Штотыднёвая грамадска-асветнiцкая газета
Выдаецца з кастрычнiка 1991 года
Пра­гра­ма за­ха­ван­ня святога
Сё­ле­та ў на­шай кра­іне адзна­ча­ецца Год гіс­та­рыч­най па­мя­ці. Не мі­на­ючы роз­ныя пе­ры­яды бе­ла­рус­кай мі­нуў­шчы­ны, важ­ны акцэнт ро­біц­ца на пе­ры­ядзе Вя­лі­кай Айчын­най вай­ны, падзе­ям якой над­аец­ца асаб­лі­вая ўва­га. Якія пра­екты рых­ту­юцца сён­ня ў гэ­тым кі­рун­ку і якія ме­рап­ры­емствы ўжо рэ­алі­зоў­ва­юцца?
Ад­чуць ся­бе Ска­ры­нам, або Як дасягнуць максімуму?
Ся­род уста­ноў ку­ль­ту­ры Бе­ла­ру­сі важ­нае мес­ца за­йма­юць мас­тац­кія га­ле­рэі, якія раз­мяш­ча­юцца сён­ня да­лё­ка не ў кож­ным ра­ёне ці рай­цэн­тры кра­іны. Але ж ме­на­ві­та сю­ды за­віт­ва­юць і дзят­ва, і мо­ладзь, і да­рос­лыя, каб да­кра­нуц­ца да веч­на­га све­ту мас­тац­тва, каб на свае во­чы ўба­чыць кар­ці­ны зна­ка­мі­тых мас­та­коў або на­ват па­спра­ба­ваць са­ма­стой­на на­нес­ці на арку­шы па­пе­ры ці сап­раў­дныя па­лот­ны сваё ба­чан­не на­ва­ко­ль­на­га све­ту і лю­дзей, якія яго на­ся­ля­юць.
Зна­кі агу­ль­най па­мя­ці
27 сту­дзе­ня 1944 го­да над Ле­нін­гра­дам упер­шы­ню за доў­гі час пра­гры­ме­лі мір­ныя за­лпы гар­мат. Свя­точ­ны са­лют аб­вяс­ціў по­ўнае вы­зва­лен­не го­ра­да ад фа­шыс­цкай аб­ло­гі. Да 77-й га­да­ві­ны тых па­- дзей у Бе­ла­рус­кім дзяр­жаў­ным му­зеі гіс­то­рыі Вя­лі­кай Айчын­най вай­ны раз­гар­ну­ла­ся вы­ста­ва «Сім­ва­лы бла­кад­на­га Ле­нін­гра­да».
А вы якога слана заўважылі?
Бе­ла­рус­кі дзяр­жаў­ны цырк рас­па­чаў но­вую пра­гра­му “Вось та­кі-і-і слон!”, па­ка­зы якой пра­цяг­нуц­ца роў­на тры ме­ся­цы — да 29 кра­са­ві­ка. Слон (а да­клад­ней, сла­ні­ха Ма­ра 47-га­до­ва­га ўзрос­ту) з’яўля­ецца ў фі­на­ле, а да­гэ­туль, акра­мя гім­нас­таў-акра­ба­таў-экві­ліб­рыс­таў і, вя­до­ма, клоў­наў, вы ўба­чы­це дрэ­сі­ра­ва­ных ко­ней, мал­па­чак, мя­дзве­дзяў і на­ват гу­сей.
Зі­ма? “Тра­ман­та­на” пры­ля­це­ла
Кан­цэрт най­ноў­шай бе­ла­рус­кай ка­мер­най му­зы­кі “Тра­ман­та­на”, што за­ўжды ўспры­ма­ецца гэт­кім мі­ні-фес­ты­ва­лем леп­шых да­сяг­нен­няў у гэ­тай га­лі­не, пра­йшоў у шос­ты раз. Пры­чым упер­шы­ню — у за­ле імя Л. Алек­сан­дроў­скай На­цы­яна­ль­на­га ака­дэ­міч­на­га Вя­лі­ка­га тэ­атра опе­ры і ба­ле­та Бе­ла­ру­сі.
