Тран­са­ван­гард: па­чуць ня­чу­тае

60-Ы ФО­РУМ АКРЭС­ЛІЎ НО­ВУЮ ПРА­СТО­РУ МАС­ТАЦ­КІХ ПО­ШУ­КАЎ, ГУ­КА­ВЫХ АД­КРЫЦ­ЦЯЎ, РАЗ­ВА­ЖАН­НЯЎ НА ТЭ­МУ СУТ­НАС­ЦІ МУ­ЗЫ­КІ І СУ­ЧАС­НА­ГА АРТУ. АД УБА­ЧА­НА­ГА І ПА­ЧУ­ТА­ГА НА КАН­ЦЭР­ТАХ, МАЙ­СТАР-КЛА­САХ, ТВОР­ЧЫХ СУС­ТРЭ­ЧАХ ФЭС­ТУ ЗА­СТА­ЛІ­СЯ НЕ­ЗА­БЫЎ­НЫЯ ЎРА­ЖАН­НІ. ПАД­ЧАС ФО­РУ­МУ АД­БЫ­ЛА­СЯ ТАК­СА­МА ЦІ­КА­ВАЯ ГУ­ТАР­КА ПРА ПОЛЬ­СКУЮ МУ­ЗЫЧ­НУЮ КУЛЬ­­ТУ­РУ І ЮБІ­ЛЕЙ­НЫ ФЕС­ТЫ­ВАЛЬ З ДЫ­РЭК­ТА­РАМ «ВАР­ШАЎ­СКАЙ ВО­СЕ­НІ», КАМ­ПА­ЗІ­ТА­РАМ ЕЖЫ КАР­НО­ВІ­ЧАМ.

У чым пры­нцы­по­вае ад­роз­нен­не апош­ня­га фэс­ту ад па­пя­рэд­ніх? Як іра­ніч­на за­ўва­жыў Та­дэ­вуш Вя­лец­кі, кі­раў­нік фо­ру­му з 1999 па 2016 га­ды, гэ­та пер­шае пы­тан­не, якое за­ўсё­ды хва­люе жур­на­ліс­таў, і юбі­лей­ная «Во­сень» па га­лоў­най ідэі ні­чым ад іншых не ад­роз­ні­ва­ецца (пра­ўда, вы­ка­заў­ся ён пра тое на­пя­рэ­дад­ні 50-й га­да­ві­ны).

Ці змя­ні­ла­ся што­сь­ці за апош­няе дзе­ся­ці­год­дзе ў пры­нцы­по­вых твор­чых уста­ноў­ках гран­ды­ёзна­га арт-пра­екта? На­сам­рэч — не! Бо спра­ва ў тым, што кож­ная «Вар­шаў­ская во­сень» са­ма па са­бе — знач­ная падзея ў ку­ль­тур­ным жыц­ці гэ­тай час­ткі Еўро­пы.

Мас­тац­ка-эстэ­тыч­ная кан­цэп­цыя юбі­лей­на­га фес­ты­ва­лю бы­ла вы­зна­ча­на як «тран­са­ван­гард». На­га­да­ем: да­дзе­ны век­тар у су­час­ным мас­тац­тве быў па­зна­ча­ны яшчэ пры кан­цы 1970-х іта­ль­янскім арт-кры­ты­кам і ку­ра­та­рам Акі­ле Ба­ні­та Алі­ва як «той, што вы­хо­дзіць за межы аван­гар­да». Пры­чым у кі­рун­ку раз­віц­ця не­аэк­спрэ­сі­яніз­му. Ча­му амаль праз 40 га­доў транс­а­ван­гар­дная ўста­ноў­ка зноў на­бы­ла мас­тац­кую сі­лу і твор­чы інта­рэс? Гэ­та мы раз­уме­ем, ка­лі ба­чым цэ­лас­ную пан­ара­му му­зыч­ных пра­грам юбі­лей­най «Вар­шаў­скай во­се­ні». Тут па­н­уе ярка вы­яўле­ны асо­бас­ны ха­рак­тар, уме­ла рас­стаў­ле­ны інтэр­на­цы­яна­ль­ныя акцэн­ты, асаб­лі­вая ўва­га звер­ну­та на на­цы­яна­ль­ныя тра­ды­цыі, да­мі­нуе дух экс­прэ­сіў­нас­ці і вы­со­кая тэх­ніч­ная (ва ўсіх сэн­сах) аснаш­ча­насць.

