Уладзімір Карачэўскі: “Мы справіліся”

— Фес­ты­валь пра­йшоў, і па пер­шых ад­чу­ван­нях — што атры­ма­ла­ся, а што не?

— Га­лоў­нае, што, ня­гле­дзя­чы на ўсе скла­да­нас­ці, мы спра­ві­лі­ся і пра­вя­лі “Ліс­та­пад” на доб­рым уз­роў­ні. Ён саб­раў вя­лі­кую ко­ль­касць гас­цей, праз яго мы год­на прад­ста­ві­лі на­шу кра­іну. За кон­кур­сную пра­гра­му нам не со­рам­на — у ёй удзе­ль­ні­ча­ла ня­ма­ла фі­ль­маў, што ўжо ме­лі гуч­ную фес­ты­ва­ль­ную гіс­то­рыю. Акра­мя та­го, гле­да­чам мы па­ка­за­лі і на­сы­ча­ную па­за­кон­кур­сную пра­гра­му, у якой бы­лі асоб­ныя дні гру­зін­ска­га, кі­тай­ска­га, уз­бек­ска­га, рас­ійска­га, інда­не­зій­ска­га кі­но, бы­лі іншыя зна­ка­мі­тыя фі­ль­мы, бы­лі бе­ла­рус­кія пра­гра­мы. “Бе­ла­ру­сь­фі­льм” апра­ба­ваў ся­бе ў якас­ці фес­ты­ва­ль­най ды­рэк­цыі і атры­маў ка­ла­са­ль­ны дос­вед. Ня­гле­дзя­чы на ўсю кры­ты­ку мы про­ста пра­цу­ем і шу­ка­ем ва­ры­янты існа­ван­ня і ажыц­цяў­лен­ня пла­наў. Ця­пер бу­дзем пра­во­дзіць ра­бо­ту над па­мыл­ка­мі, каб па­збег­нуць іх у бу­ду­чы­ні.

— А якія па­мыл­кі вы ба­чы­це?

— Я лі­чу, што ў пер­шую чар­гу нам не ха­пі­ла ча­су, каб зла­дзіць па­ўна­вар­тас­ную інфар­ма­цый­ную кам­па­нію. На­ту­ра­ль­на, па­чы­наць ра­біць пра­гра­му і прад­стаў­ляць яе пуб­лі­цы, за­бяс­печ­ваць на­леж­ную рэ­кла­му фі­ль­мам і па­ка­зам трэ­ба знач­на ра­ней, чым гэ­та атры­ма­ла­ся ў нас сё­ле­та. Бо фес­ты­валь рых­та­ваў­ся ў ве­ль­мі ка­рот­кія тэр­мі­ны і якраз на прэ­зен­та­цыю кон­кур­сных і фес­ты­ва­ль­ных падзей ча­су не ста­ва­ла. Бы­лі і не­йкія на­шы ўнут­ра­ныя тэх­ніч­ныя скла­да­нас­ці — звя­за­ныя, на­прык­лад, з ла­гіс­ты­кай, з арга­ні­за­цы­яй ме­рап­ры­емстваў. Мы ба­чым, што і дзе мож­на па­леп­шыць: на па­ся­джэн­нях аргка­мі­тэ­та аб­авяз­ко­ва ўсё аб­мяр­ку­ем, пра­ана­лі­зу­ем і зро­бім вы­сно­вы. На­прык­лад, мож­на бы­ло б на­ват тро­хі змен­шыць ко­ль­касць кі­на­па­ка­заў, пры­нам­сі ў Мін­ску, бо з та­кой на­сы­ча­най пра­гра­май мы са­мі, арга­ні­за­та­ры, пад­час не ўсю­ды па­спя­ва­лі. Ха­ця з інша­га бо­ку — атры­ма­ла­ся шы­ро­кая па­літ­ра кі­но. Яшчэ — у да­лей­шым мне ха­це­ла­ся б пры­цяг­нуць да “Ліс­та­па­да” ме­на­ві­та ма­ла­дое па­ка­лен­не гле­да­чоў і твор­цаў. Ха­це­ла­ся б і бо­ль­ша­га прад­стаў­ніц­тва Бе­ла­ру­сі ў кон­кур­снай пра­гра­ме, каб у асноў­ным кон­кур­се ігра­во­га кі­но ўдзе­ль­ні­ча­ла бе­ла­рус­кая стуж­ка, каб пры­сут­ні­ча­ла прад­укцыя не то­ль­кі “Бе­ла­ру­сь­фі­ль­ма”, але і іншых сту­дый, і г. д.

