«Сон у Іванаву ноч» з розных бакоў выяўляе бясспрэчны талент Іскандэра Сакаева — як рэжысёра-пастаноўшчыка, сцэнографа, аўтара музычнага афармлення і пластычнай партытуры. Цытуючы іншыя п’есы і санеты Шэкспіра, Сакаеў прапануе і сваю літаратурную рэдакцыю камедыі, дастаткова ўмоўную, тэзісную і аддаленую ад класічнага тэксту.
Уверцюра вырашана пантамімай, дзе рэжысёр уводзіць у спектакль вобраз самога Шэкспіра — Аўтара-жанчыны ў выкананні Таццяны Новік. Такім чынам глядзельні нагадваюць пра папулярны гістарычны міф, паводле якога аўтарства Шэкспіравых твораў належыць каралеве Англіі Лізавеце І.
За спінай Аўтара ўзнікаюць паставы ягоных персанажаў. Масоўкі няма, але шмат хто з артыстаў грае некалькі роляў: менавіта на акцёраў і іхняе майстэрства робіць галоўную стаўку Іскандэр Сакаеў. Мінімалістычная сцэнаграфія ў спалучэнні са светлавым афармленнем Ільшата Саяхава ўтварае для іх гульнёвы фон; актыўна выкарыстоўваецца авансцэна — дзеянне часцяком ідзе як мага бліжэй да гледача.
Падстава канфлікту спектакля — жорсткае змаганне мужчынскага і жаночага. Мілітарызаваныя сцэнічныя строі, створаныя мастачкай Вікторыяй Ця-Сен, выглядаюць данінай сучаснасці ў кантэксце вайсковых дзеянняў на Блізкім Усходзе і ва Украіне. Вычварны грым, дэкаратыўныя дэталі адзежы, захопленасць пластычнай мовай як сродкам мастацкай выразнасці ўспрымаюцца ўсвядомленым цытаваннем японскага тэатра Кабукі.
Напоўніцу скарыстаўшы тэхнічныя магчымасці абноўленых падмосткаў Маладзёжнага, Іскандэр Сакаеў дасягае эфектнай сцэнічнай вобразнасці. Да прыкладу, падчас пераследу ў зачараваным лесе Лізандр (Дзяніс Аўхаранка), Дзяметрый (Дзмітрый Багаслаўскі), Гермія (Алена Зміцер) і Алена (Анастасія Салаўёва), ахопленыя жарсцю, трапляюць на паваротнае кола і імітуюць бег, нібыта намагаючыся ўцячы ад саміх сябе. Пераканаўчай дыхтоўнасцю вылучаюцца ролі Тэзея і Аберона ў выкананні Яўгена Іўковіча, Іпаліты і Тытаніі, сыграныя Марынай Бліновай, Філастрата і Пэка (Пука), увасобленыя Любоўю Пукіта, а таксама Дудкі Івана Шчытко і Матавілы Аляксандра Пашкевіча.
Змясціўшы дзеянне спектакля між дзвюма войнамі афінянак і амазонак, у фінале рэжысёр вывеў піравых пераможцаў — Іпаліту, Гермію і Алену... з адсечанымі галовамі жаніхоў, чым нібы перакрэсліў увесь папярэдні аповед, выкрыў змову амазонак ды існыя матывы гераінь. Каментуючы гэткую відавочную некамічнасць, Іскандэр Сакаеў адзначыў: «Я хачу прыцягнуць у Маладзёжны тэатр гледача, які жадае дзіўнага — такога, чаго ён не пабачыць у іншым месцы. Мо гледачу і не спадабаецца, але трэба даць яму магчымасць паспытаць і такі тэатр».
Пастаноўшчык «Сна ў Іванаву ноч» Дзяржаўнага маладзёжнага не намагаўся чарговы раз інтэрпрэтаваць Шэкспіра, чыя спадчына для сусветнай гісторыі тэатра значыць не менш за антычную драму. Наадварот, Сакаеў зрабіў класічны тэкст хісткім, няўстойлівым, складнікам ілюзорнае прасторы для гульні падсвядомасці як выканаўцаў, так і гледачоў, дзе ў асобных элементах дзеяння, драматургічных фрагментах, абрыўках рэплік складана ўгледзець звыклы цэласны твор. Аднак менавіта гэтая акалічнасць спектакля-эксперымента і надае нашаму сучаснаму тэатральнаму працэсу свежасці і прыцягальнасці.
Дзмітрый ЕРАМАЛОВІЧ-ДАШЧЫНСКІ