Са­ма ідэя тран­са­ван­гар­ду да­ла маг­чы­масць у муд­ра­ге­ліс­тым эклек­тыч­ным уз­оры з’яднаць опу­сы кам­па­зі­та­раў роз­ных па­ка­лен­няў: і ра­ды­ка­ль­на ду­ма­ючых ма­ла­дых аўта­раў, а так­са­ма тых, што ўжо ста­лі кла­сі­ка­мі су­час­на­га мас­тац­тва — Вой­це­ха Кі­ля­ра, Кшыш­та­фа Пэн­дэ­рэц­ка­га, Лу­іджы Но­на, Та­дэ­ву­ша Бэр­да, Жэ­рар­да Гры­зі. Усе яны скі­ра­ва­ныя на спас­ці­жэн­не ге­не­ты­кі гу­ку, па­глыб­лен­не ў акус­тыч­ныя не­тры, пу­ль­су­ючыя плы­ні, хва­лі, імпу­ль­сы, пры­слу­хоў­ван­не да кас­міч­най пра­сто­ры.

На­тал­ля Га­нул: «Вар­шаў­ская во­сень» вы­рас­ла на дру­гой хва­лі аван­гар­ду і ў свой час пра­гу­ча­ла га­лоў­най тэ­май у хо­ры бун­та­роў су­праць сац­рэ­аліз­му ў мас­тац­тве. Зра­бі­ла­ся перш за ўсё ма­гут­най плат­фор­май для звы­шак­ту­аль­на­га ды­яло­гу Усхо­ду і За­ха­ду, мес­цам сус­трэч і му­зыч­ных ад­крыц­цяў. У бук­ле­це фес­ты­ва­лю му­зы­каз­наў­ца Кшыш­таф Швай­гер у якас­ці эпіг­ра­фа да ўступ­на­га арты­ку­ла пра сут­насць «транс-аван-гар­д» (trans-avant-garde) пры­во­дзіць глы­бо­кія і сім­ва­ліч­ныя па­этыч­ныя рад­кі Гі­ёма Апа­лі­нэ­ра: «Мы хо­тим вам от­крыть не­огляд­ные стран­ные да­ли / Где лю­бой, кто за­хо­чет, сры­ва­ет рас­цвет­шую тай­ну». Ці атры­ма­ла­ся ад­крыць тую та­ямні­цу твор­час­ці і як бы­ла рэ­алі­за­ва­на кан­цэп­ту­аль­ная ідэя юб і­лей­на­га фо­ру­му?

