Штотыднёвая грамадска-асветнiцкая газета
Выдаецца з кастрычнiка 1991 года
Страты сапраўды непазбежныя, але — "дэдлайн"!
Лёс старога будынка Музея гісторыі Вялікай Айчыннай вайны не так даўно канчаткова вызначыўся: ён дажывае свае апошнія дні. Установа, якая была яго гаспадаром, рыхтуецца “перарадзіцца” ў новых сценах і сучасным фармаце. Але мала хто ведае, што дом на Кастрычніцкай плошчы быў родным таксама і для іншага музея: цягам амаль паўстагоддзя ён служыў асноўным фондасховішчам Нацыянальнага гістарычнага. Ягоная калекцыя — самая вялікая на Беларусі. Настолькі вялікая, што гэта нават спараджае пэўныя праблемы з яе захоўваннем.
Не-рэспект
Рэспубліканская мастацкая выстаўка “Under 35” (“Да 35-ці”) справакавала ў мяне ўспаміны пра ўласную маладосць. Прыгадалася другая палова 1980-х: як я з сябрамі ездзіў у Вільнюс на Трыенале маладзёжнага мастацтва прыбалтыйскіх рэспублік. Ішла “перабудова”, якую называлі “другой рэдакцыяй “адлігі” і якая моцна пахіснула маналіт савецкага грамадства. У другой палове 80-х “сацыялістычны рэалізм”, што зусім нядаўна выконваў ролю ідэйнага стрыжня савецкай культуры, ператварыўся у аб’ект даволі агрэсіўнай крытыкі. Палітызаванае і сацыялізаванае мастацтва лічылася праявай кепскага густу, стаўленне да рэалізму (прынамсі, у яго артадаксальных формах) увогуле было ці не зняважлівым... У Прыбалтыцы, з яе традыцыйным азіраннем на Захад, гэтая тэндэнцыя праяўлялася нават больш выразна, чым у іншых частках СССР. Я не кажу, дрэнна гэта было ці добра, але поле творчага эксперыменту насамрэч пашырылася.
“Любіце Беларусь, цаніце яе і ганарыцеся ёю...”
23 мая Прэзідэнт Рэспублікі Беларусь сустрэўся з навучэнцамі — пераможцамі міжнародных прадметных алімпіяд, творчых конкурсаў і фестываляў, стыпендыятамі спецыяльных фондаў Прэзідэнта Беларусі па сацыяльнай падтрымцы адораных навучэнцаў, студэнтаў і таленавітай моладзі
Дзе ты, Шэрлак.by? І хто ты, герой нашага серыяла?
Праўды ад вас прашу, і нічога акрамя праўды! Ці даўно вы, паважаныя, кожны вечар беглі пасля працы дадому, каб паспець атрымаць асалоду ад айчынных серыялаў? У наш, найноўшы час для роднага кінематографа? І не проста ад серыялаў “прыдуманых”, а ад тых, дзе галоўнай дзеючай асобай была б постаць рэальная — з гадоў мінулых або цяперашніх? Ці каб сюжэт у карціне круціўся вакол героя беларускага літаратурнага твора? Не чую, а?.. У тым і справа... Атрымліваецца, з неаслабнай цікавасцю мы сочым за тым, што адбываецца ў брытанскім шматсерыйным фільме “Шэрлак”; ужо моцна стаміліся ад расійскага “шырспажыву” кшталту эпізодаў пра жанчыну, якая спявае… А нашага серыяла, які адпавядаў бы, скажам, маім пажаданням, няма. З іншага боку, а ці патрэбен ён увогуле? Легалізаваць свае думкі на заяўленую тэму адважыліся людзі кампетэнтныя. Іх меркаванні мы і прапануем.
Пакуль архівы не канулі ў Лету
Можна доўга наракаць на лёс. Маўляў, з нашай багатай на таленавітых творцаў зямлі за мінулыя стагоддзі кім толькі ні была вывезена ды вынішчана незлічоная колькасць скарбаў! Засталося мала дакументальных звестак не толькі, скажам, пра герояў Грунвальдскай бітвы, але і пра беларускіх асветнікаў XVI — XVIІ і нават ХІХ стагоддзяў.
Змагацца за чытача? Ёсць варыянты!
Нядаўна глядзела тэлеперадачу, у якой дзве беларускія літаратаркі і адзін даволі вядомы паэт разважалі над тым, як зрабіць айчынную літаратуру папулярнай за мяжой. І быццам бы ўсё слушна было ў іх развагах… Але адно пытанне не давала мне спакою, а менавіта: калі яны такія абазнаныя ў пытаннях распаўсюджання ды папулярызацыі літаратуры, то чаму б ім не пачаць з уласных твораў? Чаму б не зрабіць так, каб людзі чыталі і гаварылі пра тое, што яны пішуць самі? І не толькі за мяжой, але і тут, у Беларусі?..