Пры­га­жосць бос­кай аўтэн­ты­кі
У Па­ла­цы мас­тац­тва раз­гор­ну­та вы­ста­ва тво­раў Між­на­род­на­га фес­ты­ва­лю дзі­кай пры­ро­ды «За­ла­тая ча­ра­па­ха». Пра­ект рас­ійскі, удзе­ль­ні­кі — з уся­го све­ту, тэ­ма — эка­ло­гія.
“Свой мас­ты­хін знай­шла ў сне­зе…”
Ска­жу шчы­ра, не кож­ны мас­так ры­зы­куе зі­мою вый­сці на эцю­ды. А сту­дэн­тка архі­тэк­тур­на­га фа­ку­ль­тэ­та БНТУ Ла­ры­са За­ру­бі­на ад­ва­жы­ла­ся ўслед за вы­клад­чы­кам Ула­дзі­мі­рам Рын­ке­ві­чам. Ло­шыц­кі парк — ма­гіч­нае мес­ца для мас­та­коў і гіс­то­ры­каў, для ра­ман­ты­каў і за­ка­ха­ных у жыц­цё апты­міс­таў. Эцюд атры­маў­ся, ня­гле­дзя­чы на ма­роз і за­вею. Але саб­раць увесь мас­та­коў­скі рыш­ту­нак не да­вя­ло­ся, сцям­не­ла. То­ль­кі ра­ні­цай свой лю­бі­мы мас­ты­хін знай­шла ў гур­бе сне­гу.
Зразумець і падтрымаць
Не­як ня­ўда­ла я ў той СДК за­ехаў. Пры­нам­сі, так спа­чат­ку пад­ало­ся. Час быў не над­та по­зні. У клуб­най за­ле лю­дзі ў чор­ным рас­стаў­ля­лі ста­лы і ла­вы. Па­мі­на­ль­ная вя­чэ­ра! За­гад­чы­ца, якая не ча­ка­ла май­го пры­езду, гля­дзе­ла кры­ху ві­на­ва­та. Як мог, су­па­ко­іў. Тут, аказ­ва­ецца, і вя­сел­лі час ад ча­су ла­дзяц­ца. І так­са­ма бяс­плат­на… Сус­трэў­ся з та­кой “арэн­дай” упер­шы­ню. А асэн­са­ваў усё так: ка­лі клуб па­трэб­ны і ў го­ры, і ў ра­дас­ці, зна­чыць, су­пра­цоў­ні­кі не да­рэм­на хлеб ядуць. Ва­кол та­кіх і гур­ту­ецца гра­ма­да. І не то­ль­кі для та­го, каб во­ль­ны час ба­віць. Ме­на­ві­та та­кая ўста­но­ва і з’яў­ля­ецца дзей­сным са­цы­яль­ным цэн­трам, дзе ця­бе зра­зу­ме­юць, пад­тры­ма­юць і па­ста­ра­юцца да­па­маг­чы. І не­здар­ма не­абы­яка­выя ра­бот­ні­кі ку­ль­ту­ры час­ця­ком — яшчэ і ста­рас­ты вё­сак, дэ­пу­та­ты мясц­овых са­ве­таў, ка­ра­цей, сель­ская інтэ­лі­ген­цыя вы­шэй­ша­га кштал­ту, якая імкнец­ца ста­яць за сва­іх зем­ля­коў га­рой.
Пяць год, як змоўк галасок "Малінаўкі"
Ле­там 1981 го­да мы з жон­кай ажыц­цяў­ля­лі аўта­тур па За­кар­пац­ці. І ўсе два тыд­ні ў рэ­ста­ра­нах, ма­тэ­лях, на аўта­зап­раў­ках з усіх рэ­пра­дук­та­раў, у тым лі­ку і ў на­шым “жы­гу­лён­ку”, амаль што­га­дзін­на гу­ча­ла ад­на і тая ж пес­ня. Доб­ра вя­до­мы нам го­лас, які за­ду­шэў­на спя­ваў “Ма­ли­нов­ки за­слы­шав го­ло­сок…”, на­ле­жаў аб­ая­ль­на­му і вя­сё­ла­му эстрад­на­му артыс­ту Аляк­сан­дру Ці­ха­но­ві­чу.
