Штотыднёвая грамадска-асветнiцкая газета
Выдаецца з кастрычнiка 1991 года
Метафарычны цуд аднаго старадаўняга палаца
Порцік, які амаль што завіс у паветры, насуперак усім законам фізікі, — гэта цуд, немагчымы ў рэальным жыцці. Твор фотамастака Валерыя Вядрэнкі так і называецца — “Беларускі цуд”.
Дажыць да… улазін
Суботнім днём 29 сакавіка ў цэнтры Слоніма паралельна адкрываліся адразу два немалаважныя аб’екты — сеткавая крама абутку і новы будынак тэатра. Адпаведна, у старонняга назіральніка ўзнікаў чыста спартыўны інтарэс: хто перацягне да сябе больш публікі? Перамог тэатр: ці то праз тое, што і ўстановы культуры ўжо някепска засвоілі методыку кансумацыі (музыка, танцы, свята і г. д.), ці то ўсё ж з той прычыны, што свайго тэатра сланімчане і сапраўды чакалі доўга ды з нецярплівасцю. З аднаго боку, тэатр — гэта ўвесь свет, а з іншага — канкрэтны будынак з адпаведнай шыльдай і абавязковай “вешалкай”. Менавіта яго да нядаўняга часу бракавала ў Слоніме — горадзе, тэатральныя традыцыі якога сягаюць яшчэ ў часы Рэчы Паспалітай.
У Беларусі бываем (ня)часта…
Мы працягваем знаёміць вас з работамі беларускіх артыстаў, якія сёння рэалізуюцца не на радзіме. “Убачыць Францыю — і заваяваць яе”, “Масква паверыла Шадзько” — такія падзагалоўкі можна было б смела даць двум наступным аповедам.
Кантракт з гасцямі "пры ўмове..."?
Вам не здаралася назіраць, як пасля антракту на тэатральнай пастаноўцы зала відавочна радзее? Звыклая справа: не спадабалася — можна і сысці. Пажадана, у перапынку, а не пасярод дзеі. Але што рабіць, калі сыходзяць тыя, хто запрошаны акурат для таго, каб ацаніць “плюсы” ды “мінусы” прагледжанага? Менавіта такую сітуацыю назірала я, на жаль, неаднойчы, на нядаўнім тэатральным форуме.
“Шагал-Малевіч”, кароль-каралевіч...
Тры гады таму пашчасціла трапіць у галерэю лонданскага Інстытута Курто, дзе знаходзяцца шэдэўры постімпрэсіянізму ды імпрэсіянізму. Надпіс пад карцінай Хаіма Суціна “Дзяўчына ў белай блузцы” збянтэжыў. Насуперак інфармацыі на англійскай старонцы ў Вікіпедыі, паведамлялася, што мастак “Born in Lithuania”: нарадзіўся ў Літве. Цікава, што тыдзень таму сябра па Фэйсбуку паведаміў: надпіс вісіць і дасюль...
У “карпарацыі фанатаў” намі месца ўжо занята?
Спартыўнае балельшчыцтва мае сваю традыцыю, этыку, культуру. І як працэс мусіць быць арганізавана. Вось, скажам, сёння ў Беларусі масавая вытворчасць ды продаж спартыўнай атрыбутыкі, а таксама імпарт апошняй — справа звычайная і, мяркуючы па колькасці рэкламы ў Сеціве, досыць прыбытковая. Прынамсі, да такой высновы прыходзіш, праглядаючы спіс прапаноў. З нагоды блізкага ўжо Чэмпіянату свету па хакеі мы даследавалі, што ж са спартыўнай атрыбутыкі сёння даступна беларускім балельшчыкам. Засмучаць можа хіба тая акалічнасць, што замежныя спартыўныя брэнды ў нашай краіне больш папулярныя, чым айчынныя...