За­зна­чу, да­рэ­чы, што кар­ці­ны, зроб­ле­ныя на “Бе­ла­ру­сь­фі­ль­ме”, не трап­ля­лі ў кон­курс “Ліс­та­па­да” аўта­ма­тыч­на — мы да­лі маг­чы­масць ад­бо­ру тым, хто фар­мі­ра­ваў пра­гра­мы, пра­грам­ным ды­рэк­та­рам. Кі­нас­ту­дыя па­дава­ла знач­на бо­ль­шую ко­ль­касць сту­жак, і да­лё­ка не ўсе з іх пра­йшлі ад­бор — то­ль­кі тры. У раз­дзе­ле “Кі­но ма­ла­дых” удзе­ль­ні­чаў яшчэ фі­льм сту­дэн­та Ака­дэ­міі мас­тац­тваў Кі­ры­ла Ха­лец­ка­га, а інша­га ба­га­та­га вы­ба­ру бе­ла­рус­кіх фі­ль­маў і не бы­ло.

— Ду­ма­еце ўжо над фес­ты­ва­лем бу­ду­ча­га го­да?

— Ка­неш­не. Спа­дзя­емся, што кі­нас­ту­дыя і за­ста­нец­ца ў якас­ці па­ста­яннай ды­рэк­цыі і мы вы­бу­ду­ем доў­га­тэр­мі­но­вую стра­тэ­гію, прад­ста­вім “Ліс­та­пад” на кі­на­рын­ках, бу­дзем гля­дзець фі­ль­мы, са­чыць за падзе­ямі ў кі­нас­ве­це, зна­ёміц­ца, шу­каць сяб­роў, за­пра­шаць да ся­бе… Па­він­на па­чац­ца актыў­ная, але пла­на­вая, сіс­тэм­ная пра­ца — не ў аўра­ль­ным рэ­жы­ме, як гэ­та бы­ло за­раз.

— Ця­гам фес­ты­ва­лю ад­быў­ся шэ­раг афі­цый­ных сус­трэч з пад­пі­сан­нем па­гад­нен­няў аб су­пра­цоў­ніц­тве. Асоб­на “Бе­ла­ру­сь­фі­льм” за­клю­чыў да­мо­ву з уз­бек­скі­мі ка­ле­га­мі. У чым яе змест?

— У су­пра­цоў­ніц­тве з Уз­бе­кіс­та­нам мы ма­ем ужо кан­крэт­ныя вы­ні­кі, усё ўжо пра­цуе. Фі­льм “Ілхак”, што атры­маў Гран-пры “Ліс­та­па­да”, — як ад­но са свед­чан­няў: ён зня­ты пры ўдзе­ле кі­нас­ту­дыі “Бе­ла­ру­сь­фі­льм”. На фес­ты­ва­лі мы пра­вя­лі прэ­зен­та­цыю на­ша­га су­пра­цоў­ніц­тва і пад­пі­са­лі да­мо­ву. І над­алей уз­бек­скім кі­не­ма­таг­ра­фіс­там мы бу­дзем аказ­ваць мак­сі­ма­ль­нае спры­янне ў здым­ках. Рас­пра­ца­ва­на цэ­лая пра­гра­ма. Ся­род пун­ктаў — фі­льм “Каз­бек”, над якім ужо ідзе пра­ца. Гэ­та су­мес­ная кар­ці­на кі­нас­ту­дый “Бе­ла­ру­сь­фі­льм” і “Уз­бек­фі­льм” на па­ры­тэт­най асно­ве: 50% фі­нан­са­ван­ня — з уз­бек­ска­га бо­ку, 50% — з на­ша­га. Якраз за­раз рэ­жы­сёр фі­ль­ма Му­ха­мад Алі Іскан­да­раў пра­цуе ў Мін­ску з бе­ла­рус­кай ка­ман­дай над рэ­жы­сёр­скім сцэ­на­ры­ем. Так­са­ма ёсць да­мо­ва, што ўзбек­скія ка­ле­гі пры­едуць у Мінск зды­маць фі­льм “Уз­беч­ка”. Аб­едзве кар­ці­ны пры­све­ча­ны падзе­ям Вя­лі­кай Айчын­най вай­ны. Ішла га­вор­ка і пра дыс­тры­бу­цыю на­шых фі­ль­маў ва Уз­бе­кіс­та­не і пра іх па­каз на там­тэй­шым тэ­ле­ба­чан­ні. Ана­ла­гіч­нае ж пы­тан­не — пра ўзбек­скія фі­ль­мы на бе­ла­рус­кім тэ­ле­ба­чан­ні — аб­мяр­коў­ва­ла­ся на сус­трэ­чы ге­не­ра­ль­на­га ды­рэк­та­ра Аген­цтва кі­не­ма­таг­ра­фіі Рэ­спуб­лі­кі Уз­бе­кіс­тан Фір­даў­са Аб­ду­ха­лі­ка­ва са стар­шы­нёй Бел­тэ­ле­ра­ды­ёкам­па­ніі Іва­нам Эйсман­там. Пла­ну­ецца, што да кан­ца го­да ў Таш­кен­це мы пра­цяг­нем гэ­тую раз­мо­ву.

