Äçì³òðûé ÑÓÐÑʲ, ñòàðøûíÿ Áåëàðóñêàãà ñàþçà äûçàéíåðà¢:
— Ïàòðýáà ¢ íàöûÿíàëüíàé ïðýì³³ ¢ ãàë³íå äûçàéíó íàñïåëà äà¢íî. Ó ñàêàâ³êó áÿãó÷àãà ãîäà Ñàþç äûçàéíåðࢠçâÿðòà¢ñÿ ¢ ̳í³ñòýðñòâà êóëüòóðû êðà³íû ç ïðàïàíîâàé àá çàñíàâàíí³ òàêîé ïðýì³³. Ïðû ãýòûì ìû ñïàñûëàë³ñÿ íà çàìåæíû äîñâåä, íà ïðûêëàäû òûõ êðà³í, äçå íàÿ¢íàñöü ìàðàëüíàãà ³ ìàòýðûÿëüíàãà ñòûìóëÿâàííÿ äûçàéí-äçåéíàñö³ çàáÿñïå÷âàå âûñîê³ ¢çðîâåíü äûçàéíåðñê³õ ðàñïðàöîâàê ³ ïåðàåìíàñöü òâîð÷ûõ òðàäûöûé ó äàäçåíàé ãàë³íå.
Ó íàñ æà ñ³òóàöûÿ ³íøàÿ. Ó Áåëàðóñ³ íÿìà ñ³ñòýìû äçÿðæà¢íàé ïàäòðûìê³ äûçàéíó. Ñïûí³¢ ñâภ³ñíàâàííå Íàöûÿíàëüíû äûçàéí-öýíòð, àäñóòí³÷àå ñ³ñòýìà çààõâî÷âàííÿ¢, óçíàãàðîä ³ çâàííÿ¢ çà äàñÿãíåíí³ ¢ ãàë³íå äûçàéíó. Çà òûÿ ïÿöüäçÿñÿò ãàäî¢, øòî àô³öûéíà ³ñíóå ãýòàÿ ïðàôåñ³ÿ, í³õòî ç äûçàéíåðࢠíå áû¢ àäçíà÷àíû äçÿðæà¢íàé óçíàãàðîäàé àáî ãàíàðîâûì çâàííåì. Ó ìóçåÿõ íå ôàðì³ðóþööà êàëåêöû³ äûçàéíåðñê³õ òâîðà¢. Àäñóòí³÷àå äçÿðæà¢íû çàêàç íà ³íàâàöûéíûÿ äûçàéíåðñê³ÿ ðàñïðàöî¢ê³. Ðàçâ³öö¸ ê³ðóíêó ðàçãëÿäàåööà ¢ àãóëüíûì êàíòýêñöå ðàçâ³ööÿ ìàñòàöòâà, õîöü äûçàéí — àáñàëþòíà ñàìàñòîéíû â³ä äçåéíàñö³, ÿê³ ¢ïëûâàå íå òîëüê³ íà êóëüòóðó, àëå ³ íà ýêàíîì³êó êðà³íû. Íå çâàæàþ÷û íà ¢ñòîéë³âû ïîïûò ó ãðàìàäñòâå íà äûçàéí-àäóêàöûþ, ìàëàäûÿ ñïåöûÿë³ñòû àêàçâàþööà íåçàïàòðàáàâàíûì³ ïðàìûñëîâàñöþ ç ïðû÷ûíû íåäààöýíê³ çíà÷ýííÿ äûçàéíó äëÿ ³íàâàöûéíàãà ðàçâ³ööÿ êàíêóðýíòíàé ýêàíîì³ê³, çäîëüíàé, äëÿ ïà÷àòêó, àäâàÿâàöü ó çàìåæí³êࢠóëàñíû, áåëàðóñê³, ðûíàê.
