Галоўная / Аўтары
АўтарыАўтар Барыс КРЭПАК ( 575 cт. ) |
Як расказаць пра “сваё”…
З аўтабіяграфіі У.Кудрэвіча: “У 1908 г. у Рызе адкрываецца выстаўка прыбалтыйскіх (і не толькі) мастакоў. У экспазіцыі былі прадстаўлены розныя плыні і стылі. Больш за ўсё мяне прывабілі творы Казіміра Малевіча “Дахі”, “Вуліца”, “Раніца”, напісаныя ў духу імпрэсіянізму: празрыстасць святла, яркасць колеру, лёгкасць ды смеласць мазкоў… З таго часу я стаў захапляцца імпрэсіянізмам і наогул французскім мастацтвам, ачышчаным ад цемры і бруду. Мае духоўныя настаўнікі — Поль Сіньяк, Поль Сезан, Альфрэд Сіслей, Агюст Рэнуар, Клод Манэ, потым Альбер Марке. Праз тры гады ў Гомелі я прымкнуў да групы імпрэсіяністаў на чале з Сяргеем Каўроўскім. Потым праз год упершыню трапіў у Маскву, дзе пазнаёміўся з Траццякоўкай і Музеем заходняга мастацтва. З той пары я стаў імпрэсіяністам у пейзажы і працаваў у гэтым кірунку да канца 1920-х гадоў… У сваіх творах імкнуўся адлюстроўваць сваю любімую радзіму Беларусь і перадаваць настрой таго або іншага моманту ў прыродзе. А палотны “Тракт” і “Беларуская вёска” былі станоўча адзначаны ў часопісе “Искусство” (1925 г., № 5)…”
Далей
|
Як расказаць пра “сваё”…
Убачыць незвычайнае ў звычайным — мабыць, галоўная “фішка” пейзажнай творчасці Раісы Кудрэвіч. Ну вось хоць гэтая ранняя восень з палаючым золатам кляновай лістоты, адбітай у рачной вадзе (“Восень у парку”). Так і бачыш: мастачка імкнулася імгненна схапіць і на вякі захаваць увесь гэты мажор фарбаў. Маленькі кавалачак вялізнага прыгожага свету, кароткі лірычны верш у жывапісе! Сказана ўсяго некалькі “слоў”, але як сказана — з вельмі цёплым пачуццём, з мяккай задушэўнасцю. У палотнах “Зіма ў Астрашыцкім гарадку”, “Вечар у Прылуках”, “Перад навальніцай”, “Адліга” — непасрэднасць і чысціня светаўспрымання, складаны сплаў настрою. І выкананы яны з вялікім жывапісным майстэрствам, з тонкім адчуваннем каларыту. Думаю, што менавіта ў жанры пейзажа Раіса Уладзіміраўна і да сённяшняга дня застаецца ў беларускім жывапісе адной з таленавітых паэтак Любові ды Радасці…
Далей
|
Як расказаць пра “сваё”…
Сёння мы са смуткам канстатуем, што знікае мастацкая крытыка, разбураецца інстытут прафесійнага рэцэнзавання, днём з агнём не адшукаеш аналітыкаў, здольных даць аб’ектыўную ацэнку з’яў выяўленчай культуры, асабліва — даўно мінулых. Мы не дапытлівыя, нам малацікавыя тыя, хто жыў і тварыў да нас, асабліва тыя, хто не ўпісваецца ў рамкі сённяшніх ацэнак мінулага. Скажам, мастацтва сацрэалізму, якое мы выплюхнулі “разам з дзіцем” — з яго набыткамі, што дасягаліся творцамі, наперакор прынятым у тыя часы стандартам, шаблонам і штампам. Хто сёння, скажам, ведае заслужанага дзеяча мастацтваў БССР, жывапісца Уладзіміра Мікалаевіча Кудрэвіча? Адзінкі. Ну, з яго дачкой Раісай Уладзіміраўнай справы значна лепшыя: яе імя ўпісана ў скрыжалі беларускага жывапісу. І некалькі гадоў таму на доме па вуліцы Кісялёва, дзе яна жыла, была ўсталявана мемарыяльная дошка. Усё правільна, усё справядліва. Шкада, канешне ж, што ганаровае званне народнага мастака Беларусі Раіса Кудрэвіч атрымала за год да смерці, ва ўзросце 80 гадоў: яна яго заслужыла значна раней… Ну, хаця б так…
Далей
|
“Мяне двойчы вывозілі на расстрэл…”
...З надзвычайнай энергіяй мастак прыступае да стварэння жывапіснага варыянта карціны "У партызанскім штабе Бацькі Міная". Але гэта далёка не паўтор графічнай кампазіцыі. На палатне ўсё іншае: больш кампактная, цэласная кампазіцыя, іншая расстаноўка фігур ды прадметаў інтэр’ера, больш псіхалагічна вырашаны вобразы байцоў. Зразумела, жывапіс патрабаваў адзінай колеравай гамы, якая ўжо толькі сваім суровым каларытам уводзіла б гледача ў атмасферу партызанскага быцця. Ён пабудаваны на спалучэнні блакітных і карычнева-шараватых тонаў, чорных і чырвоных адценняў. А кантраснасць ды нейкая дэкаратыўнасць дасягаюцца за кошт удалых танальных суадносін, якія ў межах адной колеравай гамы надаюць карціне яскравае гучанне сапраўднай песні-навелы пра гераічныя незабыўныя будні народных мсціўцаў…
Далей
|
“Мяне двойчы вывозілі на расстрэл…”