Ежы Кар­но­віч: Ад са­ма­га свай­го па­чат­ку, з 1956 го­да, «Вар­шаў­ская во­сень» ары­ента­ва­ла­ся на тое, каб вы­зна­чыць ча­ла­ве­ка ў яго­ным ча­се. Пан­яцце «транс» мае не­ка­ль­кі аспек­таў: пра­цэс, час, пра­сто­ра, эстэ­ты­ка. Ме­на­ві­та апош­ні па-мас­тац­ку ве­ль­мі важ­ны, ён ты­чыц­ца эва­лю­цыі му­зыч­най мо­вы. Сён­ня на но­вым уз­роў­ні ад­бы­ва­юцца пе­ра­пля­цен­ні і зблі­жэн­ні ўсіх ві­даў мас­тац­тва: му­зы­кі, тэ­атра, кі­но. Аса­біс­та я ў та­кім пра­цэ­се ба­чу ўва­саб­лен­не ідэй інстру­мен­та­ль­на­га тэ­атра, тэ­атра гу­каў (які яднае акус­тыч­ную і элек­трон­ную пра­сто­ры), но­вую са­на­рыс­ты­ку. А вось з фі­ла­соф­ска­га пун­кту гле­джан­ня му­зы­ка сён­ня атрым­лі­вае іншы ста­тус быц­ця, яна з’яў­ля­ецца ўжо не про­ста гу­ль­нёй му­зыч­ны­мі струк­ту­ра­мі (як гэ­та бы­ло на сві­тан­ку аван­гар­ду), але на­бы­вае важ­ней­шы са­цы­яль­ны аспект. Для нас са­мо пан­яцце му­зы­кі ў гэ­тым кан­тэк­сце на­паў­ня­ецца асаб­лі­вай се­ман­тыч­нас­цю і па­чы­нае ва­ло­даць най­важ­ней­шым па­зна­ва­ль­ным імпу­ль­сам. У гэ­тым і за­клю­ча­ецца асноў­ная ідэя тран­са­ван­гар­ду, ці на­ват ме­та-аван­гар­ду — з яго кры­тыч­ным пад­ыхо­дам да све­та­бу­до­вы, вос­трай му­зыч­най пуб­лі­цыс­ты­кай і но­вы­мі па­сту­ла­та­мі су­час­най ку­ль­ту­ры. Ві­да­воч­на, што сён­ня не існуе адзі­най по­ста­ван­гар­днай сты­ліс­тыч­най шко­лы, але ёсць актыў­ны рух са­мо­га ду­ху па­знан­ня, у асно­ву яко­га па­кла­дзе­на дум­ка пра пе­рад­ачу праз твор­чы аб’­ект пра­екцыі су­час­на­га све­ту, ды­ялог мі­ну­ла­га / су­час­нас­ці з бу­ду­чы­няй.

На­тал­ля Га­нул: З 2017 го­да вы ўзна­ча­ль­ва­еце «Вар­шаў­скую во­сень», але на «кух­ні» фес­ты­ва­лю зна­хо­дзі­це­ся ўжо бо­льш за 20 га­доў. Якія тэн­дэн­цыі ў прад­стаў­ле­ных на фо­ру­ме прэ­м’ер­ных пра­ектах успры­ма­юцца як най­бо­льш акту­аль­ныя?

Ежы Кар­но­віч: Ду­маю, гэ­та асаб­лі­вае зблі­жэн­не му­зы­кі з тэ­атрам, вы­нік яко­га — ства­рэн­не кам­па­зі­цыі, што аб’­ядноў­вае ўсе мас­тац­кія фор­мы. Сён­ня кам­па­зі­тар не про­ста спе­цы­яліст па гу­ках, ён па­ві­нен ва­ло­даць са­мы­мі раз­на­стай­ны­мі тэх­ніч­ны­мі срод­ка­мі, вы­ка­на­ль­ніц­кі­мі пры­ёма­мі, умець склас­ці сцэ­на­рый, злу­чыць праз камп’ютар­ныя пра­гра­мы ў ад­ной му­ль­ты­ме­дый­най пра­сто­ры гу­ка­выя і зро­ка­выя воб­ра­зы, зрэ­жы­сі­ра­ваць тое, што ад­бу­дзец­ца на сцэ­не.

На­тал­ля Га­нул: Мне ве­ль­мі пад­аба­ецца дэ­віз сё­лет­няй «Вар­шаў­скай во­се­ні»: «Па­чуй тое, што іншыя не чу­юць». Ці бы­лі му­зыч­ныя пра­ва­ка­цыі для слу­ха­чоў на юбі­лей­ным фо­ру­ме?

Ежы Кар­но­віч: Існуе прад­узя­тасць, што тра­ды­цый­ную му­зы­ку слу­хаць бо­льш пры­емна, чым но­вую ра­ды­ка­ль­ную. Ад­нак спа­дзя­юся, што, ня­гле­дзя­чы на стэ­рэ­атып, фес­ты­валь ня­се шмат інтэ­лек­ту­аль­на­га за­да­ва­ль­нен­ня і на­ват пры­емна­га баў­лен­ня ча­су.