План раёна для раёна? І канцэпцыя
Апошні дзень нашага аўтапрабегу быў цалкам прысвечаны культуры Мсціслаўскага раёна, а дакладней — раённаму цэнтру і Пустынкам. Што і казаць, мясціны — унікальныя па даўніне, адметныя і пейзажамі, і архітэктурай. Крыўдна толькі, што трапляем сюды не летам, а ўзімку ці ўвесну. Але тут нічога не зробіш: журналіст сезон не выбірае. А спяшаліся мы вось па якіх прычынах: яшчэ ў 2011 годзе пісалі на старонках “К” пра тое, што на Мсціслаўшчыне з поспехам дзейнічае раённая Праграма развіцця турызму, за рэалізацыю якой адказвае мясцовы аддзел культуры. Забягаючы наперад, зазначым, што ў адпаведнасці з дадзеным дакументам зроблена ў раёне шмат.Але не толькі гэта сталася стымулам для мэтанакіраванага наведання радзімы кнігавыдаўца Пятра Мсціслаўца. Летась начальнік аддзела ідэалагічнай работы, культуры і па справах моладзі Наталля Біскуп распавяла, што ў раёне распрацавана канцэпцыя захавання і развіцця гісторыка-культурнай спадчыны Мсціслаўскай турыстычнай зоны. І калі яна будзе адобрана ў самых вярхах, раён узнімецца на якасна новы ўзровень свайго комплекснага развіцця. Вось такая амбіцыйнасць прывабіла і прымусіла нас збірацца ў шлях.
Чаго жадаюць “дэушкі”?
"Чаму такі семінар не правялі раней?" — пыталіся ў кулуарах мерапрыемства і, пасля непрацяглых разваг, адказвалі самі сабе: відаць, было зарана. На ўсё патрэбен час. Тым больш, калі спачатку ставіш мэту, а пасля пачынаеш аналізаваць, ці рэальная яна для дасягнення… Рэспубліканскі семінар, праведзены 9 красавіка ў Інстытуце культуры Беларусі, быў прысвечаны “аптымізацыі дзейнасці клубных устаноў: нарматыўна-прававым і вытворча-арганізацыйным пытанням”. Прысутнічалі на ім прадстаўнікі Міністэрства культуры на чале з начальнікам упраўлення ўстаноў культуры і народнай творчасці Вадзімам Шчэрбічам, работнікі культуры абл- і райвыканкамаў, кіраўнікі метадычных цэнтраў. І сабраліся ўсе з адзінай мэтай: вылучыць асноўныя праблемы аптымізацыі ды паспрабаваць іх вырашыць агульнымі намаганнямі. Бяру на сябе адказнасць сцвярджаць, што ці не ўпершыню гаворка пра аптымізацыю была падмацавана досыць аптымістычнай канкрэтыкай. Вадзім Шчэрбіч, да прыкладу, назваў аптымізацыю не самамэтай, а формай пошуку найбольш эфектыўнай мадэлі клубнай справы. І самае галоўнае — не сцвярджалася, што 20 працэнтаў спецыялістаў сферы неабходна скараціць. Стратэгічнае поле для тактычнага манеўравання значна пашыралася за кошт “адрэдагаванай” фармулёўкі: скараціць варта да 20 працэнтаў работнікаў. Карацей, семінарскае тэарэтычнае рэзюмэ наступнае: ніхто не хоча неапраўданых страт. А як з практычным яго ўвасабленнем? Вось пра гэта — і гаворка.
Вакансій у нас няма
Чэрыкаў — прысожскі маленькі гарадок паміж Слаўгарадам і Крычавам. Тут пасля 1986 года будавалася жыллё для чарнобыльскіх перасяленцаў. Але неўзабаве высветлілася, што і гэтая зямля падпала часткова пад уздзеянне радыенуклідаў. Што паказаў апошні візіт “К” у Чэрыкаўскі раён? Работнікі культуры тут — дружная сям’я, шмат таленавітых майстроў і фальклорных калектываў. Кожны падворак — гасцінны і адмысловы. Словам, усё так, як збольшага і па ўсёй нашай Беларусі: утульна ды для душы карысна.
Для дызайну: не музей, а прастора
У культурным асяродку мае розгалас думка пра неабходнасць стварэння ў Беларусі Музея дызайну. Зразумела, што найперш яе падтрымліваюць самі дызайнеры, якія хацелі б такім чынам сцвердзіць высокі сацыяльны статус сваёй прафесіі. Тым больш, што ў замежжы падобныя музеі не рэдкасць. Як яны выглядаюць, як функцыянуюць? З гэтым пытаннем мы звярнуліся да старшыні Беларускага саюза дызайнераў Дзмітрыя СУРСКАГА, і вось што ён нам распавёў.
