Перш як кі­нуц­ца з га­ры

Мяр­ку­ючы па пе­ра­поў­не­най за­ле, на­зву ўпа­да­ба­лі. Ве­ра­год­на, ча­ка­лі чар­го­вай ка­ме­дыі ста­но­віш­чаў. Але рэ­жы­сёр Ге­надзь Муш­перт за­мах­нуў­ся на пы­тан­не шэк­спі­раў­скіх глы­бінь: што пры­му­шае ча­ла­ве­ка шу­каць ад доб­ра­га леп­ша­га — пра­га пе­ра­ме­наў ці страх смер­ці?

У та­кім шмат­сла­ёвым тво­ры, як «Два­яжэ­нец», не­шта бліз­кае ад­шу­ка­юць гле­да­чы з роз­ны­мі па­тра­ба­ван­ня­мі да сцэ­ніч­на­га мас­тац­тва. Га­лоў­ны ге­рой — па­спя­хо­вы стра­ха­вы агент Лай­ман Фелт, які ўзняў­ся па кар’ернай лес­ві­цы, ства­рыў ча­ты­ры ты­ся­чы ра­бо­чых мес­цаў і за­ймеў надзей­ны ся­мей­ны тыл. Але тое, што жан­чы­ны на­за­вуць упэў­не­нас­цю ў за­ўтраш­нім дні, муж­чы­ну ча­сам па­да­ец­ца ру­ці­най, а пер­спек­ты­ва спа­чы­ван­ня на жыц­цё­вых лаў­рах бян­тэ­жыць. Рых­тык як пяцідзесяцігадовага сцэ­ніч­на­га пер­са­на­жа.

Ста­ле­ючы ге­рой Яўге­на Іўко­ві­ча не­рво­ва ха­па­ецца за ўсё, ча­го па­збя­гаў ра­ней: ба­яўся вы­шы­ні — атры­маў пра­вы лёт­чы­ка, па­ло­хаў­ся хут­кас­ці — на­быў го­нач­ны аўта­ма­біль, дран­цвеў ад вы­гля­ду кры­ві (на­ват мыш з па­сткі да­ста­ва­ла жон­ка) — ру­шыў на па­ля­ван­не. Але мя­няць звык­лы ся­мей­ны лад Лай­ман не ры­зы­куе, аб­іра­ючы дру­гі ва­ры­янт: «да­дат­ко­вую» сям’ю.

«Ка­лі ча­ла­век хо­ча быць шчас­лі­вым, ён не-не, ды і здра­дзіць ка­му-не­будзь», — гу­чыць са сцэ­ны. Упэў­не­на апраў­даў­шы свае ўчын­кі, Лай­ман ату­ліў ся­бе ка­ха­ны­мі жан­чы­на­мі, дзе­ць­мі роз­ных па­лоў ды ўзрос­таў... і за­стаў­ся на пра­ніз­лі­вай са­мо­це. Ве­ра­год­на, праз яе ге­рой і вы­пра­віў­ся на ма­шы­не ў ша­лё­ную за­ві­ру­ху і прад­ка­за­ль­на сар­ваў­ся з га­ры (не­здар­ма раз-по­раз род­ныя сум­ня­ва­юцца, ці не на са­ма­губ­ства ён на­ва­жыў­ся). Ад­цен­ні па­чуц­цяў Лай­ма­на Яўген Іўко­віч ува­саб­ляе як ві­зу­алі­за­ва­ныя раз­ва­гі, успа­мі­ны і роз­дум дзя­ку­ючы трап­на­му і ве­ль­мі да­сціп­на­му рэ­жы­сёр­ска­му ра­шэн­ню: пры­ку­тым да ба­ль­ніч­най кой­кі стра­ха­вым аген­там ро­біц­ца за­бін­та­ва­ны му­ляж.