Сё­ле­та ў пра­гра­ме фэс­ту шмат аўта­раў з ма­ла­до­га па­ка­лен­ня. Твор­чыя інта­рэ­сы ад­ных скі­ра­ва­ныя ў бок пе­ра­фра­за­ван­ня са­на­рыс­тыч­най пра­сто­ры, уклю­чэн­ня ў яе гу­ка­вых эле­мен­таў з Інтэр­нэ­ту, поп-ку­ль­ту­ры і гу­ка­вых га­джэ­таў (як, на­прык­лад, твор для смар­тфо­наў укра­інскай кам­па­зі­тар­кі Ган­ны Кор­сун). Іншыя вы­бу­доў­ва­юць скла­да­ныя струк­ту­ры аб­страк­тна­га ха­рак­та­ру. Ду­маю, усіх іх аб’­ядноў­вае не­пры­ман­не «лёг­кай» му­зыч­най ежы, а так­са­ма, як гэ­та бы­вае ў ра­ды­ка­лаў, ад­сут­насць сан­ты­мен­таў да мі­ну­ла­га. Но­выя, час­ця­ком пра­ва­ка­цый­ныя пад­ыхо­ды ад­роз­ні­ва­юцца ары­гі­на­ль­ным ба­чан­нем све­ту і по­шу­кам не­вя­до­май гу­ка­вой пра­сто­ры, здат­най ад­люс­тра­ваць гэ­тыя ідэі.

На­тал­ля Га­нул: Чым за­пом­ніц­ца юбі­лей­ная «Вар­шаў­ская во­сень»?

Ежы Кар­но­віч: Мы прад­ста­ві­лі са­чы­нен­ні бо­льш як 80 кам­па­зі­та­раў, 27 сус­вет­ных прэ­м’ер і 30 пер­шых вы­ка­нан­няў у Поль­шчы, 16 опу­саў бы­лі спе­цы­яль­на за­моў­ле­ныя для фес­ты­ва­лю. Уся пра­гра­ма атры­ма­ла­ся ве­ль­мі на­сы­ча­най і кан­цэн­тра­ва­най: за дзе­сяць дзён — бо­льш за 50 ме­рап­ры­емстваў, уклю­ча­ючы кан­цэр­ты, інтэ­рак­тыў­ныя пра­екты, гу­ка­выя інста­ля­цыі, вар­кшо­пы, май­стар-кла­сы і на­ват асоб­ны ка­нал інтэр­нэт-ра­дыё.

На­тал­ля Га­нул: Якія імё­ны вы­лу­чы­лі­ся ў гэ­тай маш­таб­най по­лі­фа­ніч­най гу­ка­вой парт­ыту­ры?