Поліфанія з Зіссерам
Стваральнік найбуйнейшага ў Байнэце партала TUT.BY Юрый ЗІССЕР ведае пра беларускі віртуальны свет амаль усё. А калі нечага такі не ведае, можа даць сваім супрацоўнікам заданне падрыхтаваць адпаведную статыстыку, і яны справяцца літаральна за пятнаццаць хвілін. Ён гэта рабіў непасрэдна пад час “Рэдакцыйнай планёркі “К”, якая ў адзін з панядзелкаў праходзіла ў перагаворным пакоі кампаніі, паколькі ўласнага кабінета ў Зіссера няма. Падносіць да вуснаў смарт-гадзіннік — і вуаля!.. Зрэшты, Зіссер зусім не падобны да тыповага замежнага медыямагната — запамінальнага вобраза савецкага агітпропу. Ён уражвае не звыклай для паспяховых людзей фанабэрыстасцю, але акурат яе антонімам — рахманай інтэлігентнасцю. Ён здзіўляе не наўмысна і дзеля піяру, а проста ў сілу сваёй багатай натуры. Вось і нашу размову мы раптоўна пачалі… з арганнай музыкі. Як высветлілася, ёсць старонкі жыцця гэтай вядомай асобы, пра якія шырокая публіка пакуль нават і не здагадваецца...
Art: панарама і энергетыка
У Гродзенскім гісторыка-археалагічным музеі адкрылася мастацкая выстаўка “ART-панарама” маладых беларускіх творцаў, якія жывуць і працуюць у Гродне і Мінску, а выстаўляюцца многія з іх па ўсім свеце. Аўтары, хоць і маладыя, дасягнулі высокага ўзроўню ў творчасці (шмат хто з’яўляецца стыпендыятам спецыяльнага фонду Прэзідэнта Беларусі па падтрымцы таленавітай моладзі ці членам Беларускага саюза мастакоў). Работы выкананы ў розных тэхніках, матэрыялах, стылістыцы. Кожны пры дапамозе абраных сродкаў выказвання імкнецца сцвердзіць свае светапоглядныя і эстэтычныя прыярытэты.
“Белыя росы”-2014
“Белые росы, Белые росы, беззащитны цветы...”, — перафразаванне вядомай песні “Ласкавага мая” дасціпна адлюстроўвала чаканні ў дачыненні да сіквела вядомага кінафільма Ігара Дабралюбава. Але ж безабаронным працяг славутай карціны не атрымаўся: рэжысёру новай стужкі Аляксандры Бутар, якая пагадзілася ўзяцца за ажыццяўленне складанага праекта, удалося-такі вытрымаць экзамен на стварэнне глядацкага кіно. На мінулым тыдні карціна “Белыя росы. Вяртанне”, пра якую вялося столькі размоў, была прадстаўлена на студыі “Беларусьфільм” пад час прэс-паказу.
Як намаляваць подых і вечнасць?
Шаснаццаць новых твораў заслужанага дзеяча мастацтваў краіны Уладзіміра Пракапцова ў Светлагорскай карціннай галерэі “Традыцыя” імя Германа Пранішнікава сталі надзіва цэласнай экспазіцыяй. Назва “Струны прасторы і часу”, пагадзіцеся, — вельмі паэтычная. Музычны падтэкст яе зразумелы. Міжволі не толькі ўглядаешся, але і ўслухоўваешся ў карціны...
A&B: Аўдыя & Відэа-1
У рубрыцы “Аўдыя & відэа” (або проста — “А&В”) прапануем міні-рэцэнзіі на работы, выдадзеныя айчыннымі выканаўцамі на фізічных носьбітах або выкладзеныя ў Інтэрнэце. Аўдыя/відэавынiкi паспрабуюць падводзіць музыкант (А), якім стаў гэтым разам Аляксандр Памідораў, і спецыяльны карэспандэнт газеты “Культура” (В) Алег Клімаў.