Бліс­ку­чым парт­нё­рам вы­ка­наў­цы вы­сту­пае На­тал­ля Аніш­чан­ка. Яна ства­ры­ла най­бо­льш цэ­ль­ны воб­раз, пад­аўшы сваю ге­ра­іню — пер­шую жон­ку Фел­та Тэ­адо­ру — у раз­віц­ці і па­чуц­цё­вым ста­лен­ні. По­бач з ёй ма­ла­дая жон­ка Лія ў вы­ка­нан­ні На­стас­сі Са­лаў­ёвай вы­гля­дае кры­ху ад­на­стай­най. Трэ­цяя жан­чы­на з пра­ва­мі на га­лоў­на­га ге­роя — да­чка Бэ­сі ў вы­ка­нан­ні Але­ны Змі­цер. Экза­ль­та­ва­ная за­муж­няя ка­бе­та, пад­обная да з’едлі­ва­га пад­лет­ка, кра­нае ба­лю­чую тэ­му да­чы­нен­няў да­рос­лых дзя­цей і ста­лых ба­ць­коў — той вы­па­дак, ка­лі пер­шыя вы­ма­га­юць, а дру­гія му­сяць да не­на­ту­ра­ль­нас­ці ад­на­ўляць ко­ліш­нюю ма­дэль па­во­дзі­наў і на­ват дзя­ці­ніц­ца. Да ўся­го за­гна­на­му ў кут Лай­ма­ну вы­па­дае ад­бі­вац­ца ад на­ціс­ку... пры­ві­ду ба­ць­кі ў вы­ка­нан­ні Вік­та­ра Ва­сі­ль­ева, і ме­на­ві­та ба­ць­ка ата­ясам­лі­ва­ецца са Смер­цю, якая імкнец­ца спа­віць сы­на чор­най хус­ткай і за­цяг­нуць ту­ды, дзе ні­чо­га не да­вя­дзец­ца вы­ра­шаць, але дзе ён, Лай­ман, ні­ко­лі не збу­дзе сва­іх гра­хоў ды пра­ві­наў.

Гля­дац­кую ўва­гу за­бі­рае акцёр­скі ансамбль з яркі­мі ха­рак­та­ра­мі, так што стэ­ры­ль­на-бе­лыя пра­сці­рад­лы ад мас­та­ка-па­ста­ноў­шчы­ка Во­ль­гі Гры­ца­евай (за­над­та прад­ка­за­ль­нае вы­ра­шэн­не «ба­ль­ніч­на­га» сю­жэ­та) пад­аюц­ца па­прос­ту пра­змер­на сціп­лы­мі. Ба­на­ль­ным вы­гля­дае ві­дэ­ашэ­раг, які час-по­час на іх уз­ні­кае: мо­ра па­зна­ча­юць хва­лі, го­рад — фо­та­здым­кі хма­ра­чо­саў, а ну­до­ту і ад­на­стай­насць на­крэс­лі­вае інтэр­нэт-фу­таж пад­аю­чай кроп­лі ва­ды...

Фі­нал рэ­жы­сёр па­кі­дае ад­кры­тым. Лай­ман не пра­гне, каб яго­ныя жан­чы­ны сус­трэ­лі­ся, але ў глы­бі­ні ду­шы ча­каў гэ­та­га і да­во­дзіў, што ві­на­ва­ты хі­ба ў кры­ва­душ­нас­ці. Пад за­сло­ну ён кру­ціць пед­алі на ве­лат­рэ­на­жо­ры — ува­саб­ляе жыц­цё­вае кру­чэн­не, пра­ўда, ця­пер сту­пень яго­най крут­лі­вас­ці вы­зна­чаць жон­кі і ён атры­мае ўсё, ча­го па­збя­гаў, шу­ка­ючы вы­йсця са звык­лас­ці і не­зда­во­ле­нас­ці. І ча­му тое вы­йсце з ся­мей­на­га ко­ла кож­ны імкнец­ца шу­каць па­асоб­ку? Ча­му лю­дзям не ў га­ла­ве па­ра­зу­мец­ца аль­бо хоць бы аб’яднаць вы­сіл­кі? І не трэ­ба кі­дац­ца з га­ры...

На­стас­ся ПАНКРАТАВА