Ежы Кар­но­віч: У лі­ку тых, ка­го аб­са­лют­на да­клад­на за­пом­ніць юбі­лей­ная «Вар­шаў­ская во­сень», я б на­зваў імё­ны Та­дэ­ву­ша Вя­лец­ка­га (Поль­шча) і яго гу­ка­выя экс­пе­ры­мен­ты ў опу­се «I Sound Therefore I Am» («Я гу­чу, та­кім чы­нам я існую») для акар­дэ­она і ві­ялан­чэ­лі; Крыс­та­фа Бер­тран­да (Фран­цыя) з кам­па­зі­цы­яй «Vertigo» для двух фар­тэ­пі­яна і аркес­тра з 83 му­зы­кан­таў; «Point Ones» Аляк­сан­дра Шу­бер­та (Гер­ма­нія), што ад­кры­вае му­ль­ціп­рас­то­ра­вы слоў­нік ру­ха­ль­ных сэн­сар­ных жэс­таў, які­мі ка­рыс­та­ецца ды­ры­жор, кі­ру­ючы ад­на­ча­со­ва акус­тыч­ным ансам­блем і жы­вой элек­тро­ні­кай; по­шу­кі Бры­гі­ты Мун­цен­дорф (Гер­ма­нія), што раз­ва­жае на тэ­му су­адно­сі­наў гу­ку і ча­ла­ве­чых эмо­цый, пе­ра­жы­ван­няў («Shivers on speed» для бас-флей­ты, бас-клар­не­та, скрып­кі, ві­ялан­чэ­лі і фар­тэ­пі­яна); «Кра­іну ду­хаў» (Ghostland) П’е­ра Жад­лоў­ска­га (Фран­цыя), гэ­тую ары­гі­на­ль­ную ры­ту­аль­ную міс­тэ­рыю, сап­раў­дны інстру­мен­та­ль­ны тэ­атр для ча­ты­рох пер­ку­сі­яніс­таў, ля­ль­ка­во­да і аўды­яві­зу­аль­най парт­ыту­ры; тэм­бра­выя-акус­тыч­ныя ад­крыц­ці Арту­ра За­га­еўска­га (Поль­шча) у опу­се «Circulatio» для акар­дэ­она, чац­вер­ці­то­на­ва­га акар­дэ­она і аркес­тра. Гэт­кі­мі ж ці­ка­вы­мі бы­лі му­зыч­ныя экс­пе­ры­мен­ты Ёха­не­са Край­дле­ра (Гер­ма­нія), кі­тай­ска­га кам­па­зі­та­ра Вен­чэ­на Кві­на, іта­ль­янца Фран­чэс­ка Фі­лі­дэі, Пят­ра Та­ба­кер­ні­ка (Поль­шча), Ула­дзі­мі­ра Гар­лін­ска­га (Рас­ія) і мно­гіх іншых.

На­тал­ля Га­нул: Па­чы­на­ючы з 2010 го­да фес­ты­валь не мае ўзрос­та­вых аб­ме­жа­ван­няў. Для дзя­цей ства­ра­ецца асоб­ная інтэ­рак­тыў­ная плат­фор­ма «Ма­лой вар­шаў­скай во­се­ні», якая ўклю­чае тэ­ат­раль­ныя па­ста­ноў­кі, гу­ка­выя спек­так­лі, пра­екты open-air. Вы­дат­ная ідэя вы­ха­ван­ня свай­го слу­ха­ча, ча­ла­ве­ка ад­кры­та­га да ўспры­ман­ня су­час­на­га мас­тац­тва!

Ежы Кар­но­віч: Над гэ­тай най­важ­ней­шай час­ткай фес­ты­ва­лю мы сап­раў­ды су­р’ёз­на пра­цу­ем. Як рас­па­вес­ці дзі­ця­ці пра тое, што та­кое гук, ці мож­на яго ўба­чыць? Як вы­гля­дае рух акус­тыч­най хва­лі ў ва­дзе і ў па­вет­ры? Праз му­зыч­ны ка­лаж, гу­ка­выя па­злы мы спаз­на­ем ся­бе, пры­га­жосць на­ва­ко­ль­на­га све­ту. Ад­кры­ва­ем маг­чы­масць тва­рыць гу­ка­мі, арга­ні­зу­ючы роз­ныя гу­ка­выя за­ба­вы з удзе­лам тра­ды­цый­ных еўра­пей­скіх інстру­мен­таў, элек­тро­ні­кі і экза­тыч­ных тэм­браў. На­прык­лад, сё­ле­та да нас пры­ехаў інда­не­зій­скі га­ме­лан.

На­тал­ля Га­нул: Акту­аль­ным інтэр­на­цы­яна­ль­ным акцэн­там юбі­лей­на­га фо­ру­му ста­ла му­зы­ка ўкра­інскіх кам­па­зі­та­раў Мак­сі­ма Ка­ла­мій­ца, Ган­ны Кор­сун, Лю­ба­вы Сі­да­рэн­ка, кан­цэрт укра­інска­га ансам­бля су­час­най му­зы­кі Nostri Temporis. У чым спе­цы­фі­ка та­ко­га кштал­ту аб­авяз­ко­вых суб­тэм, у якіх у роз­ныя га­ды пры­ма­лі ўдзел і бе­ла­рус­кія му­зы­кан­ты?