Ñòâàðýííå íàöûÿíàëüíàé ïðýì³³ ¢ ãàë³íå äûçàéíó ¢ñ³õ íàçâàíûõ ïðàáëåì, çðàçóìåëà, íå âûðàøûöü, àëå áóäçå ñïðûÿöü ïàç³òû¢íûì çìåíàì…
Ëå¢ ÒÀËÁÓDzÍ, äûçàéíåð-ïðàêòûê, âûêëàä÷ûê ôàêóëüòýòà äûçàéíó ³ äýêàðàòû¢íà-ïðûêëàäíîãà ìàñòàöòâà Áåëàðóñêàé äçÿðæà¢íàé àêàäýì³³ ìàñòàöòâà¢:
— Ìÿðêóþ, ìíîã³ÿ çäç³â³ë³ñÿ á, êàá àðòûñòà¢, ìóçûêàíòࢠ³ ìàñòàêî¢ ïàçáàâ³ë³ òàêîé ôîðìû ¢øàíàâàííÿ, ÿê íàöûÿíàëüíàÿ ïðýì³ÿ. Àëå ¢ êóëüòóðíàé ïðàñòîðû ñàöûÿëüíàÿ ðîëÿ äûçàéíåðࢠíå ìåíøàÿ, ÷ûì ïðàäñòà¢í³êî¢ çãàäàíûõ ïðàôåñ³é.
Íÿ¢æî òûÿ, õòî ðàñïðàöî¢âࢠäûçàéí ñòàíöûé ̳íñêàãà ìåòðî (ìàãó çàñâåä÷ûöü: íàøû íîâûÿ ñòàíöû³ ñòûë¸âà ³ ôóíêöûÿíàëüíà íå ãîðøûÿ çà ïàðûæñê³ÿ) ö³ ìàëûÿ àðõ³òýêòóðíûÿ ôîðìû äëÿ ãàðàäñê³õ âóë³ö, òûÿ äûçàéíåðû, øòî ïðàöóþöü ó áåëàðóñê³ì à¢òàïðàìå ³ òðàêòàðàáóäàâàíí³, íå âàðòûÿ ¢øàíàâàííÿ? ×àìó ¢ íàñ íÿìà çâàííÿ “Çàñëóæàíû äûçàéíåð Áåëàðóñ³”? ¨ñöü ïðàôåñ³ÿ “ìàñòàöòâàçíà¢öà”, àëå íÿìà “äûçàéíàçíà¢ö࢔.
Ìàãó íàçâàöü êàíêðýòíûõ òâîðöà¢, ÿê³ì íàöûÿíàëüíóþ ïðýì³þ ìîæíà äàâàöü õîöü çàðàç: ãýòà Ëå¢ Àã³áàëà¢, Ñòàí³ñëࢠÏàëàíåâ³÷, Óëàäç³ì³ð Öýñëåð. Ïàðàäàêñàëüíàÿ ðý÷: êàá äûçàéíåðó áûöü óãàíàðàâàíûì äçÿðæàâàé, ¸í ìóñ³öü çìÿí³öü ïðàôåñ³þ. ßê ³êòàð Øêàðóáà. Ïà àäóêàöû³ ¸í — äûçàéíåð, à Äçÿðæà¢íóþ ïðýì³þ àòðûìࢠÿê æûâàï³ñåö.
Àäíîé ç ïðû÷ûí íåäàñòàòêîâàé óâàã³ äçÿðæàâû äà äûçàéí-äçåéíàñö³, íà ìàþ äóìêó, ç’ÿ¢ëÿåööà çàâÿäç¸íêà, ÿêàÿ ³äçå ç ñàâåöê³õ ÷àñî¢. Ó Ñàâåöê³ì Ñàþçå ñòà¢ëåííå äà äûçàéíó áûëî ÷ûñòà ïðàãìàòû÷íàå, òâîð÷àñöþ àïîøí³ íå ë³÷û¢ñÿ. À ïàêîëüê³ ³íåðöûÿ òîé ïàðû àä÷óâàåööà, ìû ìàåì àäïàâåäíàå ñòà¢ëåííå äà äûçàéíó…
Áóäçåì íà ñóâÿç³!
Ïàâàæàíûÿ ÷ûòà÷û! Íàì ö³êàâàå âàøà ìåðêàâàííå ïà òýìàõ íóìàðà. ϳøûöå íà àäðàñ: 220013, ã. ̳íñê, ïð-ò Íåçàëåæíàñö³, 77, àëüáî íà ýëåêòðîííóþ ñêðûíþ kultura@tut.by, òýëåôàíóéöå ¢ ðýäàêöûþ ïà íóìàðû 8-017-286-07-97, àáìÿðêî¢âàéöå íà facebook.com/kimpressby, vk.com/kimpressby, twitter.com/kultura_by!