Мінск: тры тыдні, якія...
Ужо заўтра Чэмпіянат свету па хакеі-2014 падыходзіць да сваёй кульмінацыі. Сёння — першы і другі паўфіналы, у нядзелю — матч за трэцяе месца і фінал. За гэтыя два тыдні, што сталіца трапіла ў віхуру “хакейнай ліхаманкі”, горад прыкметна ажыў і разняволіўся. Вядома, “вінаваты” ў гэтым і поспехі нашай хакейнай каманды, што прымусілі нават дачнікаў выбрацца ў горад “на хакей”. Да таго ж, Чэмпіянат дазволіў гораду паказаць тое, што ён звычайна хавае нібыта з-за непатрэбнасці: сваю адкрытасць, хлебасольнасць і зацікаўленасць. Высветлілася, што размераны Мінск можа гаманіць, гудзець і віраваць, як еўрапейскія сталіцы.
За кошт пазабюджэту павысіць заробкі? Наўрад ці ўдасца...
Цягам года журналісты “К” неаднойчы выпраўляліся са сталіцы ў своеасаблівыя “аўтатуры” па гарадах і вёсках нашай краіны. З камандзіровачных выездаў было прывезена шмат фактычнага матэрыялу — як станоўчага, так і адмоўнага, — які аператыўна друкаваўся на старонках газеты. Аднак назапасілася ў гэтых падарожжах і шмат тых пытанняў, што называецца, на перспектыву, якія патрабуюць вырашэння не на раённым, а, хутчэй, на абласным узроўні. Трэба і далей разважаць. Напрыклад, аб тым, у які бок і ў якім кірунку варта развіваць сферу культуры рэгіёнаў, наколькі паспяхова адбываецца аптымізацыя клубнай і бібліятэчнай сістэм, што за праблемы замінаюць паспяховай працы культработнікаў... Натуральна, без начальнікаў абласных упраўленняў або іх намеснікаў падобныя пытанні наўрад ці можна вырашыць. Таму на чарговай рэдакцыйнай планёрцы была агучана ідэя запрашаць у рэдакцыю кіраўнікоў сферы з розных абласцей краіны. Сказана — зроблена. Першай адказаць на нашы пытанні мы папрасілі першага намесніка начальніка галоўнага ўпраўлення ідэалагічнай работы, культуры і па справах моладзі Мінскага аблвыканкама Святлану БАРАНОК.
Калі б грошы цалкам заставаліся ў нас
Да Хоцімскага раёна з Мінска трэба дабірацца ці не ўвесь светлавы дзень. Мяжуе гэтая беларуская зямля з Браншчынай, мае свае старадаўнія традыцыі. Тут ёсць не абы-які аматарскі тэатр, нястомна крэатывяць бібліятэкары ды клубнікі, радуюць сувенірамі майстры-рамеснікі. Падавалася б, усё — як і ва ўсіх. Але…
Норма прафесійнага этыкету
Міжнародныя фестывалі цікавыя не толькі сваёй праграмай, але і закуліснымі сустрэчамі, размовамі з замежнымі калегамі ды гасцямі, ад якіх можна не толькі даведацца шмат цікавага, але і пераняць той-сёй досвед. Сярод членаў журы магілёўскага “М.@rt.кантакта” былі тэатральны крытык, мастацкі кіраўнік Міжнароднага фестывалю “Тэатрыён”, віцэ-прэзідэнт Міжнароднага форуму “Монатэатр” Ніна МАЗУР (Гановер, Германія), дырэктар Драматычнага тэатра імя А.Венгеркі, рэжысёр, прадзюсар, сцэнарыст, доктар мастацтвазнаўства Агнешка КАРЫТКОЎСКА-МАЗУР (Беласток, Польшча), тэатразнаўца, тэатральны крытык, выкладчык Вільнюскай калегіі, дырэктар Міжнароднага тэатральнага фестывалю “Адлюстраванне” Марыя ТАНАНА (Вільнюс, Літва). Яны распавялі для “К” пра асаблівасці суадносін драматургаў і тэатраў, фестывальны рух у сваіх краінах.
Навошта нам “гуляцца ў лялькі”?
Такога напластавання звязаных паміж сабой падзей у нас яшчэ не было. Два буйныя святочна-фестывальныя праекты міжнароднага маштабу, сканцэнтраваныя вакол тэатраў лялек, прайшлі літаральна нон-стопам, быццам прадоўжыўшы яшчэ адзін — вулічных тэатраў. А “круглы стол” па праблемах тэатраў пластычных, дзе, зноў-такі, узгадваліся і нядаўнія “лялечныя справы”, стаўся, у сваю чаргу, яшчэ адным лагічным працягам жывых дыялогаў пра нашу тэатральную рэчаіснасць. Дык навошта нам “гуляцца ў лялькі”? Тым больш, у гэткай колькасці!