…Мастак у аўтабіяграфіі піша: “…У катэгорыю мабілізаваных першай чаргі не трапіў у сувязі з сапсаваным станам кісці правай рукі, а тагачасная цяжкая хвароба жонкі Ганны Сяргееўны не дала магчымасць своечасова эвакуіравацца, і такім чынам мы засталіся на тэрыторыі, акупаванай немцамі. Пытанне “Што рабіць?” не стаяла: канешне ж, змагацца з лютым ворагам!.. Працавалі я і мая жонка на карысць Чырвонай арміі, на карысць партызанскіх атрадаў, якія змагаліся ў нашым краі... Мы ўвайшлі ў склад Руднянскай падпольнай патрыятычнай арганізацыі, якой кіраваў Уладзімір Марын і якая спачатку налічвала 32 чалавекі. Яна дзейнічала ад партызанскага палка будучага Героя Савецкага Саюза Грышына ды разведаддзела 4-й Ударнай арміі і была цесна звязана з партызанамі Міная Піліпавіча Шмырова. Коратка кажучы, наша кватэра была канспіратыўна-явачнай руднянскіх падпольшчыкаў…”
Далей
|
“Мяне двойчы вывозілі на расстрэл…”
Гэтыя словы належаць Аляксандру Пятровічу Мазалёву, таленавітаму беларускаму жывапісцу, графіку і педагогу, які ў час Вялікай Айчыннай прайшоў цяжкі шлях мужнага падпольшчыка ды вязня фашысцкіх канцлагераў, а скончыў сваю вайну гвардыі радавым Чырвонай арміі. І, нягледзячы на цяжкае раненне ў галаву, — да канца свайго нядоўгага жыцця працягваў рабіць улюбёную справу: маляваць Радзіму ды выхоўваць маладое пакаленне мастакоў…
Далей
|
Зачараваная жыццём
Сёння ў Магілёўскім абласным мастацкім музеі імя П.В. Масленікава экспануецца юбілейная выстаўка габелена, акварэлі і малюнка — усяго 80 твораў — вядомай мастачкі, лаўрэата Дзяржаўнай прэміі Беларусі Ніны Пілюзінай. Гэта ўжо 14-я персанальная выстаўка за ейнае творчае жыццё.
Далей
|
“Чуеш? Ідзе Час”
Гэтая выніковая рэспубліканская мастацкая выстаўка, якая заўтра завяршае сваю працу ў сталічным Палацы мастацтва, называецца мудрагеліста з пункту гледжання абывацеля: “Формазмест-703” — IV Біенале жывапісу, графікі, скульптуры”... Я быў на выстаўцы двойчы: аднойчы раніцай, калі Палац яшчэ не працаваў для гледачоў, але для мяне ветліва адчынілі залы, і ў аўторак, 9 снежня, у складзе журы мастацтвазнаўцаў, калі мы, кожны ў меру свайго прафесійнага адчування, суб’ектыўна вызначалі дзевяць лепшых мастакоў (па тры ў кожным відзе мастацтва). Самае дзіўнае, што незалежна адзін ад аднаго, практычна амаль усе меркаванні, ацэнкі крытыкаў супалі! Заўтра стануць вядомыя і вынікі водгукаў гледачоў: для іх былі зроблены спецыяльныя бюлетэні і ўсталявана скрынка для галасавання. Але я думаю, што глядацкія прыярытэты акажуцца адрознымі ад меркавання крытыкаў. Паглядзім…
Далей
|
Каму сёння па плячы шэдэўр?
На сённяшнім "Форуме" працягваем абмеркаванне новых літаратурных твораў, вартых падтрымкі дзяржавы і цікавых самаму шырокаму колу чытачоў. Новыя меркаванні падкрэсліваюць: такая работа мусіць з'явіцца, патрэба ў ёй — неаспрэчная, а вось якім чынам і хто патэнцыйна можа яе стварыць — пытанне дыскусійнае. Запрашаем далучыцца да дыскусіі ўсіх ахвотных, і найперш тых, чый лёс непасрэдна знітаваны з кнігай.
Далей
|
"Па-свойму" Шчамялёва
Журналісты рэдакцыі “К” сустрэліся з цудоўным жывапісцам, народным мастаком Беларусі, шматгадовым членам рэдкалегіі газеты Леанідам Дзмітрыевічам ШЧАМЯЛЁВЫМ у ягонай майстэрні знакамітага “мастакоўскага” дома па сталічным адрасе Сурганава, 44. Амаль чатырохгадзінная сустрэча праходзіла настолькі ажыўлена і цікава, што ніяк не ўпісвалася ў рамкі інтэрв’ю: “пытанне — адказ”, “пытанне — адказ”. Таму мы вырашылі згрупаваць матэрыял у форме тэматычных маналогаў-роздумаў мастака, у кожным з якіх і будуць адказы на пытанні журналістаў. Прычым, калі Леанід Дзмітрыевіч візаваў падрыхтаваны матэрыял для друку, ён зрабіў некаторыя дапаўненні да сказанага ім раней, на сустрэчы, і мы з павагай іх унеслі. Праз тры месяцы, 5 лютага 2015-га, маэстра споўніцца 92 гады. Лічба — не жартачкі, але ён імкнецца кожны дзень бываць у сваёй утульнай майстэрні, сцены якой паабвешваны карцінамі розных перыядаў яго творчасці: ад самых ранніх, 1960-х гадоў, да — 2014-га. Вось з прагляду гэтай своеасаблівай “хатняй галерэі” і пачалася наша сустрэча з цудоўным жывапісцам.
Далей
|
Новы нумар
Рэдакцыйна-выдавецкая ўстанова
"Культура і мастацтва"