Канстанцін Яськоў.

Тво­ры Кан­стан­ці­на Ясь­ко­ва гу­ча­лі на між­на­род­ных фес­ты­ва­лях у Бе­ла­ру­сі, Рас­іі, Укра­іне, Поль­шчы, Ні­дэр­лан­дах, ЗША, на та­кіх прэс­тыж­ных фо­ру­мах, як «Вар­шаў­ская во­сень» і фес­ты­валь Юрыя Баш­ме­та.

Кан­стан­цін, да­ўно і з за­хап­лен­нем на­зі­раю за ва­шай твор­час­цю. Да­вай­це па­чнём раз­мо­ву з фун­да­мен­та­ль­на­га пы­тан­ня: што сён­ня ёсць му­зы­ка і што для вас зна­чыць пра­фе­сія кам­па­зі­та­ра?

— Му­зы­ка ўяў­ляе з ся­бе лю­бы гу­ка­вы ма­тэ­ры­ял, арга­ні­за­ва­ны ў ча­се з да­па­мо­гай не­йка­га сін­так­сі­су і афор­мле­ны ў кам­па­зі­цый­ны тэкст. Гэ­та так­са­ма і кан­тэкст, у якім з’яў­ля­ецца твор, а за­тым ад­бы­ва­ецца яго арты­ку­ля­ван­не і ўспры­ман­не. Я па­сля­доў­нік і кла­січ­на­га, і по­стма­дэр­ніс­цка­га раз­умен­ня та­го, што звя­за­на з пра­фе­сі­яй. Аўтар прад­стаў­ляе свае мас­тац­кія на­зі­ран­ні за тым, што дзее­цца ў све­це, па­глыб­ляе нас у сво­еа­саб­лі­вую антра­па­ла­гіч­ную ла­ба­ра­то­рыю, рас­кры­вае нам улас­нае ба­чан­не му­зыч­на-гіс­та­рыч­на­га пра­цэ­су. Аса­біс­та я ў твор­час­ці па­зі­цы­яную ся­бе на­зі­ра­ль­ні­кам за на­ва­ко­ль­ным ку­ль­тур­ным кан­тэк­стам. Мя­не ці­ка­віць пра­цэс улас­на­га ды­яло­гу з роз­ны­мі пра­сто­ра­мі му­зыч­най ку­ль­ту­ры, спра­бую за­фік­са­ваць та­кі дос­вед.

Ка­му вы ад­ра­су­еце свае опу­сы?

— Кож­наму, хто слу­хае і ўслу­хоў­ва­ецца ў тое, што гу­чыць.

Вы ўжо вы­зна­чы­лі для ся­бе інды­ві­ду­аль­ныя асаб­лі­вас­ці пан­яцій­на-тэх­на­ла­гіч­на­га слоў­ні­ка, улас­ную мо­ву му­зыч­ных кан­так­таў?

— Шу­каю но­выя межы і плат­фор­мы, спра­бую вы­зна­чыць ад­па­вед­ную моў­ную ні­шу. Свя­до­ма сы­хо­джу ад аван­гар­д­ных тэн­дэн­цый, імкну­ся ства­рыць улас­ны эстэ­тыч­на-му­зыч­ны свет. Пры гэ­тым мо­ва ста­сун­каў ста­но­віц­ца про­стай і на­ват спрош­ча­най, але ме­на­ві­та ў гэ­тым ха­ва­ецца мая вы­раз­насць.

Рас­ка­жы­це пра сва­іх на­стаў­ні­каў.

