— ßê âû àöýíüâàåöå âûêàíàííå “Ñòûêñà”? Íàøû ìóçûêàíòû — Äçÿðæà¢íû àêàäýì³÷íû ñ³ìôàí³÷íû àðêåñòð ³ Õàðàâàÿ êàïýëà ³ìÿ Ðûãîðà Øûðìû — âåëüì³ ñòàðàë³ñÿ äàíåñö³ âàøó çàäóìó…
— Ãýòà áûëî âåëüì³ ýìàöûéíà ³ ïðàôåñ³éíà. ² ìàãëî á áûöü ÿø÷ý ëåïø, êàá ìåë³ áîëüø ÷àñó ³ ¢ ìÿíå çíàéøëàñÿ á ìàã÷ûìàñöü ïðûñóòí³÷àöü íà ðýïåòûöû³. Àëå ¢ àöýíöû òâîðà äëÿ ìÿíå çà¢ñ¸äû âàæíà, ÿêàÿ ö³øûíÿ (à ÿíà áûâàå ðîçíàé) íàäàðàåööà ¢ çàëå. ² ÿ ìàðû¢ áû ïðà òóþ ö³øûíþ, øòî áûëà ¢ âàøàé ô³ëàðìîí³³.
— Ó õîðû ãó÷àë³ ãðóç³íñêàÿ ³ àíãë³éñêàÿ ìîâû. À ¢ àäíûì ç ôðàãìåíòࢠ÷óëàñÿ øòîñüö³ íàêøòàëò ôàëüêëîðíàé öûòàòû…
— ß ³õ íå ¢æûâàþ. ² ¢çàåìààäíîñ³íû ç ôàëüêëîðàì ó ìÿíå — àñàáë³âûÿ. Ó ìàñòàöòâå, íà ìàþ äóìêó, óñ¸ çàëåæûöü àä òâîð÷àé ³íäûâ³äóàëüíàñö³. Êàë³ ÿíà áóéíàÿ, äûê òâîð÷àñöü ìàñòàêà ñòàíîâ³ööà âûÿ¢ëåííåì àáë³÷÷à ¢ñ¸é íàöû³. Ôàëüêëîð, íà ìàþ äóìêó, òàêñàìà ñòâîðàíû âÿë³ê³ì³ àíàí³ìàì³. ² ïåðàíîñ ÿãî âà ¢ëàñíóþ òâîð÷àñöü ë³÷ó íåýòû÷íûì.
— Àëå ³ áåç ãýòàãà âàøà òâîð÷àñöü — ñàïðà¢äíàå âûÿ¢ëåííå íàöûÿíàëüíàãà ãðóç³íñêàãà äóõó, ÿê³ âû ðîá³öå áë³çê³ì óñÿìó ñâåòó…
— Íàêîíò óëàñíàé òâîð÷àñö³ ÿ íå ìàþ í³ÿê³õ ³ëþç³é. ² íå ¢ïý¢íåíû, øòî ïðàç ïà¢ñòàãîääçÿ ìàÿ ìóçûêà çíîéäçå ñòîëüê³ æ ñëóõà÷î¢ ³ ³íòýðïðýòàòàðà¢, ÿê öÿïåð. À ãýòà òàÿ ì³í³ìàëüíàÿ àäëåãëàñöü, ïà ÿêîé ìîæíà, íàðýøöå, àöýíüâàöü òâîð÷û ¢í¸ñàê. Íàâàò ÿ ñàì: íàï³ñࢠìóçûêó äà 50 — 60-³ ô³ëüìà¢, à ïàìÿòàþ õ³áà ïÿöü-ñåì.
— Íó ³ øòî? Ñÿðîä “âåëüì³ äîáðûõ” äû “âûäàòíûõ” çà¢ñ¸äû çíîéäóööà “ñàìûÿ-ñàìûÿ”…
— Êàë³ áû¢ ìàëàäû, ïðàöà ¢ ê³íî ìÿíå ïàïðîñòó âûðàòî¢âàëà, áî áûëà âûñîêààïëà÷âàåìàé. ² ÷ûì ñëàáåéøûì³ áûë³ ñöýíàðûé ³ ðýæûñ¸ð, òûì õóò÷ýé ÿ ïàãàäæà¢ñÿ, áî äà òàê³õ ñòóæàê ÿ ï³ñࢠìóçûêó çà òûäçåíü. Ç Äàíýë³ÿì æà ìîã ïðàöàâàöü ïà¢ãîäà, à ç ³íøûì³ — ³ ¢âåñü ãîä. Ãàíàðàð æà áû¢ — àäíîëüêàâû.