Ежы Кар­но­віч: «Вар­шаў­ская во­сень» за­ўсё­ды сіл­ка­ва­ла­ся му­зы­кай кра­ін-су­се­дак. Мне зда­ецца, і для нас, і для тых, хто пры­язджае на фэст, та­кая ці­ка­васць уз­аем­ная. Ад­бы­ва­ецца надзвы­чай­ны аб­мен твор­чым во­пы­там. Укра­інская суб­тэ­ма бы­ла прад­стаў­ле­на ў ары­гі­на­ль­ным пра­сто­ра­вым ра­шэн­ні — у кі­рун­ку клуб­най му­зы­кі з яе ад­мыс­ло­вай атмас­фе­рай. Для ўкра­інскіх ка­лег за­да­дзе­ныя на­мі тэ­мы так­са­ма ста­лі свай­го ро­ду твор­чай пра­ва­ка­цы­яй, вы­ха­дам за межы су­р’ёз­най ака­дэ­міч­най му­зы­кі, на чым, як вя­до­ма, вы­дат­на спе­цы­ялі­зу­юцца ва Укра­іне.

На­тал­ля Га­нул: Рас­ка­жы­це, калі ласка, пра сваю пра­цу на па­са­дзе ды­рэк­та­ра та­ко­га гран­ды­ёзна­га фес­ты­ва­лю. Бю­джэт «Вар­шаў­скай во­се­ні» сё­ле­та склаў бо­льш за мі­ль­ён еўра. Як уда­ецца арга­ні­за­ваць і за­вес­ці шма­туз­роў­не­вую твор­чую і ад­мі­ніс­тра­цый­ную ма­шы­ну?

Ежы Кар­но­віч: Я ўжо да­ўно зна­хо­джу­ся ў ася­род­ку пра­цэ­су і па­ві­нен ска­заць, што арга­ні­за­цыя фес­ты­ва­лю — гэ­та якас­на ад­ла­джа­ны арга­нізм, да­клад­ней бю­ро, у якім пра­цу­юць сап­раў­дныя пра­фе­сі­яна­лы. Та­му мая пра­ца но­сіць хут­чэй пра­грам­ны і кі­ру­ючы ха­рак­тар.

На­тал­ля Га­нул: На «Вар­шаў­скай во­се­ні» мя­не за­ўсё­ды ўраж­ва­юць по­ўныя кан­цэр­тныя за­лы, ві­да­воч­ная пад­рых­та­ва­насць слу­ха­чоў да ўспры­ман­ня скла­да­ных гу­ка­вых кан­цэп­цый, вы­со­кая ку­ль­ту­ра па­во­дзін на кан­цэр­це (на­прык­лад, по­ўная ад­сут­насць смар­тфо­наў, ама­тар­скіх фо­та- і ві­дэ­аза­пі­саў, якія на­сам­рэч за­мі­на­юць успры­няц­цю і па­ру­ша­юць кан­вен­цыю аўтар­ска­га пра­ва).

Ежы Кар­но­віч: На пра­ця­гу амаль 10 га­доў фес­ты­валь мае на сва­іх ме­рап­ры­емствах бо­льш за 12 ты­сяч на­вед­ва­ль­ні­каў, што, з ад­на­го бо­ку, з’яў­ля­ецца па­каз­чы­кам яго ста­ту­су, але з дру­го­га — не аб­са­лют­най да­дзе­нас­цю. І гэ­та мы ўвесь час па­мя­та­ем, пра­цу­ючы над кож­най но­вай кан­цэп­цы­яй і пра­гра­май на­ступ­на­га фэс­ту. Сён­ня мы ро­бім стаў­ку на ма­ла­дое па­ка­лен­не, лю­дзей, за­ці­каў­ле­ных у спаз­нан­ні све­ту, тых, хто жа­дае раз­ві­вац­ца. Па­лі­ты­ка звя­за­ная з кош­там квіт­коў, так­са­ма раз­лі­ча­на на ся­рэд­ня­га спа­жыў­ца, ска­жам, не да­ра­жэй за бі­лет у кі­но з па­пкор­нам (усмі­ха­ецца).