Ка­лі ма­ры здзяй­сня­юцца
На­сця на­ра­дзі­ла­ся ў не­вя­лі­кай вё­сач­цы Са­ба­лі, якая зна­хо­дзі­ла­ся за сем кі­ла­мет­раў ад га­рад­ско­га па­сёл­ка Бра­гін. У шко­ль­ныя га­ды дзяў­чын­ка ма­ры­ла стаць на­стаў­ні­цай бе­ла­рус­кай мо­вы, псі­хо­ла­гам, пра­гра­міс­там і жур­на­ліс­там. Ста­ле­ла і па­сту­по­ва рэ­алі­зоў­ва­ла па­стаў­ле­ныя мэ­ты. Бы­лі на гэ­тым шля­ху пе­ра­мо­гі і рас­ча­ра­ван­ні. Але пе­ра­мог бы­ло ўсё ж бо­лей.
Слова, голас, паэзія…
Мас­тац­тва сло­ва вы­дзя­ля­ецца з усіх іншых ві­даў дзей­нас­ці ча­ла­ве­ка. Сло­вам мож­на пад­ба­дзё­рыць, па­крыў­дзіць, зла­маць. А па­этыч­нае сло­ва — сап­раў­дны дар, якім надзе­ле­ны адзін­кі.
Ча­чэр­ская ха­та ля­ль­ка­мі ба­га­та
Ка­лі мож­на ка­заць пра трэн­ды ў су­час­ным на­род­ным ра­мес­ніц­тве, то імклі­вы рост па­пу­ляр­нас­ці ля­лек — ме­на­ві­та та­кі трэнд. З ад­на­го бо­ку, вы­рас­ла ці­ка­васць да бе­ла­рус­кіх тра­ды­цый­ных стро­яў — у іх ля­ль­кі апра­ну­ты, з дру­го­га — з за­быц­ця вяр­та­юцца аб­ра­да­выя ля­ль­кі і аб­ярэ­гі. На па­чат­ку ўжо гэ­та­га го­да ў Ча­чэр­ску, што на Го­ме­льш­чы­не, у Цэн­тры ра­мёс­тваў, фа­льк­ло­ру і этнаг­ра­фіі ад­крыў­ся Му­зей тра­ды­цый­най ля­ль­кі, у якім бо­льш за со­тню экс­па­на­таў, ство­ра­ных ру­ка­мі май­строў Цэн­тра.
“Ча­ты­ры ра­дас­ці” Ні­ны
Ня­даў­на На­цы­яна­ль­ная ака­дэ­мія на­вук Бе­ла­ру­сі пад­вя­ла вы­ні­кі кон­кур­су твор­чых ра­бот, пры­све­ча­ных Го­ду на­род­на­га адзін­ства. Дып­лом ІІІ сту­пе­ні ў на­мі­на­цыі “Вы­яўлен­чае мас­тац­тва” атры­ма­ла Ні­на На­віц­кая са Смар­го­ні. Жу­ры вы­со­ка аца­ні­ла се­рыю ра­бот мас­тач­кі пад на­звай “Ча­ты­ры ра­дас­ці”. Гэ­тая на­ві­на ста­ла на­го­дай па­зна­ёміц­ца з Ні­най Пят­роў­най, ча­ла­ве­кам надзвы­чай сціп­лым. Інакш як мож­на рас­тлу­ма­чыць той факт, што во­сем га­доў Ні­на На­віц­кая жы­ве ў на­шым го­ра­дзе, ства­рае вы­дат­ныя ра­бо­ты, а мы пра гэ­та не ве­да­ем?
Пра што распавяла бабка Агрыпіна
28 сту­дзе­ня ў фі­лі­яле па ку­ль­тур­на-да­су­га­вай дзей­нас­ці агра­га­рад­ка Ма­ка­раў­цы пра­й­шла прэ­зен­та­цыя ў этнаг­ра­фіч­ным кут­ку “Вяр­тан­не да вы­то­каў”. На яе бы­лі за­про­ша­ны вуч­ні шос­та­га кла­са ся­рэд­няй шко­лы ра­- з­ам з клас­ным кі­раў­ні­ком Але­най Буд­ніц­кай.
