Адна з галоўных культурных падзей чэрвеня — Рэспубліканскі фестываль фальклорнага мастацтва “Берагіня” ў гарпасёлку Акцябрскі на Гомельшчыне. Фэст гэты — своеасаблівая мадэль будучай шчаслівай ды заможнай Беларусі. Заможнай у першую чаргу сваёй духоўнасцю, пераемнасцю векавых традыцый ды дакладным веданнем каранёў. Пакуль жа мы толькі імкнемся да ідэалу. Метадыст мясцовага Цэнтра культурна-дасугавай дзейнасці Акцябрскага Людміла Вырвіч прэзентавала невялічкі перадфестывальны агляд. Вось, да прыкладу, як падрыхтаваліся да знакавай падзеі бібліятэкі раёна.

З маем, пагадзіцеся, нам пашанцавала. Ці не ўвесь месяц прырода прапаноўвала майстар-класы пяшчоты і цяпла. Як бачна па рэдакцыйнай пошце, нашы работнікі культуры напоўніцу выкарысталі бонус заўчаснага лета. Да прыкладу, на базе дзіцячай школы мастацтваў горада Бярозаўка (Лідскі раён) распачаўся другі рэгіянальны конкурс-пленэр “Нёманская зямля”. Да слова, Бярозаўская ДШМ месціцца ў гістарычнай пабудове — у былым маёнтку заснавальніка шклозавода “Нёман” Юліуса Столе.

Мой дзед Сцяпан Рагін адзначаў дзень нараджэння 9 мая. Паважаючы ягоныя заслугі, мяне вызвалялі ад дэманстрацый. І мы ўсе, сваякі ды родзічы, збіраліся ў яго зранку. Дзед любіў слухаць ваенныя песні Высоцкага. Называў яго “хрыпатым”, але паважаў за дакладнасць слова. Дэфіцытныя запісы прывозілі з Масквы ягоныя сыны, мае дзядзькі. Калі дзеда не стала, я стаў хадзіць 9 мая на могілкі. Адносіў кветкі маёру Рагіну, згадваў ягоныя аповеды, імкнуўся зразумець, па якіх законах мы дамагліся Вялікай Перамогі менавіта ў час вясновай квецені. Як бы там ні было, але гэтае свята застаецца для мяне самым пашанотным і важным. Да слова, сёлета ў Ветку на могілкі я ездзіў разам са старэйшым сынам Сцяпанам. Вярнуўся з чарговай камандзіроўкі, убачыў вялізную колькасць паштовых лістоў, прысвечаных святу пераможнай вясны — і зноў згадаў дзеда.

У мяне не атрымалася прыгадзіцца там, дзе нарадзіўся. Чарнобыльская бяда, нараджэнне сыноў, страх за іх лёс пераўтварылі веткаўца ў мінчука. Пасля пярэбараў жыву з перакананнем, што Ветка дэлегавала мяне ў сталіцу ўпаўнаважаным па інфармаванні беларускага насельніцтва пра стан спраў на веткаўскіх абсягах. Гэта, так бы мовіць, доўгатэрміновы абавязак. У Год малой радзімы, па маім перакананні, падыходы да творчасці варта перагледзець у бок большай аналітычнасці і павышанай адказнасці за тое, пра што пішаш. Удакладню. У рэдакцыйнай пошце я хацеў бы рэгулярна бачыць не толькі навіны пра канцэрты з нагоды Года малой радзімы, але і грунтоўныя матэрыялы пра перспектывы развіцця малой радзімы, пра тыя праблемы, што працэсу замінаюць. Хто як ні ўраджэнцы гэтых населеных пунктаў ведаюць пра сапраўдны стан спраў у роднай глыбінцы?

Абсалютна незразумелая для мяне тэндэнцыя. Як толькі набліжаецца наша прафесійнае свята — Дзень друку ў Беларусі, што адзначаецца 5 мая, дык імгненна падае наклад “Культуры”. Ніякім чынам не хачу сказаць, што гэта — своеасаблівы падарунак рэдакцыі ад удзячных чытачоў. Але разабрацца ў сітуацыі не пашкодзіла б. Апошнія гады мы ўзмоцненымі намаганнямі даводзілі работнікам культуры, што наша газета — выданне для прафесіяналаў. Вельмі не хочацца абвяргаць саміх сябе. І тлумачэнні наконт малых заробкаў тут таксама падаюцца недарэчнымі. Натуральна, заробкі — малыя. У нас яны таксама вышынёй не вызначаюцца. Але гарантуем: “Культура” пабачыць свет пры любым фінансавым раскладзе. У самы бліжэйшы час зоймемся больш грунтоўным аналізам таго, хто вінаваты і што варта рабіць.

Наяўнасць пры бібліятэках батлеек ці лялечых тэатраў — не вялікая рэдкасць. А вось тым, што пры такой установе актыўна дзейнічае “дарослы” самадзейны тэатр, ды яшчэ са званнем “народны”, пахваліцца можа, бадай, толькі Гомельская абласная бібліятэка. Тэатр называецца “Гракі”. Калі я па раёнах пытаюся ў маладых бібліятэкараў, навошта патрэбна бібліятэцы такое стварэнне, адказ дае далёка не кожны. І гэта насцярожвае. Тым больш, што тлумачэнне — на паверхні. “Гракі” — птушкі веснавыя, жыццярадасныя, і з дапамогай сцэнічнай мовы прапагандуюць яны слова, літаратуру, кнігу.

Вельмі мала цікавай інфармацыі, якая па агульнарэспубліканскай значнасці выйшла б за межы двух-трох радкоў, стандартных для нашага агляду. Тлумачэнне тут адно: няма ў раёнах адмысловых падзей. Часовае зацішша перад фестывальнай бурай? Вельмі спадзяюся, што так. Аднак не толькі фестывалямі адметныя нашы раёны. Дзе доўгатэрміновыя праекты, дзе піяр-акцыі, тэатралізацыі ды прэзентацыі, што пакідаюць пасля сябе розгалас? Няўжо і пра іх не карціць напісаць? Хвалім жа не сябе, а сваю родную культуру.

Даўно не было навін з Калінкавіцкага раёна. А тут акурат згадаў, як у 2009 годзе наведваў гэты край, і прыемна здзівіўся таму, што ў аграгарадку Сырод разбілі сквер пад назвай “Пацалунак” (назва выразана на драўлянай паркавай браме), прызначаны для шчырых сустрэч добрых сяброў, таварышаў, аднадумцаў. Нічога аналагічнага раней нідзе не бачыў. І ўвогуле ў Сыродзе нават жывёлагадоўчыя фермы выглядаюць як творы мастацтва: фасад кожнай распісаны мясцовымі талентамі. Уражанне такое, што не ў вёску заязджаеш, а ў карцінную галерэю… Ці захавалася гэтая прыгажосць?

Дзіўная справа! Яшчэ авітаміноз не адпусціў, а ціхі ручай рэдакцыйнай пошты пераўтварыўся ў вірлівую раку. “Паўнаводнасць” яе павялічылася ці не ўтрая. Так пачынаецца паводка на Палессі. Калі падумаць, тлумачэнне з’яве — простае. Вясна, як спяваў Уладзімір Высоцкі, нібыта з палону вырвалася, агаломшыла сонейкам і цеплынёй, абудзіла фантазію, падвоіла творчасць. Так што піце з гэтай ракі пад назвай “Інфармацыя”.