— Кі­раў­ні­кі дзяр­жаў­ных кі­нас­ту­дый з дзе­вя­ці кра­ін так­са­ма сус­тра­ка­лі­ся на “Ліс­та­па­дзе” і аб­мяр­коў­ва­лі бу­ду­чую су­мес­ную пра­цу…

— Па­сля та­го, як сту­дыі Арме­ніі, Бе­ла­ру­сі, Гру­зіі, Ка­зах­ста­на, Кыр­гыз­ста­на, Рас­іі, Та­джы­кіс­та­на, Тур­кме­ніс­та­на і Уз­бе­кіс­та­на пад­пі­са­лі 9-ба­ко­вае па­гад­нен­не аб су­пра­цоў­ніц­тве, на­шае згур­та­ван­не па­він­на атры­маць юры­дыч­ны ста­тус — кан­фе­дэ­ра­цы­яй кі­нас­ту­дый гэ­та бу­дзе на­зы­вац­ца, аса­цы­яцы­яй ці не­як інакш. На­ступ­нае па­ся­джэн­не са­ве­та ды­рэк­та­раў ад­бу­дзец­ца не­ўза­ба­ве, і там мы па­гля­дзім, якая пад­трым­ка маг­чы­мая з бо­ку Вы­кан­ка­ма СНД. Мя­не пра­па­ну­юць уклю­чыць у ра­бо­чую гру­пу Вы­кан­ка­ма СНД па кі­не­ма­таг­ра­фіі — бу­дзем пра­пра­цоў­ваць на­рма­тыў­ныя акты, вы­ву­чаць фі­нан­са­выя маг­чы­мас­ці, вы­ра­шаць, як мы мо­жам пра­ца­ваць з уза­ем­най ка­рыс­цю.

— Як вы мо­жа­це па­тлу­ма­чыць не­абход­насць та­ко­га су­пра­цоў­ніц­тва кі­нас­ту­дый?

— У нас агу­ль­ныя пра­бле­мы — па­сля рас­па­ду Са­вец­ка­га Са­юза мы ўсе апы­ну­лі­ся кож­ны ў сва­ёй пра­сто­ры, най­перш — у сва­ёй інфар­ма­цый­най пра­сто­ры, пра­сто­ры кі­нап­ра­кат­най. Дзяр­жаў­ныя кі­нас­ту­дыі за­ста­лі­ся, але які­мі яны па­він­ны быць? У да­дзе­ным вы­пад­ку мы шу­ка­ем алга­рытм пра­ві­ль­на­га су­існа­ван­ня ў но­вых умо­вах. Мы мо­жам да­па­маг­чы ад­но ад­на­му: хто з на­рма­тыў­най ба­зай, хто з ідэ­ямі фі­нан­са­ван­ня, хто з піт­чын­га­мі, хто з кад­ра­мі. Да та­го ж мы вы­ра­шы­лі, што кож­ная кі­нас­ту­дыя аб­авяз­ко­ва па­він­на пры­маць удзел у кі­на­фес­ты­ва­лях, якія ла­дзяц­ца ў той ці іншай кра­іне-парт­нё­ры, у пра­вя­дзен­ні Дзён кі­но. Так, ня­даў­на бе­ла­рус­кая дэ­ле­га­цыя ездзі­ла на ад­ро­джа­ны Таш­кен­цкі кі­на­фес­ты­валь, каб пад­тры­маць ка­лег. Бо­льш за тое, мы бу­дзем імкнуц­ца, каб фес­ты­ва­лі і Дні кі­но пра­хо­дзі­лі мак­сі­ма­ль­на эфек­тыў­на — не про­ста па­ка­за­лі ды за­бы­лі, а каб па­сля гэ­та­га па­чы­наў­ся пра­кат фі­ль­маў.