На­тал­ля Га­нул: Ва ўсіх ад­но­сі­нах «Вар­шаў­ская во­сень» з’яў­ля­ецца моц­най пад­трым­кай поль­скай на­цы­яна­ль­най кам­па­зі­тар­скай шко­лы.

Ежы Кар­но­віч: Так. І ў гэ­тым так­са­ма за­клю­ча­ецца ад­на са стра­тэ­гіч­ных лі­ній. Пра­ктыч­на трэ­цюю час­тку му­зыч­най пра­гра­мы фес­ты­ва­лю за­ўсё­ды прэ­зен­ту­юць на­цы­яна­ль­ныя аўта­ры. Мы пад­трым­лі­ва­ем вы­со­кі ўзро­вень на­ша­га вы­ка­на­ль­ніц­ка­га мас­тац­тва, за­пра­ша­ем вя­ду­чыя ка­лек­ты­вы і са­ліс­таў. Па вы­ні­ках фес­ты­ва­лю што­год вы­пус­ка­юцца анта­ло­гіі ў вы­гля­дзе се­рыі аўдыя- і ві­дэ­адыс­каў. Важ­кія бук­ле­ты і шмат­лі­кая да­дат­ко­вая дру­ка­ва­ная прад­укцыя на­сы­ча­ны на­ву­ко­ва і інфар­ма­цый­на.

На­тал­ля Га­нул: На­пэў­на, кар­ці­на апош­няй па ча­се му­зыч­най «Во­се­ні» бы­ла б не за­вер­ша­най, ка­лі б мы не зга­да­лі вы­дат­ных вы­ка­наў­цаў, пра якіх мож­на склас­ці асоб­ную «пес­ню пе­сень». 

У іх лі­ку фран­цуз­скі ансамбль пер­ку­сі­яніс­таў Les Percussions de Strasbourg, аркестр Поль­ска­га на­цы­яна­ль­на­га ра­дыё, Diotima Quartet (Фран­цыя), ансамбль су­час­най му­зы­кі Spółdzielnia Muzyczna (Поль­шча). Якое дзіў­нае тон­кае ад­чу­ван­не інта­на­цыі кож­на­га аўта­ра, да­клад­ная ўва­га да кож­на­га штры­ха і ка­мен­та­рыя кам­па­зі­та­ра, а ка­лі не­абход­на, то з’яднан­не ў ад­ной асо­бе вы­ка­наў­цы, акцё­ра і рэ­жы­сё­ра-дра­ма­тур­га! Пан Ежы, не ма­гу не спы­таць у вас пра ро­лю Інсты­ту­та му­зы­кі і тан­ца ў раз­віц­ці і за­ха­ван­ні поль­скай ку­ль­ту­ры.

