Зна­ёмства з вёс­кай

№ 47 (1538) 20.11.2021 - 27.11.2021 г

Уз­ае­ма­дзе­янне шко­лы і му­зея
Пад­час во­се­ньс­кіх ка­ні­кул вуч­ні Лід­скай шко­лы № 11 на­ве­да­лі Бе­ла­рус­кі дзяр­жаў­ны му­зей архі­тэк­ту­ры і по­бы­ту ў Стро­чы­цах. На­ту­ра­ль­на, і да­гэ­туль шко­ль­ні­кі ме­лі ўяў­лен­не пра жыц­цё і по­быт бе­ла­рус­кіх ся­лян. Яны пры­ма­лі ўдзел у аб­ра­дах, гу­ль­нях, май­стар-кла­сах, якія ла­дзяц­ца ва ўста­но­вах ку­ль­ту­ры Лід­ска­га краю, а вось апы­нуц­ца ў сап­раў­днай вёс­цы па­чат­ку мі­ну­ла­га ста­год­дзя яны не ме­лі маг­чы­мас­ці.

/i/content/pi/cult/878/18596/6.jpgПа­ча­лі мы са зна­ёмства з экс­кур­сій­ным сек­та­рам “Цэн­тра­ль­ная Бе­ла­русь”. Зда­ва­ла­ся, што вось-вось вы­йдуць нам на сус­трэ­чу мясц­овыя жы­ха­ры. У прад­чу­ван­ні гэ­та­га цу­ду ўсе слу­ха­лі экс­кур­са­во­да і раз­гля­да­лі аб’екты му­зея, які мес­цяц­ца пад ад­кры­тым не­бам ужо со­рак пяць га­доў .

Сю­ды, як да­ве­да­лі­ся вуч­ні, бы­лі зве­зе­ны аўтэн­тыч­ныя бу­дын­кі з роз­ных кут­коў Бе­ла­ру­сі. І сён­ня гэ­та адзі­нае мес­ца ў кра­іне, дзе кож­ны на­вед­ва­ль­нік мо­жа апы­нуц­ца ў мі­ну­лым не вір­ту­аль­на, а рэ­аль­на.

Най­бо­льш ура­зі­ла сап­раў­дная вяс­ко­вая ву­лі­ца, драў­ля­ныя бу­дын­кі: сві­ран, гум­но, уні­яцкая цар­ква, клець, хлеў, па­гон­ны двор.

Не менш ці­ка­вым бы­ло зна­ёмства з інтэр’ерам унут­ры па­бу­доў. У ха­тах усё за­ста­ло­ся так, як і бы­ло шмат га­доў та­му: печ, чыр­во­ны кут, па­ла­ці, ка­лыс­ка, пры­чэп­ле­ная да сто­лі, жа­но­чы кут з ку­хон­ным по­су­дам. На ста­ле — не­ба­га­тая ся­лян­ская ежа, по­бач — ка­лаў­рот. З апо­ве­ду экс­кур­са­во­да па­чу­лі і аб тым, як уз­во­дзі­лі­ся бу­дын­кі ў 19-м — па­чат­ку 20-га ста­год­дзя, як жы­лі сем’і, чым за­йма­лі­ся і пра што ма­ры­лі.

Леп­ша­му ўспры­ман­ню экс­кур­сіі і зна­ёмству з по­бы­там ся­лян са­дзей­ні­ча­ла тое, што экс­кур­сія пра­хо­дзі­ла на бе­ла­рус­кай мо­ве. Па­чу­лі вуч­ні на род­най мо­ве і шэ­раг бе­ла­рус­кіх пры­ма­вак і на­род­ных па­вер’яў.

Ад­нак най­бо­ль­шыя эмо­цыі шко­ль­ні­кі атры­ма­лі, ка­лі тра­пі­лі ў на­род­ную ву­чэ­ль­ню — па-ця­пе­раш­ня­му па­чат­ко­вую шко­лу. Парты, стол на­стаў­ні­ка, дош­ка — зда­ецца, ні­чо­га не змя­ні­ла­ся. У ад­ным кла­се ад­на­ча­со­ва ву­чы­лі­ся вуч­ні роз­ных кла­саў, прад­ме­ты вы­кла­даў адзін на­стаў­нік. Уро­кі доў­жы­лі­ся 50 хві­лін, пе­ра­пын­кі бы­лі 5-хві­лін­ныя, шас­ці­дзён­ны ву­чэб­ны ты­дзень, а так­са­ма аб­ед, пад­час яко­га вуч­ні елі ка­шу з ад­на­го гар­шка — ад­сюль і па­йшло сло­ва “ад­на­каш­ні­кі”. Ка­неш­не, знеш­ні вы­гляд кла­са ад­роз­ні­ва­ецца ад су­час­ных свет­лых і ўту­ль­ных, ад­роз­ні­ва­ецца і мэб­ля, і на­яўнасць тэх­ні­кі, але га­лоў­нае ўвесь час бы­ло і за­ста­ецца ад­но — жа­дан­не дзя­цей ву­чыц­ца!

У тыя ча­сы не ўсе дзе­ці маг­лі атры­маць ад­ука­цыю. А ў дзяў­чат уво­гу­ле не бы­ло та­кой маг­чы­мас­ці. Як ака­за­ла­ся, у той час існа­ва­лі “ка­ль­ку­ля­та­ры” — лі­чы­ль­ні­кі і “план­шэ­ты” — гры­фе­ль­ныя дош­кі. Што не спа­да­ба­лі­ся лід­скім шко­ль­ні­кам, дык гэ­та ме­та­ды ця­лес­на­га па­ка­ран­ня, якія на­зы­ва­лі­ся “дыс­цып­лі­на”. А вось што хат­няе за­дан­не не за­да­ва­лі — ве­ль­мі доб­ра!

На­тал­ля АНАШ­КЕ­ВІЧ, клас­ны кі­раў­нік 9 “Б” кла­са ся­рэд­няй шко­лы №11 г. Лі­ды