Мя­не ра­дуе, што па­сля вя­лі­ка­га пе­ра­пын­ку ў на­шу кра­іну па­ча­лі пры­язджаць уз­бек­скія кі­не­ма­таг­ра­фіс­ты, ка­зах­скія, ад­ра­зу па­сля са­ве­та ды­рэк­та­раў да нас звяр­ну­лі­ся з Кыр­гыз­ста­на — хо­чуць зды­маць у нас кі­но, Гру­зія пра­па­ноў­вае сцэ­на­рыі для су­мес­на­га фі­ль­ма — жыц­цё акты­ві­за­ва­ла­ся, і ў “Бе­ла­русь­­фі­ль­ме” ўба­чы­лі парт­нё­ра, яко­му мож­на да­вя­раць. Ка­му­сь­ці па­трэб­на да­па­мо­га ў пад­рых­тоў­цы кад­раў, хто­сь­ці шу­кае апе­ра­та­раў, не­ка­му не ха­пае ўлас­на­га рэ­жы­сёр­ска­га па­тэн­цы­ялу… З азі­яцкіх кра­ін ужо пра­гу­ча­ла про­сь­ба ака­заць спры­янне ў рэ­стаў­ра­цыі іх айчын­на­га кі­на­фон­ду — бо мы ў Бе­ла­ру­сі са сва­ім кі­но за­раз гэ­тым шчы­ль­на за­йма­емся, ма­ем і во­пыт, і аб­ста­ля­ван­не.

І ка­лі мы хо­чам зняць кі­но, якое бу­дзе за­пат­ра­ба­ва­нае, то ча­му б не ра­біць яго раз­ам? Пад­обных пры­кла­даў у све­це да­стат­ко­ва. На­ват па сё­лет­няй пра­гра­ме “Ліс­та­па­да” мож­на за­ўва­жыць, ко­ль­кі не са­мых вя­лі­кіх кра­ін аб’ядноў­ва­ла­ся ў ства­рэн­ні ад­на­го фі­ль­ма — пад­час бы­ло да пя­ці вы­твор­цаў! А по­тым жа гэ­ты фі­льм і пра­кат­ва­ецца па ўсіх пя­ці кра­інах. Бо не сак­рэт, што ўва­ход у кап­ра­дук­цыю дае маг­чы­масць вы­ха­ду на но­выя рын­кі. А да­вай­це шчы­ра пры­зна­емся, што акра­мя Рас­іі ўсе астат­нія рын­кі — ма­ле­нь­кія. Та­му і трэ­ба нам раз­ам з кра­іна­мі За­каў­каз­зя і Цэн­тра­ль­най Азіі вы­сту­паць раз­ам. У кож­най з іх ёсць свае да­дат­ко­выя су­вя­зі — той жа вы­хад на Кі­тай, як у Ка­зах­ста­на, на Па­ўднё­ва-Усход­нюю Азію… Та­кім чы­нам, мо­жа ад­бы­вац­ца і аб­мен су­вя­зя­мі.

— Ці ёсць за­пла­на­ва­ныя падзеі, пра якія ўжо мож­на ка­заць?

— Мы да­мо­ві­лі­ся, на­прык­лад, што вяс­ною на­ступ­на­га го­да ў Санкт-Пе­цяр­бур­гу бу­дзе прад­стаў­ле­на “За­ла­тая ка­лек­цыя кі­но кра­ін СНД” і там жа пры пад­трым­цы на­шай кі­нас­ту­дыі про­йдуць ад­ука­цый­ныя фо­ру­мы і се­мі­на­ры. Але мно­гія пы­тан­ні яшчэ то­ль­кі пра­пра­цоў­ва­юцца. Ма­гу ска­заць, што ду­ма­ем над су­мес­ным рас­ійска-бе­ла­рус­кім фі­ль­мам — да вяс­ны пад­рых­ту­ем пра­па­но­ву, каб атры­маць па­цвяр­джэн­не ад Мін­ку­ль­таў на­шых дзвюх кра­ін. Га­вор­ка пра су­пра­цоў­ніц­тва з “Лен­фі­ль­мам”: Санкт-Пе­цяр­бург і Бе­ла­русь гіс­та­рыч­на звяз­вае ве­ль­мі мно­гае, і на­ват пер­шая бе­ла­рус­кая кі­нас­ту­дыя мас­тац­кіх фі­ль­маў “Са­вец­кая Бе­ла­русь”, па­пя­рэд­ні­ца “Бе­ла­ру­сь­фі­ль­ма”, у 1928 го­дзе бы­ла ўтво­ра­на ме­на­ві­та ў гэ­тым го­ра­дзе на Ня­ве. Да­рэ­чы, а ці ве­да­лі вы, на­прык­лад, што вя­лі­кая ко­ль­касць ад­мі­ра­лаў Бал­тый­ска­га фло­ту бы­лі бе­ла­ру­са­мі?

