Віцебску. Экскурсію па мясцінах, звязаных з дзейнасцю мэтраў авангарднага мастацтва, правяла доктар мастацтвазнаўства Таццяна Катовіч, а з экспазіцыяй Музея гісторыі Віцебскай народнай мастацкай вучэльні журналістаў азнаёміў ягоны дырэктар Андрэй Духоўнікаў.

З юнацтва Ангеля любіла пячы пірагі і хвораст. Духмяны пах поўніў хату, ад дзіўнага водару кружылася галава. Неўзабаве кухня для дзяўчыны стала месцам сакральным. Ангелю ніхто не вучыў гатаваць. У адзіночку яна магла кашаварыць гадзінамі. Не, не кашаварыць — тварыць! Калі ў Свінцы (пазней вёска стала называцца Малінавай) адкрылася школа, шаснаццацігадовая Ангеля пайшла гатаваць ежу школьнікам. Сорак два гады адпрацавала ў школьнай сталовай. Суп “ад Ангелі”, пухнатыя катлеты, кашы з падлівамі і аладкі ўспамінаюць з настальгіяй тыя, хто хадзіў у Малінаўскую “альма-матэр”. Ужо ў васямнаццацігадовым узросце Ангеліна Драгун дапамагала вясельнай кухарцы. Але нядоўга. Хутка дзяўчына пайшла на вольны хлеб — сама стала шэф-поварам на вяселлі. Умелай і спрытнай. Без Ангеліны Андрэеўны не абыходзіліся і вясковыя провады ў войска, і сямейныя юбілеі. Яна карміла лектараў, якія прыязджалі ў мясцовы калгас, нават вялікіх начальнікаў, праваслаўных і каталіцкіх святароў.

Кожны раз, калі я бываю ў Полацку, адразу іду да помніка душы і сэрца — літары “Ў”. І кожны раз з замілаваннем перачытваю слоўцы Рыгора Барадуліна: “Ад Еўфрасінні, ад Скарыны, ад Полацка пачаўся свет”. І сапраўды, горад, які даў свету вялікіх беларусаў, і сёння дыхае на поўныя грудзі беларускасцю. Цікава, што літару “Ў”, якая ёсць толькі ў нас, беларусаў, у якасці назвы выкарысталі мінская арт-галерэя і музычны гурт — “У нескладовае”. Для мяне мова — ужо даўно надзейны сродак, з дапамогай якога штохвілінна думаю.