Пра ваду, на вадзе і пад ёй
Для прыцягнення турыстаў у музей важная не толькі наяўнасць у апошнім унікальных артэфактаў, але і ягонае месца размяшчэння. “К” пісала пра музеі, размешчаныя на станцыях метрапалітэна, на закінутых заводах. Чарговы новы трэнд — музеі на вадзе.
Невядомы вядомы Кабзар і яго беларускі след
...Я не буду падрабязна пераказваць даты біяграфіі Шаўчэнкі: яны досыць вядомыя любому чытачу. Але, на ўсялякі выпадак, нагадаю эскізна. З ранняга дзяцінства (нарадзіўся ён у вёсцы Морынцы Кіеўскай губерні, цяпер — Чаркаская вобласць) жыццё сустрэла беднага хлопчыка, сына прыгоннага селяніна, жорстка. Маці ён амаль не памятаў. На сёмым годзе страціў бацьку і застаўся на руках мачахі разам з дзвюма сёстрамі — адна з іх была сляпою. Тут упершыню ён зведаў шмат гора. У самым кволым узросце, пазбаўлены любові і матчынай ласкі, хлопчык прывык замыкацца ў сабе, дзічыўся людзей і сустракаў недаверліва ўсялякае ветлівае абыходжанне з ім родных ды суседзяў. Злая мачаха за яго скрытны і ўпарты нораў даручала яму летам пасвіць цялят і свіней у наваколлі вёсак Кірылаўкі і Тарасаўкі Звянігародскага павета, дзе ў стэпавай прасторы, на палях, было вельмі шмат могільнікаў.
Магія іх галасоў
Маладзёжны жаночы хор “Фрэска” выступіў у музеі “Пружанскі палацык”.
25 гадоў таму…
Доўжыцца Рэспубліканская выстаўка-конкурс дзіцячага малюнка, прысвечаная 25-годдзю вываду савецкіх войск з Афганістана і 70-годдзю вызвалення Беларусі ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў. Удзел у ёй бяруць выхаванцы мастацкіх школ і школ з мастацкім ухілам амаль з усіх абласцей краіны.
РДК і яго новыя магчымасці
У Клічаве гасцінна адкрыўся раённы Дом культуры. У харэографаў з’явіліся новыя магчымасці. Тым больш, яны распачалі працу па адраджэнні мясцовага традыцыйнага танца. Перад гэтым былі праведзены шматлікія этнаграфічныя экспедыцыі.
На Жоўтым моры 110 гадоў таму
31 сакавіка 1904 года, у час руска-японскай вайны, на знешнім рэйдзе галоўнай базы Ціхаакіянскага рускага флоту Порт-Артура, за дзве мілі ад берага, узарваўся і менш чым за дзве хвіліны затануў флагманскі браняносец рускай эскадры “Петрапаўлаўск”, сярод ахвяр якога быў і наш суайчыннік. У складзе эскадры карабель вяртаўся пасля бою з варожымі суднамі...
Мокаш: “ма” і “къшь”
Мокаш — язычніцкае бажаство, культ якога каранямі сягае ў праславянскую эпоху. На думку даследчыкаў, гэта стрыжнявая постаць “народнага культу дахрысціянскай Русі”. Культ багіні існаваў у народнай культуры цягам некалькіх стагоддзяў і нават пасля прыняцця хрысціянства.
…беларушчыну і камерцыю
— Ёсць людзі, для якіх Беларусь і беларушчына — камерцыйныя праекты, і не больш за тое.
І пра музей Манюшкі...
9 красавіка міністр культуры Беларусі Барыс Святлоў наведаў Чэрвенскі раён. Пад час сустрэчы з работнікамі культуры было абмеркавана, у прыватнасці, увекавечванне памяці выхадца з гэтага краю — Станіслава Манюшкі.
Сайт переехал на новый адрес – kultura-info.by

Новы нумар

Рэдакцыйна-выдавецкая ўстанова
"Культура і мастацтва"

© 2007 - 2024 «Культура». Зроблена ў «Вэбпрофі»