Ежы Кар­но­віч: Гэ­тая ўста­но­ва бы­ла ство­ра­на Мі­ніс­тэр­ствам ку­ль­ту­ры і на­цы­яна­ль­най спад­чы­ны і па­ча­ла сваю дзей­насць у 2010-м. Яна ажыц­цяў­ляе ка­арды­на­цыю па ўсіх му­зыч­ных на­прам­ках, кі­руе мас­тац­кі­мі, да­след­чы­мі, вы­да­вец­кі­мі, ад­ука­цый­ны­мі пра­гра­ма­мі на кон­кур­снай асно­ве. Дзей­насць Інсты­ту­та му­зы­кі і тан­ца за­поў­ні­ла сіс­тэм­ны пра­гал, які ўзнік па­сля арга­ні­за­цыі Інсты­ту­та кі­не­ма­таг­ра­фіі, Тэ­атра­ль­на­га інсты­ту­та і Інсты­ту­та імя Фры­дэ­ры­ка Ша­пэ­на. Ад­ной з га­лоў­ных мэ­таў Інсты­ту­та з’яў­ля­ецца пра­па­ган­да і па­пу­ля­ры­за­цыя су­час­най кам­па­зі­тар­скай твор­час­ці. Што­год на рэ­алі­за­цыю пра­ектаў вы­лу­ча­юцца со­тні гран­таў, арга­ні­зу­юцца вы­язныя твор­чыя шко­лы, пад­трым­лі­ва­юцца пры­за­выя фон­ды роз­ных кон­кур­саў, пра­во­дзяц­ца між­на­род­ныя фес­ты­ва­лі, кан­цэр­ты, вы­ста­вы, ства­ра­юцца пра­фе­сій­на ары­ента­ва­ныя вэб-сай­ты, пры­све­ча­ныя, на­прык­лад, поль­скім інстру­мен­там, тра­ды­цый­ным на­цы­яна­ль­ным тан­цам, су­час­най ака­дэ­міч­най му­зы­цы. Для поль­скай ку­ль­ту­ры фун­кцы­яна­ван­не та­кой струк­ту­ры ба­чыц­ца мне надзвы­чай важ­ным.

На­тал­ля Га­нул: Не­ка­ль­кі раз­оў вы пры­язджа­лі ў Бе­ла­русь і прад­стаў­ля­лі ўлас­ныя му­зыч­ныя тво­ры. У іх лі­ку не­за­быў­ны са­на­рыс­тыч­ны пра­ект «Ба­лот­ныя ка­ва­ле­ры» і му­зы­ка для ня­бач­на­га кі­на­фі­ль­ма «Сцэ­ны з Бул­га­ка­ва па-мін­ску» ў Бел­дзяр­жфі­лар­мо­ніі. Моц­ныя ўра­жан­ні за­ста­лі­ся ад ары­гі­на­ль­на­га яднан­ня элек­тро­ні­кі, арха­ічных інстру­мен­таў, ві­зу­аль­ных пра­екцый і па­этыч­ных раз­ва­жан­няў. А што сён­ня хва­люе кам­па­зі­та­ра Ежы Кар­но­ві­ча?

Ежы Кар­но­віч: Як гэ­та час­та зда­ра­ецца ў кам­па­зі­та­раў, мяне ці­ка­віць апош­ні опус, інакш ка­жу­чы, маё апош­няе на сён­ня вы­яўлен­не са­мо­га ся­бе. Не ха­цеў бы вяр­тац­ца і ана­лі­за­ваць тое, што на­пі­саў ра­ней. Бо­льш за ўсё мне ця­пер ці­ка­выя ў твор­чых по­шу­ках мо­ман­ты інтэн­сіў­нас­ці, не­прад­ка­за­ль­нас­ці, тэх­ніч­най скла­да­нас­ці і асаб­лі­вай энер­ге­ты­кі. Усё гэ­та вы­зна­чае спо­са­бы май­го вы­каз­ва­н­ня, дыс­кур­су, я ўсё час­цей ад­ыхо­джу ад пі­сан­ня нот на па­пе­ры, але ад­кры­ваю для ся­бе но­выя спо­са­бы кі­ра­ван­ня гу­ка­вой пра­сто­рай у пра­цэ­се імпра­ві­за­цыі. У та­кім кан­тэк­сце бы­лі на­пі­са­ныя аркес­тра­вае разважанне «Вя­лі­кі пе­ра­ход», опус «Extrema», ство­ра­ны для поль­ска-ўкра­інска­га ансам­бля вы­ка­наў­цаў Neo Temporis, «Эпіг­ра­мы» для ду­эта флей­тыс­таў і Ра­дам­скага аркес­тра.

На­тал­ля Га­нул: І ўсё ж, ча­го да­лей ча­каць ад «Вар­шаў­скай во­се­ні»?

Ежы Кар­но­віч: Но­вая му­зы­ка пі­шац­ца бес­пе­ра­пын­на. Тран­са­ван­гард і «транс» аван­гар­ду пра­цяг­ва­юцца.

На­тал­ля Га­нул