Гэтай тэхналогіі больш за паўтара стагоддзя. Каб атрымаць адбітак, майстры пакрывалі паперу сумессю пігменту, адмысловай солі і гуміарабіку — цвёрдай смалы акацыі. Пасля высыхання на аркуш накладваецца негатыў, выстаўляецца пад ультрафіялетавыя прамяні і потым акунаецца ў ваду. Пазней друкуюцца паўтоны і цені.
Магчымасць кіраваць колерам і абагульненасць малюнку — гэта зрабіла гуміарабікавы друк папулярным у піктаралістаў. Яны імкнуліся пераадолець утылітарны сэнс фатаграфіі і звярнуць увагу на яе мастацкі патэнцыял. Мінула больш за сто гадоў, а творцаў непакоіць тая ж праблема. Цяпер, калі прагрэс набраў яшчэ большы тэмп, аўтары звяртаюцца да гістарычных тэхнік і напрамкаў. У гэтым счытваецца пратэст супраць шаблоннасці, якую за сабой цягне даступнасць фотаабсталявання. Унаследаваўшы падыходы піктаралістаў, удзельнікі выставы “Mono Gumoil photo art” стварылі выявы, падобныя да друкаванай графікі. З вуглаватымі энергічнымі штрыхамі, уласцівымі сухой іголцы, і плямамі, як на адбітках у тэхніцы акватынта.
Генры Піч Робінсан, бацька піктаралізму, гэтае паняцце не абмяжоўваў знешнім падабенствам з карцінай. Ён звяртаў увагу на тое, што фатографы павінны звяртацца да рэчаіснасці, імкнуцца знайсці яе мастацкі пачатак. І сучасныя аўтары выконваюць запавет папярэдніка.
Анатоль Дрыбас працягвае ўлюбёную тэму гістарычных каштоўнасцей і прыродных багаццяў Беларусі. На яго здымках паўстаюць Нясвіжскі замак, Спаса-Ефрасіннеўскі манастыр, Сафійскі сабор і іншыя славутасці, разгортваюцца маляўнічыя рачныя ландшафты, нібы ажываюць магутныя хвоі. Сярод экспанатаў ёсць фатаграфіі, зробленыя падчас працы над кнігай “Арганы Беларусі”. Альфрэд Мікус, вядомы па шматлікіх фотарэпартажах з народных свят і абрадаў, застаецца адданым тэме традыцыйнай культуры. Таямнічым флёрам ахутана прастора яго кадраў. Здаецца, творца зняў не артыста ў касцюме міфалагічнага персанажа, а сапраўды злавіў звышнатуральную істоту. Дзмітрый Кульпановіч дэманструе на выставе нацюрморты з аксамітнымі кветкамі, партрэты, настрой якіх вагаецца ад летуценнага да роспачнага, і пейзажы, дзе аўтар быццам гуляецца з фантазіяй гледача: што хаваецца за шчыльнай заслонай стромкіх ствалоў дрэў? Віктар Ведзень у сваіх работах раскрывае рэлігійную тэму. І манахромія тут надзвычай пасуе, бо падкрэслівае строгасць гатычнага храма, асаблівы душэўны стан верніка ў малітве.
Гуміарабікавыя адбіткі больш даўгавечныя, чым зробленыя паводле іншых тэхналогій альтэрнатыўнага друку. І высокія архіўныя якасці спатрэбяцца, каб ад нашай эпохі засталіся не толькі банальныя здымкі, якімі поўніцца Сеціва.
На здымках: работы Анатоля Дрыбаса.