“Буду здымацца толькі з Грэйс Келі”

Сённяшні госць “Максімы маладых” — Юлія ЛЕЙДЗІК, сёлетняя выпускніца Беларускай дзяржаўнай акадэміі мастацтваў, маладая фотамастачка, аўтар праекта “Партрэт на фоне”, які быў выстаўлены ў Мінску, а пасля адабраны для экспанавання на прэстыжнай маскоўскай “Фотабіенале”.

— Сэнс праекта быў у тым, што любая жанчына, хай сабе нават і падсвядома, мае свой “ідэальны” вобраз, жадае выглядаць, як кіназорка ці любімая спявачка. Калі яна бачыць гэты вобраз, пачынаецца працэс атаясамлення. Сярод маіх мадэлей у “Партрэце на фоне” — жанчыны рознага ўзросту (але найчасцей усё ж немаладыя), прафесій, лёсаў…

— Спецыяльнага адбору, кастынгу не было. Гераінямі аказаліся жанчыны, якіх мы часта бачым, але часцяком не звяртаем увагі на іх ды іхнюю працу. А любой жанчыне, на маю думку, абавязкова патрэбна ўвага… Часцей за ўсё я запрашала мадэлей больш сталага веку: вахцёрак, настаўніц, працаўніц на фабрыках, нават дворнікаў. Гэтыя жанчыны і самі прызнаваліся: маўляў, адчуваем, што жыццё праходзіць у будках, кажучы і фігуральна, і літаральна. І пасля гэтага хацелася іх неяк “раскрыць”. Такім чынам, атрымлівалася, што я — сама жанчына — прапускала ўсё праз сябе. У мяне ж таксама існуе свой ідэал, прынамсі, упадабаны тыпаж прыгожай жанчыны, з якой я сабе атаясамліваю.

— Калі толькі візуальна, то, бадай, на Моніку Белучы, Анжаліну Джалі. Праз параўнанне мадэлей праекта з сабой я і зразумела, што ў нас вельмі падобныя адчуванні.

— Па-першае, для фатографа цікава амаль усё, а па-другое, я ў гэтым праекце хацела дасягнуць адсутнасці мяне і наогул кагосьці, апроч мадэлі. І ўсё здымалася ў месцах, дзе працуюць і жывуць самі гераіні: звыклая атмасфера шмат гаворыць пра чалавека, яго звычкі, характар. У знаёмых абставінах яны больш камфортна сябе адчуваюць, раскрываюцца. А гэта дапамагае наладжванню больш шчыльнага кантакту за невялікі прамежак часу, што я з імі працую.

— Усе яны здзіўляюць. Да прыкладу: у мяне былі лісты з часопісаў з выявамі знакамітых, прыгожых, гламурных жанчын. Аднойчы я пазнаёмілася з жанчынай, трапіла да яе дадому, распавяла пра свой праект, выклала перад ёй гэтыя карцінкі, але яна сказала: “З іх мне ніхто не падабаецца, але ў мяне ёсць нешта іншае”. І вынесла з ваннай... ручнік з выявай прыгажуні, сказала, што ўсе бачаць яе падабенства з намаляванай там мадэллю. Жанчына папрасіла зняць яе з гэтым ручніком. Яе сын трымаў яго, пакуль я здымала. А адна з жанчын, якая працуе вахцёрам, доўга адмаўлялася, але потым знайшла мяне і папрасіла прынесці для здымак туш і губную памаду. Іншая ж казала, што будзе здымацца толькі з партрэтам Грэйс Келі, паколькі заўсёды адчувала сябе падобнай на яе.

Таксама быў момант, калі адна з маіх мадэлей расплакалася. Я спачатку і не спадзявалася, што яна пагодзіцца ўдзельнічаць у праекце, але жанчына адразу адказала: здымацца — хоча. Калі ж пачала выстаўляць камеру, кабета стала плакаць. Пытаюся: “Чаму вы плачаце?”. А яна адказвае: “Па-першае, мяне ніхто ніколі не здымаў, а па-другое, менавіта ў гэтым перадздымачным тлуме сапраўды адчула, што з’яўляюся жанчынай…”

— Калі я не ведала, што такое фатаграфія, то адкрыла для сябе альбомы Яна Саудэка, Хельмута Ньютана. Там я бачыла прыгожых людзей, вобразы і практычна забывалася, што ёсць яшчэ камера, а за ёй стаіць чалавек. Гэтыя кнігі мне далі вельмі шмат у свой час.

Фёдар АЛЬХОЎСКІ

Анкета “К”