Гістарыёграф № 48 / 1488 за 2020-11-28
№ 47 / 1487 за 2020-11-21
З клана Пяткевічаў герба “Трубы”
У дзень смерці Антона Пяткевіча (далей — Адам Плуг) літаратар Уладзіслаў Каратынскі прысвяціў свайму сябру біяграфічны нарыс (“Kurjer Warszawski”, № 303, 1903 год). Гэты нарыс, заснаваны на лістах і ўспамінах самога Адама Плуга, з’яўляецца вельмі каштоўнай крыніцай ведаў пра нашага земляка. Бо, у адрозненне ад многіх іншых публікацый, найбольш поўна раскрывае Адама Плуга і як чалавека, і як творцу. Узяўшы яе за аснову і дадаўшы звесткі з іншых крыніц, працягнем расказ пра жыццё гэтага культурнага дзеяча беларускай мінуўшчыны.
Далей
|
№ 46 / 1486 за 2020-11-14
З клана Пяткевічаў герба “Трубы”
2 кастрычніка 1903 года ў польскай сталіцы памёр Антон Пяткевіч, ураджэнец Случчыны. У гісторыю беларускай культуры ён увайшоў пад запамінальным псеўданімам — “Адам Плуг”. Славуты літаратар, перакладчык і рэдактар, сардэчны сябра Уладзіслава Сыракомлі, пакінуў па сабе даволі значную літаратурную спадчыну. Адам Мальдзіс засведчыў, што яна “тэматычна так ці інакш звязана з Беларуссю”. Праўда, і па сённяшні дзень імя і творы Адама Плуга, на жаль, застаюцца малавядомыя ў Беларусі.
З мэтай папулярызацыі падзабытага імя беларускага творцы, а таксама з улікам таго, што да 200-годдзя з яго Дня нараджэння (нарадзіўся ён у 1823 годзе) засталося ўжо менш за тры гады, на маю думку, беларускія літаратуразнаўцы, перакладчыкі і выдаўцы пэўна маглі б абмеркаваць юбілейнае выданне ягоных твораў.
Са свайго боку, каб раскрыць некаторыя новыя звесткі, датычныя сям’і старога беларускага шляхецкага роду Пяткевічаў, герба “Трубы”, “К” пачынае публікацыю новага серыяла.
Далей
|
№ 45 / 1484 за 2020-11-07
№ 44 / 1483 за 2020-10-31
“Я зноў даю табе памяць...”
Праз месяц, 26 лістапада, споўнілася б 90 гадоў пісьменніку, імя якога ведае кожны беларус. Уладзімір Караткевіч пражыў не надта доўгае жыццё, толькі пяцьдзясят чатыры гады. Але паспеў зрабіць вельмі шмат і ў якасці пісьменніка, і сцэнарыста, і сапраўднага гісторыка-навукоўца, даследчыка беларускай мінуўшчыны. Сярод шматлікіх беларускіх пісьменнікаў паваеннай Беларусі я вылучаю Уладзіміра Караткевіча асобна. Не толькі таму, што ягоныя творы аказалі на мяне наймацнейшае ўражанне і вярнулі да беларускасці. Але і таму, што менавіта гэты пісьменнік ад дзяцінства ведаў, шанаваў і згадваў у сваіх творах асобу Тадэвуша Рэйтана. Сёлета на 28 кастрычніка прыпадала 280-я гадавіна нараджэння Рэйтана, таму я мушу сваім абавязкам распавесці і пра яго, і пра Караткевіча.
Далей
|
№ 42 / 1481 за 2020-10-17
Чуднаўскі цуд… …або Пра помнік Яну Баршчэўскаму
У сярэдзіне красавіка 2019 года ва ўкраінскім мястэчку Чуднаў, што на Жытоміршчыне, была зроблена сенсацыйная знаходка — надмагільная пліта аднаго са славутых сыноў беларускай літаратуры палачаніна Яна Баршчэўскага. Знаходцы было прысвечана нямала месца на старонках як замежных, так і беларускіх СМІ. Згадвала пра гэты артэфакт у адной з публікацый і “К” (гл. № 44, 2019 г.). А некалькі дзён таму прыйшла новая навіна: у Чуднаве быў усталяваны помнік аўтару “Шляхціца Завальні”. Падзея, вядома, не шэраговая, таму мы вырашылі распавесці і пра знаходку, і пра помнік, і ўвогуле пра ўсё. Ад самага пачатку.
Далей
|
№ 41 / 1480 за 2020-10-10
Таямніцы Манюшкаў
На завяршэнне нам застаецца коратка распавесці пра лёс бацькоў кампазітара — Часлава і Альжбэты Манюшкаў. Разам з імі патрапіць на старонкі “К” і самы вядомы з дзядзькоў кампазітара Станіслава Манюшкі — Дамінік, чый грамадскі чын патрабуе адпаведнага ўшанавання.
Далей
|
№ 40 / 1479 за 2020-10-03
Таямніцы Манюшкаў
“Вярнуўшыся” ў Вялікае Княства Літоўскае, якое гасцінна сустрэла рэпатрыянта, Станіслаў Манюшка (дзед кампазітара), імпэтна ўзяўся будаваць сваё жыццё. На першым этапе дапамагалі сваякі, якія займалі пэўныя дзяржаўныя пасады і мелі нешараговае месца ў павятовай вертыкалі. А далей, з дапамогай сваяка Францішка Оштарпа, таксама “ўцекача” з Падляшша, прыйшлі часы “драць лыка, пакуль дзярэцца”. Тым яны паспяхова і займаліся, стварыўшы патаемную суполку, якую можна жартоўна назваць трэст “Манюшка, Оштарп і Ко”. І трэст гэты, у адрозненне ад таго, які апісаў О. Генры, не лопнуў. Размежаваўшыся з сябрам і падзяліўшы здабычу на роўныя паловы, Станіслаў Манюшка, будучы ўжо ў паважных гадах, ажаніўся. Абранніцай вайсковага суддзі, век якога пераваліў за пяцьдзясят гадоў, стала прадстаўніца такога ж старога, як Манюшкі, беларускага шляхецкага роду — Ева з Вайніловічаў.
Далей
|
№ 39 / 1478 за 2020-09-26
Таямніцы Манюшкаў
Пасля невялічкага тайм-аўта мы ізноў вяртаемся да гісторыі продкаў Станіслава Манюшкі. З папярэдніх частак чытачы нямала даведаліся пра сям’ю жонкі кампазітара і пра акалічнасці пераезду Манюшак у Варшаву. А таксама пра тое, што апалагетам тэзы — “Манюшка быў з крыві і косці паляк” — трэба ісці ў нагу з часам, адмовіўшыся ад міфалогіі, створанай “манюшказнаўцамі” далёкага мінулага. Ад сёння мы пачынаем расповед пра лёс дзеда кампазітара, таксама Станіслава Манюшкі. Безумоўна, некалькі радкоў прысвецім і яго сям’і, і некаторым з ягоных нашчадкаў.
Далей
|
·
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 .. 94
Назад
|
Цікавосткі: варта прачытаць! Гісторыя і лёсы: культура Беларусі ад мінулага да сучаснасці
|