Аса­біс­ты ка­бі­нет Дзміт­рыя Пад­бя­рэз­ска­га

Бы­вай, На­ру­шок

 

Не­ча­ка­на па­йшоў з жыц­ця Ле­анід На­ру­шэ­віч — гі­та­рыст і гу­ка­рэ­жы­сёр. На­ру­шок — ме­на­ві­та так лас­ка­ва на­зы­ва­лі яго ў ася­род­дзі му­зы­каў. І ў гэ­тай мя­нуш­цы ад­люс­тра­ва­лі­ся мно­гія яго­ныя ча­ла­ве­чыя ды артыс­тыч­ныя якас­ці. Спа­кой­ны, раз­важ­лі­вы, з тон­кім па­чуц­цём гу­ма­ру, ён быў цал­кам пра­фе­сій­ным твор­цам. Па­зна­ёмі­лі­ся мы яшчэ ў кан­цы 80-х, ка­лі ён быў удзель­­ні­кам гур­та «За­рти­по». Га­ды праз тры за­сна­ваў улас­ны пра­ект пад на­зваю «Князь Мыш­кин», ана­ла­гаў яко­му па сты­ліс­ты­цы ва ўсім бы­лым СССР ад­шу­каць бы­ло скла­да­на. Гурт не меў ста­ла­га скла­ду, вы­кон­ваў інстру­мен­­таль­­ную му­зы­ку на асно­ве спан­тан­най імпра­ві­за­цыі. Ле­анід ка­заў, што яго на­тхняе твор­часць, з ад­на­го бо­ку, Джо­на Зор­на і Бі­ла Лас­вэ­ла, а з інша­га — Пра­коф’ева і Стра­він­ска­га. Ме­на­ві­та не­па­доб­насць да іншых і пры­вя­ла «Кня­зя Мыш­ки­на» ў эфір ку­ль­та­вай та­ды пра­гра­мы ка­на­лу НТВ «Антро­по­ло­гия». На­ру­шок быў га­то­вы іграць за­ўсё­ды і па­ўсюль, раз­ам з То­да­рам Каш­ку­рэ­ві­чам удзе­ль­ні­чаў і ў акцы­ях на­ша­га ча­со­пі­са. Дыс­каг­ра­фія яго і яго­на­га гур­та на­ліч­вае пад шэсць дзя­сят­каў аль­бо­маў, якія вы­да­ва­лі­ся ў роз­ных кра­інах, на­ват на Тай­ва­ні. І ў іх на­звах так­са­ма ад­люс­троў­ваў­ся ха­рак­тар гі­та­рыс­та: «10 пьес и си­ний-си­ний», «Вол­шеб­ник и ба­ба», «ти­хо-tiho», «Lebedrakdashuka», «Myshki-narushki». У 2008-м я пра­па­на­ваў Ле­ані­ду за­пі­са­ны мною ў сту­дыі тэкст па­эмы «На Куц­цю» Янкі Ку­па­лы. Ён і Вік­тар Ся­маш­ка за­пус­ці­лі ў сту­дыі гэ­тую фа­наг­ра­му і імпра­ві­за­ва­лі пад гу­чан­не па­эзіі. Як для мя­не, дык вы­нік быў не­ча­ка­на твор­чым, за­піс быц­цам вы­яўляў пе­ра­емнасць па­ка­лен­няў. Не­здар­ма не­дзе праз па­ўго­да, як кам­па­зі­цыя бы­ла вы­стаў­ле­на ў інтэр­нэ­це, яе пра­слу­ха­ла бо­льш за 20 ты­сяч ча­ла­век! А яшчэ На­ру­шок за­сна­ваў і ця­гам 10 га­доў пра­во­дзіў фес­ты­валь не­фар­мат­най му­зы­кі «Си­ний пе­рец», ла­дзіў імпрэ­зы ў му­зеі Азгу­ра. Та­кіх му­зы­каў, як Ле­анід На­ру­шэ­віч, ве­ль­мі не стае Бе­ла­ру­сі, дзе па-сап­раў­дна­му экс­пе­ры­мен­та­ваць зна­хо­дзяць у са­бе сі­лы адзін­кі...

 

За­гад­ка лон­дан­скай ву­лі­цы

 

8 жніў­ня 1969 го­да фа­тог­раф Іэн Мак­мі­лан пра­вёў фо­та­се­сію з му­зы­ка­мі гур­та The Beatles на лон­дан­скай ву­лі­цы Эбі-роўд. Там зна­хо­дзі­ла­ся сту­дыя гу­ка­за­пі­су, у якой удзе­ль­ні­кі квар­тэ­та за­піс­ва­лі чар­го­вы і ад­на­й­мен­ны аль­бом. Дзе­ля здым­каў па­лі­цыя пе­ра­кры­ла ву­ліч­ны рух на 10 хві­лін, і адзін з шас­ці зроб­ле­ных здым­каў тра­піў на вок­лад­ку аль­бо­ма. Ці­ка­ва, што на ім ака­заў­ся вы­пад­ко­вы мі­нак-аме­ры­ка­нец, які зы­дэн­ты­фі­ка­ваў ся­бе то­ль­кі праз шмат га­доў. У кад­ры пры­сут­ні­чае і аўта­ма­біль «Фальк­­сва­ген-жук». І як то­ль­кі аль­бом «Abbey Road» тра­піў у про­даж, рэ­гіс­тра­цый­ны ну­мар аўто быў скра­дзе­ны. Па­ўта­ра­ла­ся тое не­ка­ль­кі раз­оў. А ў 2011-м вок­лад­ка аль­бо­ма за­ня­ла 26-е мес­ца ў спі­се леп­шых вок­ла­дак аль­бо­маў усіх ча­соў па­вод­ле мер­ка­ван­ня чы­та­чоў інтэр­нэт-вы­дан­ня Music Radar.