— Мае ба­ць­кі, Яўген Ва­сі­ль­евіч і Ні­на Ві­кен­ць­еўна, — вы­клад­чы­кі му­зы­кі. Аб­одва пра­ца­ва­лі ў га­рад­скім па­сёл­ку Са­поц­кін Гро­дзен­ска­га ра­ёна, дзе і пра­йшла знач­ная час­тка май­го дзя­цін­ства. Тое ася­род­дзе вы­зна­ча­ла­ся не­ве­ра­год­най та­ва­рыс­кас­цю і доб­ра­су­сед­ствам. 99 ад­сот­каў лю­дзей, якія мя­не ата­ча­лі, раз­маў­ля­лі па-поль­ску, і я рос у двух­моў­ным све­це, што, ду­маю, і зра­бі­ла­ся фун­да­мен­там май­го ця­пе­раш­ня­га плю­ра­ліз­му, га­тоў­нас­ці лёг­ка ўспры­маць і па­глыб­ляц­ца ў што­сь­ці іншае. Ад­туль мая лю­боў да пры­ро­ды, ад­кры­тай пра­сто­ры, на­ту­ра­ль­нас­ці і не­лю­боў да го­ра­да з яго ўрба­ніс­тыч­ны­мі рыт­ма­мі. На­пэў­на, там скла­ла­ся раз­умен­не му­зы­кі: яна па­він­на быць про­стай і ў той жа час мак­сі­ма­ль­на эфек­тыў­на ўздзей­ні­чаць на слу­ха­ча, ва­ло­даць та­кі­мі якас­ця­мі, якія чап­ля­юць і за­ста­юцца ў па­мя­ці.

На­стаў­ні­ка­мі ў пра­фе­сіі ста­лі вы­клад­чы­кі Гро­дзен­ска­га му­зыч­на­га ву­чы­ліш­ча — пі­яніст Бру­нон Тэр­мён, па яго па­ра­дзе я і па­чаў вы­ву­чаць му­зы­ку «знут­ры» ў Ві­та­ля Ра­дзі­во­на­ва, кам­па­зі­та­ра, які вы­ха­ваў не ад­но па­ка­лен­не бе­ла­рус­кіх твор­цаў. У Ака­дэ­міі му­зы­кі я ву­чыў­ся ў кла­се пра­фе­са­ра Вік­та­ра Вой­ці­ка, ён даў мне ўвесь пра­фе­сій­ны пад­му­рак. Вя­лі­кі ўплыў ака­за­лі за­нят­кі па ды­ры­жы­ра­ван­ню да­цэн­та Мі­ка­лая Ка­ляд­кі, там я па­чаў раз­умець ло­гі­ку аркес­тра­ва­га мыс­лен­ня і пры­нцы­пы сім­фа­ніч­на­га раз­віц­ця.

Ча­му вы па­мя­ня­лі пра­фе­сію пі­яніс­та на кам­па­зі­та­ра?

— Я інтра­верт і, пры­знац­ца, ве­ль­мі ба­лю­ча ўспры­маю ўсё, што звя­за­на з пуб­ліч­ным аб­мер­ка­ван­нем улас­най пер­со­ны. Пе­рад­усім гэ­та ад­бі­ла­ся на амаль пан­ічным па­чуц­ці, якое ўзні­ка­ла пе­рад кан­цэр­тны­мі вы­ступ­лен­ня­мі, і ме­на­ві­та страх пе­рад сцэ­най пад­штур­хнуў мя­не да ма­ду­ля­цый­най зме­ны пі­яніс­тыч­нае ка­р’е­ры.

Чым за­пом­ні­лі­ся га­ды ву­чо­бы ў Ака­дэ­міі?

— Ка­лі шчы­ра, то для мя­не гэ­та быў скла­да­ны пе­ры­яд лом­кі стэ­рэ­аты­паў. Я сам са­бе на­гад­ваў не­ачэ­са­ны шар у на­ждач­най ма­шы­не. Да па­ступ­лен­ня ў Ака­дэ­мію ў мя­не ха­па­ла ра­ман­тыч­на­га па­фа­су ў да­чы­нен­ні да пра­фе­сіі кам­па­зі­та­ра, мне зда­ва­ла­ся, што аўтар му­зы­кі па­ві­нен вы­кон­ваць вы­со­кую мі­сію.

А гэ­та не так?

