Аўтары

Гіс­то­рыя Ня­свіж­ска­га за­мка, доў­гая і па­кру­час­тая, на­рэш­це ўсту­пі­ла ў сваю «му­зей­ную» фа­зу: у 2012-м бы­лі за­вер­ша­ны рэ­стаў­ра­цый­ныя ра­бо­ты, і для на­вед­ні­каў ад­кры­лі­ся экс­па­зі­цый­ныя за­лы. Сён­ня му­зей-за­па­вед­нік вы­кон­вае са­мыя раз­на­стай­ныя фун­кцыі — ад за­ха­ван­ня ка­лек­цый і на­ву­ко­вых дос­ле­даў да арга­ні­за­цыі па­ста­яннай экс­па­зі­цыі і пра­вя­дзен­ня вы­стаў.

Ірына Хаўска, выпускніца знакамітага мастацка-графічнага факультэта Віцебскага педагагічнага інстытута імя машэрава, распачала творчую кар'еру працамі ў тэхніцы габелену. калі ў 2009-м пераехала ў Швецыю, пытанне не стаяла, ці працягваць працаваць у мастацтве. Новае асяроддзе паспрыяла новым фарматам і тэхнікам. Сёння Ірына працуе ў скульптуры, дзе таксама пляценнем, але ніці яе яе звычайна з бронзы.

За­ўва­жыў­шы гэ­тую экс­па­зі­цыю ў пла­не вы­стаў Са­юза мас­та­коў, ча­ка­ла яе з не­цяр­плі­вас­цю. Бо Ула­дзі­мір Са­віч — як мас­так і як ку­ра­тар — фа­ль­шы­вых нот у твор­час­ці не бя­рэ. Ад­нак мы так пры­вык­лі да та­го, што май­стры Са­юза звы­чай­на вы­стаў­ля­юцца па­вод­ле сек­цый і рэ­дка пе­ра­кроч­ва­юць межы... А га­лоў­нае: ча­му аб’ект? «Та­му што...» — прэ­вен­тыў­на ад­ка­за­лі арга­ні­за­та­ры на­звай пра­екта. Да­во­дзіц­ца раз­бі­рац­ца.

Вы­са­ка­род­ныя шэ­рыя сце­ны, цём­нае па­спар­ту. Пра­фе­сій­ныя ўмо­вы экс­па­на­ван­ня рас­кры­ва­юць і пад­крэс­лі­ва­юць у тво­рах ра­ней не ­ві­да­воч­ныя ню­ансы — ледзь улоў­ны след дру­кар­скай дош­кі, эфек­тны край па­пя­ро­ва­га арку­ша, акса­міт­насць лі­ніі ды бяс­кон­цасць та­на­ль­ных гра­да­цый. У мін­скай га­ле­рэі «A&V», што на ву­лі­цы Рэ­ва­лю­цый­най, па­ка­за­лі «Вы­бра­нае» — вы­ста­ву гра­фі­кі ад­на­го з леп­шых бе­ла­рус­кіх афар­тыс­таў Льва Алі­ма­ва...

Мас­та­ка Мац­вея Ба­са­ва кла­сі­фі­ка­ваць цяж­ка: да­лу­чыць да не­йкай плы­ні, су­пол­кі, гру­поў­кі амаль не­маг­чы­ма. Ня­спын­ны по­шук, аўта­ном­нае раз­віц­цё та­лен­ту, якія не аб­умоў­лі­ва­юцца знеш­ні­мі чын­ні­ка­мі. Тво­раў у яго майстэрніі так шмат, што двум ча­ла­ве­кам цяж­ка раз­мі­нуц­ца, але ў лю­бы час мож­на зла­дзіць па­ўна­вар­тас­ную вы­ста­ву, падзя­ліў­шы экс­па­зі­цыю на сек­та­ры — тэ­ма­тыч­ныя, сты­ліс­тыч­ныя. Кож­ная пра­ца як вы­клік, ка­лі пэн­дзаль па­чы­нае ру­хац­ца на па­лат­не па, зда­ва­ла­ся б, вя­до­мым шля­ху, а за­хо­дзіць у свет но­вы і не­ча­ка­ны, з жы­ва­піс­ны­мі сюр­пры­за­мі і кам­па­зі­цый­ны­мі ад­крыц­ця­мі.

Гэтая асоба ў нашай культурнай прасторы надзвычай каларытная. Музыка двух гуртоў — «RECHA» і «Гаротніцы», мастак, тэлевядучы (на працягу пяці гадоў вёў перадачу «Беларуская мова», дзе расказваў пра этымалогію беларускіх слоў). Пакручастая біяграфія: закончыў Гімназію-каледж мастацтваў імя Івана Ахрэмчыка, крыху павучыўся ў Акадэміі мастацтваў, пасля на рэстаўрацыі ва Універсітэце культуры і мастацтваў, працаваў у Беларускім дзяржаўным музеі архітэктуры і побыту.

На па­чат­ку бу­даў­ніц­тва трэ­цяй лі­ніі мет­ро ў Інтэр­нэ­це вы­кла­лі за­цвер­джа­ныя пра­екты стан­цый, якія да­зва­ля­юць уя­віць да­лей­шы кі­ру­нак афар­млен­ня мін­ска­га мет­ра­па­лі­тэ­на. Ла­ка­ніч­ны фун­кцы­яна­ль­ны ды­зайн, ха­лод­ная ўрба­ніс­ты­ка, кры­ху раз­баў­ле­ная дэ­ка­ра­тыў­ны­мі эле­мен­та­мі і ары­гі­на­ль­ным ко­ле­ра­вым вы­ра­шэн­нем інтэ­р’е­раў. Да­во­лі кан­трас­на да гэ­та­га пад­ыхо­ду гля­дзяц­ца стан­цыі мет­ро, ад­кры­тыя ка­ля двух га­доў та­му, — «Гру­шаў­ка», «Пят­роў­шчы­на» ды «Ма­лі­наў­ка». У афар­млен­ні «Гру­шаў­кі» і «Ма­лі­наў­кі» пры­маў удзел скульп­­тар Мак­сім Пят­руль. Пра су­пра­цоў­ніц­тва з «Мет­ра­бу­дам», як і пра са­му гіс­то­рыю мет­ро мы гу­та­рым у яго ўтуль­­най май­стэр­ні. Да­рэ­чы, для стан­цый трэ­цяй лі­ніі Мак­сім так­са­ма пла­нуе пра­па­на­ваць свае пра­цы...

Тэ­ма рэ­дак­цый­на­га М-пра­екта атры­ма­ла­ся на­шмат шы­рэй за апі­сан­не Бе­ла­рус­ка­га па­ві­ль­ёна на Ве­не­цы­янскім бі­ена­ле — пра­екта «Архіў свед­кі вай­ны», за­ду­ма­на­га і рас­па­ча­та­га Аляк­се­ем Шын­ка­рэн­кам. Са­мае ці­ка­вае, што зда­ры­ла­ся з ва­енным архі­вам, які апы­нуў­ся ў ру­ках ку­ра­та­ра, — трансфармацыя фор­мы яго акту­алі­за­цыі: ад му­зей­най экс­па­зі­цыі да вы­ста­вы су­час­на­га мас­тац­тва. Мі­жа­со­бас­ныя ка­му­ні­ка­цыі — ад­на са сфер пры­кла­дан­ня най­ноў­ша­га арту, на ад­апта­цыі гэ­та­га фак­та грун­ту­ецца пра­ект «Архі­ва...»