 

І гэ­та яшчэ не ўсё. По­ста­ці чац­вёр­кі му­зы­каў, якія ў тым лі­ку з’яві­лі­ся і на сця­не «Beatles-cafe» ў Мін­ску, вы­клі­ка­лі шэ­раг інтэр­прэ­та­цый роз­най сты­ліс­ты­кі. У тым лі­ку ўлас­ную вер­сію прад­ста­віў мін­скі ды­зай­нер Ула­дзі­мір Цэс­лер: у 2008 го­дзе ён ства­рыў пла­кат для фес­ты­ва­лю «Beatles Forever». Ад­но што за­мест удзе­ль­ні­каў The Beatles на пла­кат тра­пі­лі вы­явы са­мо­га мас­та­ка і трох яго­ных сяб­роў. Мес­цам здым­каў зра­бі­ла­ся ву­лі­ца Фрун­зэ не­па­да­лёк ад До­ма лі­та­ра­та­ра.

 

Ад­но ад­цен­не бла­кіт­на­га

 

Сё­ле­та ў жніў­ні спаў­ня­ецца 60 га­доў з та­го ча­су, як у про­да­жы з’явіў­ся аль­бом «Kind of Blue» («Ад­цен­не бла­кіт­на­га») джа­за­ва­га ка­лек­ты­ву сла­ву­та­га аме­ры­кан­ска­га тру­ба­ча Май­лса Дэ­ві­са. Плыт­ка ўні­ка­ль­ная з мно­гіх пры­чын, але га­лоў­нае, ба­дай, тое, што ва ўсіх апы­тан­нях і пра­фе­сі­яна­лаў-кры­ты­каў, і ама­та­раў джа­зу яна за­ўсё­ды трап­ля­ла ў дзя­сят­ку най­леп­шых вы­дан­няў за ўсе ча­сы. Мно­гія ж про­ста на­зы­ва­юць «Kind of Blue» на­огул леп­шым джа­за­вым аль­бо­мам у гіс­то­рыі жан­ру.

 

Гру­па Дэ­ві­са та­ды скла­да­ла­ся з «вяр­шкоў» аме­ры­кан­ска­га джа­зу. Сак­са­фа­ніс­ты Джон Кал­трэйн ды Кэ­нан­бол Эдэр­лі, ба­ра­бан­шчык Джы­мі Коб, кан­тра­ба­сіст Пол Чэм­берс ужо бы­лі пры­зна­ны­мі зор­ка­мі. Ад­нак вы­бар му­зы­кі на мес­ца пі­яніс­та здзі­віў мно­гіх. Ад­роз­на ад усіх іншых, Біл Эванс меў бе­лы ко­лер ску­ры, а знеш­нас­цю на­гад­ваў яко­га ўні­вер­сі­тэц­ка­га пра­фе­са­ра. Гэ­ты аль­бом стаў для яго па­чат­кам гуч­най кар’еры. «Мя­не ці­ка­віць му­зы­ка, а не ко­лер ску­ры», — су­па­кой­ваў Майлс сва­іх пры­хі­ль­ні­каў.

 

У ві­ні­ла­вую вер­сію «Kind of Blue» па­тра­пі­лі пяць п’ес аўтар­ства Дэ­ві­са: «So What», «Freddie Freeloader», «Blue in Green», «All Blues» і «Flamenco Sketches». Пра­ктыч­на ўсе яны з ця­гам ча­су на­бы­лі ста­тус джа­за­вых стан­дар­таў. Біл Эванс удзе­ль­ні­чаў у за­пі­се ўсіх трэ­каў, апра­ча дру­го­га, дзе яго за­мя­ніў Уін­тан Ке­лі. І ў вы­ні­ку Джы­мі Коб на­зваў пра­гра­му «му­зы­кай, за­пі­са­най на ня­бё­сах». Па­зней, ка­лі Эванс кан­цэр­та­ваў ужо з улас­ным трыа, ён час­та звяр­таў­ся да п’есы «Blue in Green», ад­нак вы­кон­ваў яе зу­сім іна­чай.

 

Я ж да­клад­на па­мя­таў, што CD-вер­сія гэ­тай плыт­кі ма­ецца ў ма­ёй фа­на­тэ­цы. Вы­ра­шыў ад­шу­каць ды пе­ра­слу­хаць і... не знай­шоў. Ма­быць, не­хта з сяб­ру­коў па­пра­сіў даць аль­бом на пе­ра­за­піс ды за­быў­ся вяр­нуць. Што яшчэ раз па­цвяр­джае: та­кія за­пі­сы не­ль­га вы­пус­каць па-за межы ўлас­на­га жыт­ла.