— Так, але па­сля на­ву­чан­ня на­паў­нен­не гэ­тай мі­сіі ста­ла бо­льш рэ­аліс­тыч­ным. Сап­раў­дны кам­па­зі­тар па­ві­нен быць па на­ту­ры адзі­ноч­кай, са­ма­дас­тат­ко­вым, па­мя­таць пра ўлас­ны шлях і ўмець спа­лу­чаць інтра­вер­тнасць і экс­тра­вер­тнасць. Інакш ёсць ры­зы­ка стра­ціць ся­бе, апы­нуц­ца ў за­леж­нас­ці ад знеш­ніх фак­та­раў і ўвай­сці ў так зва­ны фар­мат. То-бок ка­лі я не на­пі­шу му­зы­ку ў да­дзе­ным фар­ма­це, то мя­не не вы­ка­на­юць, ці я не вы­йграю кон­курс, ці не трап­лю на фес­ты­валь, — з та­кі­мі дум­ка­мі трэ­ба раз­ві­тац­ца. Чым ра­ней ма­ла­ды аўтар пра гэ­та да­ве­да­ецца, тым лепш.

З кім з за­меж­ных ка­лег вы сён­ня пад­трым­лі­ва­еце твор­чыя кан­так­ты?

— У Поль­шчы гэ­та Да­ры­юш Пшы­бы­льс­кі, та­ле­на­ві­ты і вель­мі за­пат­ра­ба­ва­ны ма­ла­ды аўтар. Сяб­рую з укра­інскі­мі кам­па­зі­та­ра­мі Зол­та­нам Алма­шы і Аляк­се­ем Шму­ра­ком. Імпа­нуе іх энту­зі­язм. Бо­ль­шую час­тку ўлас­ных пра­ектаў, у тым лі­ку і знач­ных між­на­род­ных фес­ты­ва­ляў, яны арга­ні­зу­юць пра­ктыч­на на ну­ля­вым бю­джэ­це. Пры­цяг­ва­юць ва­лан­цё­раў, пры­дум­ля­юць сіс­тэ­му бо­ну­саў для вы­ка­наў­цаў.

Ад­куль на­ра­джа­ецца імпу­льс для ства­рэн­ня но­ва­га са­чы­нен­ня? Ці пра­ца па­чы­на­ецца з чыс­та­га ліс­та?

— Для мя­не ў пер­шую чар­гу важ­на, што вы­каз­вае са­ма му­зы­ка. Я су­праць та­го, каб ідэя-кан­цэп­цыя, цы­та­ты, інша­с­ка­зан­ні за­мя­ня­лі ўнут­ра­ную падзей­насць са­мо­га тэк­сту. Му­зы­ка — гэ­та гу­кі, арга­ні­за­ва­ныя ў ча­се, та­му ў струк­ту­ры не­абход­на за­клад­ваць увесь пан­яцій­ны сэнс праз се­ман­ты­ку інта­на­цый, дра­ма­тур­гію раз­віц­ця тэм. Му­зы­ка мо­жа і па­він­на ка­заць са­ма за ся­бе. Для мя­не ў гэ­тым кан­тэк­сце ідэ­алам з’яў­ля­ецца спад­чы­на эпо­хі кла­сі­цыз­му — «су­хі бляск роз­уму», дзе ня­ма ліш­ніх слоў і гу­каў. Але ўжо па­сля ства­рэн­ня му­зыч­най парт­ыту­ры ма­гу даць са­чы­нен­ню ней­кую на­зву, якая да­паў­няе ўсю вер­ты­каль сэн­саў.

У пра­цэ­се на­пі­сан­ня опу­са ўяў­ля­еце, як бу­дзе яго ўспры­маць аўды­то­рыя?

— Унут­ра­ны ды­ялог ідзе ўвесь час. Сам і цэн­зар, і пер­шы слу­хач...

Існуе шмат су­час­ных тэх­нік кам­па­зі­цыі. Ці вы­лу­ча­еце з іх якія-не­будзь?