Ва­енныя вёр­сты рэ­жы­сё­ра
Свят­ка­ван­не 100-га­до­ва­га юбі­лею кла­сі­ка бе­ла­рус­ка­га кі­не­ма­тог­ра­фа, ад­на­го з за­сна­ва­ль­ні­каў бе­ла­рус­ка­га тэ­ле­ві­зій­на­га кі­но, рэ­жы­сё­ра Аляк­сан­дра Кар­па­ва пра­йшло сціп­ла. Ста­ліч­ны Му­зей гіс­то­рыі бе­ла­рус­ка­га кі­но зла­дзіў рэ­трас­пек­ты­ву фі­ль­маў, а 27 сту­дзе­ня ў кі­на­за­ле му­зея пра­йшоў ве­чар па­мя­ці, які саб­раў не­вя­ліч­кую куп­ку за­ці­каў­ле­ных лю­дзей. А ка­лі­сь­ці трох­се­рый­ная стуж­ка Аляк­сан­дра Кар­па­ва “Доў­гія вёр­сты вай­ны” бы­ла ня­змен­ным атры­бу­там пра­гра­мы са­вец­ка­га тэ­ле­ба­чан­ня на 9 мая, і на пра­ця­гу 20 га­доў усе са­вец­кія гле­да­чы ня­змен­на сус­тра­ка­лі Дзень Пе­ра­мо­гі раз­ам з ёй. Ва­енныя фі­ль­мы — най­леп­шыя ў твор­час­ці рэ­жы­сё­ра. Але не то­ль­кі імі ён ад­мет­ны.
Каб глядзелі з цікавасцю
Ня­ма сум­не­ву, што ў Год гіс­та­рыч­най па­мя­ці фі­ль­мы пра на­шу мі­нуў­шчы­ну бу­дуць вы­хо­дзіць час­цей, чым звы­чай­на. Вось і ў гэ­тую ня­дзе­лю ў мін­скім кі­на­тэ­атры “Пі­янер” ад­бу­дзец­ца пер­шая прэ­зен­та­цыя цык­лу “Імё­ны Бе­ла­ру­сі”. Не­ўза­ба­ве прэм’ера но­ва­га пра­екта сту­дыі гіс­та­рыч­ных фі­ль­маў “Май­стэр­ня Ула­дзі­мі­ра Бо­ку­на” про­йдзе і на тэ­ле­ка­на­ле “Бе­ла­русь-3”. Гэ­та ка­рот­кія ані­ма­цый­на-да­ку­мен­та­ль­ныя фі­ль­мы (або, маг­чы­ма, на­ват ро­лі­кі) пра тых на­шых зна­ка­мі­тых су­айчын­ні­каў, чые імё­ны на­за­ве да­лё­ка не кож­ны сус­трэч­ны. Або на­ват па-інша­му: імя ве­да­юць мно­гія, але амаль ніх­то не зда­гад­ва­ецца, што яго но­сь­біт па­хо­дзіць з род­ных пе­на­таў.
Сюжэт, народжаны праўдай вайны
Сё­ле­та, у Год гіс­та­рыч­най па­мя­ці, Бе­ла­русь згад­вае імё­ны тых сва­іх сы­ноў і да­чок, якія пра­йшлі праз пек­ла Вя­лі­кай Айчын­най вай­ны і ўнес­лі бяс­цэн­ны ўклад у Пе­ра­мо­гу над фа­шыз­мам. Яна, тая Пе­ра­мо­га, у на­шы дні за­ста­ецца свя­тым ад­біт­кам на па­лот­нах бе­ла­рус­кіх мас­та­коў-фран­та­ві­коў. Ся­род іх мы на­зы­ва­ем імя на­род­на­га мас­та­ка БССР, чле­на-ка­рэс­пан­дэн­та Ака­дэ­міі мас­тац­тва СССР, кла­сі­ка гіс­та­рыч­на­га жы­ва­пі­су Яўге­на Аляк­се­еві­ча За­йца­ва.
Сайт переехал на новый адрес – kultura-info.by

Новы нумар

Рэдакцыйна-выдавецкая ўстанова
"Культура і мастацтва"

© 2007 - 2024 «Культура». Зроблена ў «Вэбпрофі»