Яго Муза з... цукерні
Учора, 23 мая, споўнілася 70 гадоў з таго часу, як на сцэне Нацыянальнага акадэмічнага мастацкага тэатра імя Янкі Купалы ідзе п’еса “Паўлінка” — своеасаблівая візітоўка славутага калектыву.
“Ціхія воды” Сямёна Дамарада
У мінскай цэнтральнай галерэі “Мастацтва” адкрылася персанальная выстаўка лаўрэата прэміі Федэрацыі прафсаюзаў Беларусі Сямёна Дамарада “Па ціхай вадзе”. Экспазіцыю склалі работы апошніх дзесяці гадоў, у якіх творца ўсхваляе прыгажосць беларускай прыроды.
Білефельд: прамыя музейныя трансляцыі
Як павялічыць колькасць наведвальнікаў музеяў? Гэтае пытанне сёння хвалюе не толькі беларускіх, але і замежных музейшчыкаў. Напрыклад, музеі Германіі эксперыментуюць у сваёй дзейнасці ўсяк, як толькі могуць. У тым ліку — і ў горадзе Білефельдзе, дзе пражывае прыкладна 300 тысяч чалавек.
Непастаральныя адбіткі з Дынабурга
…Да новага жыхара ўсе гараджане ставіліся ветліва, а гарадскі галава Павел Дубровін лічыў за гонар заўсёды запрашаць мастака да сябе на гарбату. У лісце ад 25 лютага 1877 года да свайго сябра, мастака-перадзвіжніка Васіля Максімава, аўтара вельмі вядомай элегічна-настальгічнай карціны “Усё ў мінулым” (ён яе паўтарыў 42 разы!), Савіцкі з радасцю паведаміў: “Я ў якасці пустэльніка знаходжуся ў адной чароўнай глухамані Айчыны нашай — Дынабургу…”
“Толькі ў момант прарыву...”
16 мая ў будынку цэнтральнага офіса Банка развіцця (пр. Машэрава, 35) адбыўся вернісаж самага вялікага ў свеце манументальнага габелена — “Габелена стагоддзя” народнага мастака Беларусі, лаўрэата Дзяржаўных прэмій краіны Аляксандра Кішчанкі. З дня яго стварэння прайшло 20 гадоў, але да гэтага часу твор так і застаўся незапатрабаваным дзяржавай па адной прычыне: не знайшлося адпаведнага месца для экспанавання, хаця ён і атрымаў дзяржаўны статус гісторыка-культурнай каштоўнасці 1-й катэгорыі.
Карагод запрашае сяброў...
Гомельшчына — запаведны край традыцыйнай народнай культуры. Вёска Пагост Жыткавіцкага раёна Гомельскай вобласці — менавіта такое месца. Яна цесна звязана са старадаўнім Туравам сваёй гісторыяй, мінулай і сучаснай культурай.
Зайцы — перамаглі!
Гомельскі дзяржаўны тэатр лялек прыняў удзел у IV Фестывалі “Чадары Хаёл” (“Фантазіі лялек”), які праходзіў у сталіцы сонечнага Таджыкістана — Душанбэ.
“Бывайце здаровы!..”, або Жыццё, пражытае па законах песні
Паэт-песеннік Адам Русак з'явіўся на свет у вёсцы Пясочнае, што на Капыльшчыне. Сёння, 24 мая, у Пясочным праходзіць свята, прысвечанае 110-годдзю з дня нараджэння гэтай выбітнай асобы, слава пра якую сягнула далёка за межы Беларусі. Мы ж прапаноўваем шаноўным чытачам успаміны дачкі паэта — Людмілы РУСАК. Успаміны пра бацьку, ягоных сяброў і паплечнікаў, пра няпросты век і “кухню” творцы… Таксама друкуем і ліставанне да Адама Русака, якое звязвала беларускага паэта з гэткімі ж геніяльнымі творцамі, што праславілі колішні Савецкі Саюз ва ўсім свеце.
Ноч музеяў: версіі
Наш фотакарэспандэнт Юрый Іваноў зафіксаваў імгненні Ночы музеяў-2014 у Нацыянальным мастацкім і Нацыянальным гістарычным музеях, а таксама ў Дзяржаўным літаратурна-мемарыяльным музеі Якуба Коласа.
Сайт переехал на новый адрес – kultura-info.by

Новы нумар

Рэдакцыйна-выдавецкая ўстанова
"Культура і мастацтва"

© 2007 - 2024 «Культура». Зроблена ў «Вэбпрофі»