— Тэх­на­ла­гіч­на мне бліз­кія мі­ні­ма­лізм і эстэ­ты­ка но­вай про­стас­ці. Ідэя тво­ра му­сіць быць про­стай, на­ват ча­сам пла­кат­най. Га­лоў­нае — пры­ду­маць, як бу­дзе раз­ві­вац­ца сам ма­тэ­ры­ял, склас­ці ў архі­тэк­то­ні­ку яго кан­струк­цыю ад па­чат­ку да кан­ца, а по­тым ужо да­дум­ваць дэ­та­лі. Для мя­не ця­пер акту­аль­ныя ліч­ба­выя пра­пор­цыі, у іх ба­чыц­ца аб’­ектыў­ны па­ча­так, але кож­ная ліч­ба па­він­на пра­гу­чаць эма­цый­на. Шу­каю які-не­будзь ма­тэ­ма­тыч­ны за­кон для раз­віц­ця ма­тэ­ры­ялу і на­паў­няю яго се­ман­тыч­ным сэн­са­мі.

Рас­ка­жы­це пра сваю су­вязь з на­род­ны­мі му­зыч­ны­мі тра­ды­цы­ямі.

— На­цы­яна­ль­ная плат­фор­ма — тое, што нас вы­гад­на ад­роз­ні­вае. У мя­не ёсць «фа­льк­лор­ныя» тво­ры, у якія ўклю­ча­ны на­род­ныя тэ­мы і ма­ты­вы. На­прык­лад, «Гу­кан­не вяс­ны» для ві­ялан­чэ­лі, кан­та­та «За рэ­хам да­ляг­ля­ду», у асно­ве якой — апра­цоў­кі на­род­ных пе­сень. Па­спра­ба­ваў знай­сці за­ко­ны раз­віц­ця ма­тэ­ры­ялу ў ім са­мім. У Бе­ла­ру­сі ёсць улас­ная фа­нас­фе­ра, яркая, са­ма­быт­ная, а ве­лі­зар­ны па­тэн­цы­ял фа­льк­ло­ру яшчэ не рас­кры­ты, у тым лі­ку на тэх­на­ла­гіч­ным уз­роў­ні. Мы па­куль не да кан­ца ўяў­ля­ем маг­чы­мас­ці гэ­тай не­ве­ра­год­на ба­га­тай гу­ка­вой пра­сто­ры.

Ад­на з ня­даў­ніх ва­шых прэ­м’ер у Вя­лі­кай за­ле фі­лар­мо­ніі — ха­ра­вая фолк-ф’южн сім­фо­нія «Вяс­на» для на­род­на­га хо­ру і эстрад­на-сім­фа­ніч­на­га аркес­тра. У па­ста­ноў­цы Люд­мі­лы Раж­ко­вай бы­лі за­ня­ты тры ка­лек­ты­вы — «Ва­ла­чоб­ні­кі», «Бе­ла­рус­кая пес­ня», «Грам­ні­цы» Бе­ла­рус­ка­га ўні­вер­сі­тэ­та ку­ль­ту­ры і мас­тац­тваў. У адзі­най гу­ка­вай і дра­ма­тур­гіч­най пра­сто­ры з’ядна­ныя больш за 30 вяс­но­вых пе­сень. Якое па­слан­не слу­ха­чу (а ў за­ле быў аншлаг) вы за­ка­да­ва­лі ў гэ­тым опу­се?

— Бо­льш за ўсё «Вяс­на» па гу­чан­ні на­гад­вае ма­са­ва-ха­ра­выя сцэ­ны з рок-опе­ры. Упер­шы­ню па­спра­ба­ваў на­пі­саць сім­фа­ніч­ны твор у не­ака­дэ­міч­най ма­не­ры, і сло­ва «сім­фо­нія» тут най­лепш па­каз­вае сут­насць пра­екта — су­гуч­ча, строй­нае гу­чан­не, — ад­люс­троў­вае сім­бі­ёз усіх ві­зу­аль­ных і му­зыч­ных кам­па­нен­таў дзей­ства.