— Çàìåæíûÿ ãàíàðàðû áîëüø âûñîê³ÿ?
— Íàñàìðý÷, êàìïàç³òàðàì, ÿê³ÿ æûâóöü ó Áåëüã³³ ö³ Ãåðìàí³³, íå ëÿã÷ýé. Óñå ÿíû çàíÿòû íà ïðàöû, ÷àñòà, äà òàãî æ, íå çâÿçàíàé ç ìóçûêàé, à ìàòýðûÿëüíà çàáÿñïå÷âàþöü ñÿáå ïðàç óëàñíóþ òâîð÷àñöü — àäç³íê³. Äàäàì, øòî òâîðû òûõ æà Ãóáàéäóë³íàé, Øí³òêå, Ïÿðòà âûêîíâàþööà òàì ó êóäû áîëüøàé êîëüêàñö³, ÷ûì ìíîã³õ ³ ìíîã³õ íÿìåöê³õ êàìïàç³òàðà¢. Øòî æ äà ìà³õ ãàíàðàðࢅ Íà àäç³í ç ³õ ÿ êàë³ñüö³ ïðûäáࢠæîíöû êàæóøîê — ïðûãîæû, äû êàðîòê³. Êàëåã³ æàðòàâàë³: “Íÿ¢æî òû íå ìîã íàï³ñàöü ñâàþ ñ³ìôîí³þ êðûõó äà¢æýéøàé?”. ßø÷ý àäç³í ãàíàðàð, ìîæíà ñêàçàöü, âûçíà÷û¢ ìîé ë¸ñ. ß 56 ãàäî¢ ïðàæû¢ ó Òá³ë³ñ³ — ³ àòðûìࢠòâîð÷óþ ñòûïåíäûþ íà ãîä ïðàöû ¢ Áåðë³íå. Ó òîé æà ÷àñ, êàë³ ìíå òðýáà áûëî âÿðòàööà, ó Ãðóç³³ ïà÷àëàñÿ ãðàìàäçÿíñêàÿ âàéíà. Íà ãàíàðàð ç Àìñòýðäàìà ÿ çíÿ¢ êâàòýðó ³ çàñòà¢ñÿ. Ïîòûì íà Ðàäç³ìå ¢ñ¸ í³áûòà ñóïàêî³ëàñÿ, ³ ÿ âûðàøû¢: ÿê ãðîøû ñêîí÷àööà, âÿðíóñÿ. Àëå çàêàçû ïàêóëü ¸ñöü. Ïðà ñâภçàìåæíàå æûöö¸ ÿ çà¢ñ¸äû êàæó òàê: óñå ñâàå ïàðòûòóðû ÿ ï³ñࢠïåðàâàæíà ¢ äàìàõ òâîð÷àñö³, — áûëà ¢ ñàâåöê³ÿ ÷àñû òàêàÿ ôîðìà “àäïà÷ûíêó ç ïðàöàé”, — ³ çàðàç ÿ òàêñàìà ïà÷óâàþ ñÿáå ¢ Äîìå òâîð÷àñö³, áî ðîäíû äîì ó ìÿíå àäç³í — ó Ãðóç³³. ß áûâàþ òàì ïà òðû-÷àòûðû ðàçû íà ãîä. Äà òàãî æ, âåëüì³ âàæíû ïñ³õàëàã³÷íû ìîìàíò: çà¢æäû âåäà¢, øòî íå ç’ÿçäæàþ íàçà¢ñ¸äû. Òàìó ³ öÿïåð àä÷óâàþ, áûööàì æûâó íà ñâà¸é âóë³öû, ñà ñâà³ì³ ñÿáðàì³…
Í.Á.