Наш славуты земляк нарадзіўся 11 снежня 1876 года ў вёсцы Вішнева, што ля Смаргоні, ў сям’і вядомага фалькларыста Яна Карловіча.
Пад уражаннем сустрэч і размоў з Францішкам Багушэвічам у М.Карловіча нарадзілася павага да беларускага народа, яго мовы і песень. У юнацтве М.Карловічу пашанцавала на добрых настаўнікаў. Граць на скрыпцы яго навучыў выпускнік Маскоўскай кансерваторыі Станіслаў Барцэвіч. У васемнаццаць гадоў Карловіч ужо лічыўся прызнаным выканаўцам. Двойчы — у 1894 і 1895 гадах — ён выступаў у Пінску, дзе з поспехам выканаў “Скрыпічны канцэрт” Мендэльсона і “Іспанскія танцы” Сарасатэ.
У 1897 годзе выйшлі з друку першыя шэсць песень М.Карловіча. У гэтыя ж гады ён напісаў і некалькі інструментальных твораў, але, расчараваўшыся ў магчымасцях дробных жанраў, вырашыў аддацца сімфанізму. У 1902 годзе ў Берліне была выканана сімфонія “Адраджэнне”. Адначасова М.Карловіч займаўся грамадскай дзейнасцю: узначаліў Варшаўскае музычнае таварыства, арганізаваў суполку маладых польскіх кампазітараў, выдаваў лісты Ф.Шапэна. У 1904 годзе кампазітарам была напісана сімфанічная паэма “Зваротныя хвалі”, затым з’явіліся “Тры адвечныя песні”, “Станіслаў і Ганна Асвяцімы” і іншыя.
На жаль, не ўсе творы Карловіча дайшлі да свайго слухача, — так, “Літоўская рапсодыя” не была выдадзена і выканана пры жыцці аўтара.М.Карловіч расчараваўся ў музычным асяроддзі, якое далёка не заўсёды разумела яго рэфарматарскія памкненні. Усё часцей кідаў музычныя рукапісы і ішоў у Татры — вучыўся сам і вучыў іншых ездзіць на лыжах. 8 лютага 1909 года, пад час адпачынку ў Закапанэ, М.Карловіч трагічна загінуў. Цяпер ля падножжа Малога Касцельца ў памяць пра кампазітара быў устаноўлены камень, дзе высеклі словы Гарацыя: “І ўвесь я не памру”.
Валянціна ДРОЗД,
загадчык навукова-экспазіцыйнага аддзела
Дзяржаўнага музея гісторыі тэатральнай
і музычнай культуры Рэспублікі Беларусь