У на­шай кра­іне ве­ль­мі ма­ла пра­фе­сій­ных кам­па­зі­та­раў за­йма­ецца элек­трон­най му­зы­кай, зга­да­ем са­чы­нен­ні Сяр­гея Бе­ль­цю­ко­ва і Аляк­сан­дра Літ­ві­ноў­ска­га. Але сён­ня ў вэб-пра­сто­ры па вы­ні­ках рэ­йтын­гу асаб­лі­вай ува­гай ка­рыс­та­юцца ва­шы су­мес­ныя пра­екты з Аляк­сан­драм Цур­ко, пра­гра­міс­там, гу­ка­рэ­жы­сё­рам, аўта­рам элек­трон­най і элек­тра­акус­тыч­най му­зы­кі. У іх ві­да­воч­ныя по­шу­кі, да­сле­да­ван­ні меж­аў ці­шы­ні і гу­ку, сва­бо­да імпра­ві­за­цыі, мед­ыта­тыў­нае су­зі­ран­не сім­ва­лаў і зна­каў ку­ль­ту­ры. Што яшчэ ва­біць у гэ­тай га­лі­не?

— Элек­трон­ная му­зы­ка — асоб­ная сфе­ра май­го ды­яло­гу з іншы­мі ку­ль­ту­ра­мі. Гэ­та асаб­лі­вы свет, у асно­ве му­зыч­на­га фор­маў­тва­рэн­ня па­кла­дзе­ны інту­ітыў­ны пад­ыход, а арга­ні­за­цыя ма­тэ­ры­ялу звя­за­ная з кан­крэт­най тэх­ні­кай. Пра­ект-імпра­ві­за­цыя «Ludus mobilis» грун­ту­ецца на ідэі да­сле­да­ван­ня сфе­ры во­пы­ту суб’­ектыў­на­га кам­па­зі­тар­ска­га «я», як пра­сто­ры сэн­саў, ко­даў, зна­каў і ка­тэ­го­рый му­зы­кі, эстэ­ты­кі і фі­ла­со­фіі. Ка­та­лог «Зо­на opus posth, ці ...», кры­ні­цай на­тхнен­ня яко­га ста­ла кні­га кам­па­зі­та­ра Ула­дзі­мі­ра Мар­ты­на­ва, — по­стма­дэр­ніс­цкі кан­цэп­ту­аль­ны пра­ект, што існуе ў анлайн-вер­сіі: інтэ­рак­тыў­ная інтэр­нэт-ста­рон­ка ста­но­віц­ца вір­ту­аль­ным інстру­мен­там, на якім ге­не­ру­ецца му­зы­ка. Пра­ект му­ль­ты­фун­кцы­яна­ль­ны і прад­угле­джвае не­злі­чо­ную ко­ль­касць трак­то­вак. Яго мож­на экс­па­на­ваць як цыкл нот­на-гра­фіч­ных прац, вы­кон­ваць на фар­тэ­пі­яна як сю­іту, змеш­ван­не аўды­яль­ных і гра­фіч­ных кам­па­нен­таў з інтэр­нэт-эпіг­ра­фа­мі мо­жа слу­жыць кан­вой для раз­на­стай­ных мас­тац­кіх акцыі (пер­фор­ман­саў, флэш­мо­баў). А вось імпра­ві­за­цый­ны пра­ект «Poltishiny» — сфе­ра ма­іх улас­ных кан­цэп­ту­аль­ных за­хап­лен­няў, сво­еа­саб­лі­вы клуб «зна­хо­джан­ня ў му­зы­цы» для са­мо­га ся­бе.

Каб мець маг­чы­масць экс­пе­ры­мен­та­ваць, сён­ня кам­па­зі­та­ру трэ­ба быць бо­льш чым ма­тэ­ры­яль­на за­бяс­пе­ча­ным ча­ла­ве­кам. А вы пра­цу­еце па за­мо­ве?