— Гос­цем “Ліс­та­па­да” стаў і Тэ­цу­ра Сі­ма­гу­ці з Япо­ніі, кі­раў­нік са­му­рай-шоу, зна­ка­мі­ты пра­цай у якас­ці па­ста­ноў­шчы­ка ба­явых сцэн у фі­ль­мах Квен­ці­на Та­ран­ці­на. Якія пла­ны ў “Бе­ла­ру­сь­фі­ль­ма” на ра­бо­ту з япон­скім май­страм?

— Тэ­цу­ра Сі­ма­гу­ці сап­раў­ды за­ці­каў­ле­ны ў су­пра­цоў­ніц­тве, ім з жон­кай — а яна кам­па­зі­тар, пі­ша му­зы­ку для кі­но, — ве­ль­мі спа­да­ба­ла­ся ў Бе­ла­ру­сі. І ёсць ідэя пра пры­год­ніц­кі фі­льм, у якім Тэ­цу­ра мог бы пры­няць удзел: я лі­чу, што атры­маць у на­шу скар­бон­ку та­ко­га спе­цы­яліс­та для ства­рэн­ня ба­еві­коў ве­ль­мі ня­бла­га. Уво­гу­ле, мы за­раз збі­ра­ем ва­кол ся­бе са­юзні­каў, тых, хто хо­ча з на­мі сяб­ра­ваць, хто мо­жа нас пад­тры­маць, хто мо­жа да нас пры­ехаць. Без су­вя­зяў у су­час­ным кі­но ве­ль­мі скла­да­на вы­ра­шаць лю­быя пы­тан­ні, будзь то ўва­хо­джан­не на но­выя рын­кі ці арга­ні­за­цыя фес­ты­ва­лю: мак­сі­ма­ль­на эфек­тыў­най пра­ца кі­нас­ту­дыі мо­жа быць то­ль­кі з вы­ха­дам на знеш­нія рын­кі.

— Не ма­гу не спы­таць, якая пра­ца за­раз вя­дзец­ца на кі­нас­ту­дыі?

— Як я ўжо ка­заў, рых­ту­ем су­мес­ныя фі­ль­мы з Уз­бе­кіс­та­нам, з Рас­іяй. І рых­ту­ем адзін вя­лі­кі на­цы­яна­ль­ны пра­ект — па­куль не маю пра­ва ні­чо­га ка­заць. Гэ­та што ты­чыц­ца ігра­во­га кі­но. У вы­твор­час­ці — поў­на­мет­раж­ны ані­ма­цый­ны фі­льм “Пес­ня Сі­рын”. З акту­аль­на­га для сту­дыі — да кан­ца го­да ад­па­вед­на з дзяр­жаў­най пра­гра­май “Ку­ль­ту­ра” мы па­він­ны здаць 1320 хві­лін ад­рэс­таў­ра­ва­ных кар­цін з на­шай кла­сі­кі. Пад­рых­та­ва­ны па­ке­ты для про­да­жу на­шый кі­нап­ра­дук­цыі ў Ра­сію і кра­іны Па­ўднё­ва-Усход­няй Азіі. Ду­ма­ем пра бо­льш шчы­ль­нае су­пра­цоў­ніц­тва з Ака­дэ­мі­яй мас­тац­тваў, каб у лет­ні пе­ры­яд па­чаць здым­кі фі­ль­ма са сту­дэн­та­мі Ака­дэ­міі. Ідзе ра­бо­та над ані­ма­цый­ны­мі і да­ку­мен­та­ль­ны­мі стуж­ка­мі. Мно­гае ў пла­нах, мно­гае ў рас­пра­цоў­цы.