— Так, гэ­та на­шмат ляг­чэй і ў да­чы­нен­ні да пла­на­ван­ня свай­го ча­су, і ад­нос­на та­го, што опус бу­дзе вы­ка­на­ны, а тое, па­га­дзі­це­ся, ве­ль­мі акту­аль­на ў су­час­ных рэ­алі­ях. У інтэр­прэ­та­цыі Дзяр­жаў­на­га ка­мер­на­га аркес­тра (ды­ры­жор Яўген Буш­коў) і ба­яніс­та Фрыд­ры­ха Ліп­са пра­гу­чаў «Гімн Афра­ды­це». Аркестр «Са­ліс­ты Мас­квы» Юрыя Баш­ме­та і цым­ба­ліс­тка Ве­ра­ні­ка Прадзед ува­со­бі­лі прэм’еру са­чы­нен­ня «Сны за­мка­вай га­ры». Шэ­раг опу­саў быў ство­ра­ны па іні­цы­яты­ве ма­іх сяб­роў — кам­па­зі­та­ркі і арга­ніс­т­кі Во­ль­гі Пад­гай­скай і ды­ры­жо­ра Аляк­сан­дра Ху­ма­лы.

Асоб­ны кі­ру­нак пра­цы па за­мо­ве — аркес­троў­кі і аран­жы­роў­кі (у тым лі­ку для ка­лек­ты­ву «Са­но­рус», для са­ліс­таў і аркес­тра Ака­дэ­міі му­зы­кі). З са­мых буй­ных ра­бот у гэ­тай сфе­ры пе­ра­аркес­троў­ка — з вя­лі­ка­га сім­фа­ніч­на­га аркес­тра на ка­мер­ны ансамбль — опе­ры Фран­сі­са Пу­лен­ка «Ча­ла­ве­чы го­лас» для Тэ­атра опе­ры і ба­ле­та Бе­ла­ру­сі.

Ад­ной з ці­ка­вей­шых лі­чу пра­цу ў жан­рах пры­клад­ной му­зы­кі. Я ства­рыў му­зыч­ны кан­тэкст да фі­ль­маў айчын­на­га рэ­жы­сё­ра-да­ку­мен­та­ліс­та Ка­ця­ры­ны Ма­ха­вай «Па­ца­лу­нак», «На­пя­рэ­дад­ні», «Хлоп­чык і дэ­ль­фін» (с­ту­дыя «Ле­та­піс»). У Тэ­атры бе­ла­рус­кай дра­ма­тур­гіі ўжо не­ка­ль­кі га­доў ідзе да­во­лі па­пу­ляр­ны спек­такль па п’есе Дзміт­рыя Ба­га­слаў­ска­га «Ці­хі шэпт сы­хо­дзя­чых кро­каў».

Акра­мя гэ­та­га, вы яшчэ і доб­ры арга­ні­за­тар.

— Раз­ам з Аса­цы­яцый ма­ла­дых бе­ла­рус­кіх кам­па­зі­та­раў ажыц­ця­ві­лі­ся ве­ль­мі пры­кмет­ныя ў на­шай ку­ль­тур­най пра­сто­ры пра­екты: фес­ты­валь «Кі­не­мо», які пры­цяг­вае ма­ла­дых аўта­раў і му­зы­кан­таў да агуч­ван­ня ста­рых ня­мых фі­ль­маў. За­пом­ні­ла­ся і вы­ка­нан­не Ба­ха му­зы­ка­мі-пра­фе­сі­яна­ла­мі ў мін­скіх пе­ра­хо­дах, яно бы­ло пры­све­ча­на 330-год­дзю кам­па­зі­та­ра.

Вы пі­ша­це но­ты ад ру­кі ці на­бі­ра­еце на камп’юта­ры?

— На да­дзе­ным эта­пе ства­раю парт­ыту­ру ад­ра­зу на камп’юта­ры.

Цяж­ка бу­дзе вы­ву­чаць у да­лей­шым ва­шу спад­чы­ну, бо элек­трон­ны тэкст не дае маг­чы­мас­ці за­зір­нуць у та­ямні­цы твор­ча­га пра­цэ­су, вы­ву­чыць чар­на­ві­кі кам­па­зі­та­ра, уба­чыць яго по­шу­кі...

— Мы зноў вяр­ну­лі­ся да пра­бле­мы тэк­сту (смя­ецца). На жаль, гэ­та аб’­ектыў­ная да­дзе­насць на­ша­га ча­су. Да­рэ­чы, у пі­сь­мен­ні­каў та­кая ж пра­бле­ма. Але я за­ўсё­ды імкну­ся ві­зу­алі­за­ваць свае пра­екты. У кам­па­зі­цыі грун­ту­юся на трох кі­тах: на ло­гі­цы, гра­фі­цы парт­ыту­ры і эма­цый­ным сіг­на­ле.

Што яшчэ, акра­мя му­зы­кі, за­хап­ляе кам­па­зі­та­ра Кан­стан­ці­на Ясь­ко­ва?

— Я кі­на­ман. Люб­лю гля­дзець фі­ль­мы, якія ма­юць ары­гі­на­ль­ныя кан­цэп­цыі, роз­ных рэ­жы­сё­раў, аўтар­скае кі­но. Ня­даў­на за­ха­піў­ся пра­ца­мі аме­ры­кан­ска­га рэ­жы­сё­ра Уэ­са Андэр­са­на і пе­ра­гле­дзеў усе яго стуж­кі. Люб­лю пад­арож­ні­чаць, вы­язджаць на пры­ро­ду. Ку­піў ро­вар і здзяй­сняю «на­езды» на блі­жэй­шыя вёс­кі, па­пя­рэд­не імкну­ся знай­сці да­дат­ко­вую гіс­то­ры­ка-ку­ль­тур­ную інфар­ма­цыю пра гэ­тыя мес­цы. Аказ­ва­ецца, лі­та­ра­ль­на за мін­скай ка­ль­ца­вой ад­кры­ва­юцца цэ­лыя гіс­та­рыч­ныя плас­ты. Але во­ль­на­га ча­су ма­ла, і та­му вы­ка­рыс­тоў­ваю кож­ную хві­лі­ну. Да­рэ­чы, па да­ро­зе на пра­цу па­ста­янна слу­хаю аўды­якніж­кі і аўды­яспек­так­лі, сён­ня вы­бар у гэ­тых жан­рах ве­ль­мі раз­на­стай­ны.

У свой час мя­не на­тхні­ла дум­ка, вы­ка­за­ная тэ­ле­вя­ду­чым Андрэ­ем Мак­сі­ма­вым: «Ка­лі кож­ны рас­ка­жа пра кні­гу, якая зра­бі­ла на яго асаб­лі­вае ўра­жан­не, — гра­мад­ства кар­ды­на­ль­на зме­ніц­ца». А якую кні­гу вы па­ра­іце пра­чы­таць?

— Ра­іць — над­та вя­лі­кая ад­каз­насць. Ма­гу рас­па­вес­ці, што я пра­чы­таў з апош­ня­га: «Энцык­ла­пе­дыя ад­нос­на­га і аб­са­лют­на­га ве­дан­ня» Бер­на­ра Вер­бе­ра. Мне пад­аба­ецца фан­тас­ты­ка: Ста­ніс­лаў Лем, Ро­берт Шэк­лі. Пры­цяг­ва­юць па­ра­дак­са­ль­ныя рэ­чы, мо­жа та­му асаб­лі­ва бліз­кі Вік­тар Пя­ле­він, са­мы міс­тыч­ны для мя­не пі­сь­мен­нік. Да­рэ­чы, не ў пер­шы раз за­ўва­жаю, што ў ма­ім жыц­ці па­чы­на­юць па­ў­та­рац­ца сі­ту­ацыі, якія ад­бы­ва­лі­ся з ге­ро­ямі яго кніг.

На­пры­кан­цы на­шай раз­мо­вы акрэс­лі­це ўлас­ныя ку­ль­тур­на-каш­тоў­нас­ныя ары­енці­ры.

— Мне бліз­кая дум­ка, што ку­ль­ту­ра — гэ­та кан­струк­тар, а твор­часць — гу­ль­ня ў той кан­струк­тар. Та­му на сён­няш­ні мо­мант адзін з га­лоў­ных ары­енці­раў — спрош­ча­насць мыс­лен­ня і по­шук му­зы­кі ў кан­тэк­сце што­дзён­нас­ці.

Наталля ГАНУЛ